Μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, η Γαλλία ήταν υπό έλεγχο για το πώς θα κλείσει τις τρύπες στον προϋπολογισμό της. Τώρα το θέμα είναι εάν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης του ευρώ μπορεί να καταρτίσει προϋπολογισμό.
Αυτό που κάνει η Γαλλία με τα τεταμένα δημόσια οικονομικά της θα είναι μια πρώιμη δοκιμή για το αν μπορεί να κυβερνηθεί ακόμα μετά το κατακερματισμένο κοινοβούλιο που δημιουργήθηκε από την κίνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εταίροι της στη ζώνη του ευρώ παρακολουθούν όλοι στενά.
Ήδη, πολλοί σκέφτονται σκοτεινά κείμενα για να βρουν διέξοδο από το αδιέξοδο. Κάποιος μάλιστα εγείρει την προοπτική κάθε νέας κυβέρνησης να πάρει μηνιαίο πάσο για να διατηρήσει τη ροή των βασικών δημόσιων δαπανών σύμφωνα με τις γραμμές που ορίζει ο παλιός προϋπολογισμός.
Γίνεται πιο δύσκολο αυτή την εβδομάδα καθώς οι νομοθέτες επιστρέφουν στο Παρίσι από τις επαρχίες με τις εκδοχές τους για το τι τους είπαν οι ψηφοφόροι - σε μια εκλογή όπου λίγοι τόλμησαν να αναφέρουν την ενοχλητική αλήθεια ότι η Γαλλία είναι ήδη πολύ πάνω από τα όρια ελλείμματος που έχει επιβάλει η ΕΕ.
«Μια διχασμένη Εθνοσυνέλευση θα δυσκολευτεί να συμφωνήσει σε πολιτικά δύσκολες περικοπές δαπανών», δήλωσε ο Λέο Μπαρίνκου, ανώτερος οικονομολόγος της Oxford Economics, αναφερόμενος στο γαλλικό κοινοβούλιο.
«Αυτό θα βάλει τη Γαλλία σε τροχιά σύγκρουσης με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ», πρόσθεσε για τα όρια ελλείμματος τα οποία, ακόμη και με πιο γενναιόδωρες προθεσμίες , η Γαλλία φαίνεται ήδη να αγωνίζεται να τηρήσει.
Ήδη το ΔΝΤ και ο επόπτης προϋπολογισμού της Γαλλίας αμφισβήτησαν τα σχέδια της απερχόμενης κυβέρνησης να μειώσει το περσινό έλλειμμα του 5,5% της παραγωγής στο ανώτατο όριο του 3% της ΕΕ έως το 2027 - όταν η ηγέτης της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν αναμένεται ευρέως να είναι υποψήφια για πρόεδρος.
Τα εκλογικά κέρδη μιας αριστερής συμμαχίας με ένα βαρύ εισιτήριο φόρου και δαπανών θεωρητικά ωθούν την πολιτική δυναμική ακόμη περισσότερο από την οικονομία - όπως και ο φόβος ότι το παραμικρό άρωμα λιτότητας θα τονώσει τις φιλοδοξίες της Λεπέν για το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Ορισμένα σενάρια έχουν τους κεντρώους του Μακρόν και πιθανώς μετριοπαθείς συντηρητικούς να συνεργάζονται με αριστερούς για να υποστηρίξουν ορισμένα μικρά σχέδια δαπανών είτε σε βάση ψήφου προς ψήφο, είτε σε μεγάλο συνασπισμό είτε εντός κυβέρνησης μειοψηφίας.
Θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το περιβόητο άρθρο 49.3, που ο Μακρόν χρησιμοποίησε για να εμβολίσει την αντιδημοφιλή μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος του περασμένου έτους μέσω του κοινοβουλίου, ή το λιγότερο γνωστό άρθρο 47 που επιτρέπει επίσης την ψήφιση νομοσχεδίων προϋπολογισμού με διάταγμα μετά από 70 ημέρες κοινοβουλευτικού αδιεξόδου.
Όμως, δεδομένου ότι καμία από τις αντι-ακροδεξιές δυνάμεις της Γαλλίας - κεντρώες, αριστερές ή κυρίαρχες δεξιές - δεν έχει πλειοψηφία από μόνη της και έχει τόσο αποκλίνουσες απόψεις, αυτό θα απαιτούσε την οικοδόμηση συναίνεσης που σπάνια έχει δει ποτέ στη γαλλική πολιτική.
«Πρέπει να υλοποιήσουμε αυτό που θέλουν οι Γάλλοι ψηφοφόροι, είτε πρόκειται για την υγεία της οικονομίας, είτε για μισθούς», δήλωσε ο Έρικ Γουέρθ, πρώην δεξιός που εντάχθηκε στο στρατόπεδο του Μακρόν. "Αλλά θα πάρει χρόνο. Όλα πρέπει να ηρεμήσουν."
«Καλώς ήρθατε στην πολιτική του συνασπισμού», δήλωσε ο Nicolas Véron, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel των Βρυξελλών και στο Peterson Institute for International Economics στην Ουάσιγκτον.
«Μπορεί να χρειαστούν παρατεταμένες συνομιλίες και πολλές δοκιμές και λάθη», είπε σχετικά με το θέαμα σχηματισμού κυβέρνησης που παρατηρείται συχνότερα σε γείτονες όπως η Ιταλία, όπου ορισμένοι πρωθυπουργοί έχουν μετρήσει τη διάρκεια ζωής σε ημέρες ή εβδομάδες.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ
Εάν δεν προκύψει δρόμος προς τα εμπρός, το σύνταγμα απαιτεί τουλάχιστον μια περίοδο ενός έτους πριν από τις νέες εκλογές. Αυτό θα εγκαινίαζε μια περίοδο παράλυσης πολύ πέρα από τον προϋπολογισμό και σε άλλους τομείς πολιτικής, ίσως υπό μια τεχνοκρατική κυβέρνηση χωρίς πραγματική εντολή.
Ο Μακρόν, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει μείνει εκτός της μετεκλογικής μάχης και κινδυνεύει να μην έχει πολιτική σημασία για το υπόλοιπο της θητείας του, μπορεί να χρησιμοποιήσει την ομιλία του στις 14 Ιουλίου για την Ημέρα της Βαστίλης για να κάνει έκκληση στους βουλευτές να αναζητήσουν λύσεις όταν επιστρέψουν στο κοινοβούλιο λίγες μέρες αργότερα.
Αλλά θα έχουν λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα για να σημειώσουν πρόοδο, προτού αποσπαστεί η προσοχή από τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στη Γαλλία και στη συνέχεια την περίοδο διακοπών του Αυγούστου - κατά τη διάρκεια της οποίας η γαλλική πολιτική τυπικά κλείνει.
Ο Bruno Cavalier, επικεφαλής οικονομολόγος της Oddo Securities, δήλωσε ότι οι επενδυτές θα απαιτήσουν υψηλότερα ασφάλιστρα για να διατηρήσουν το γαλλικό χρέος καθώς συνεχίζεται η στάση, με τους πιστωτικούς οργανισμούς Moody's και S&P Global και οι δύο αυτή την εβδομάδα να αναφέρουν τις ανησυχίες τους.
Το έπος θα πάρει νέα τροπή μετά τις καλοκαιρινές διακοπές με τη Γαλλία που κανονικά απαιτείται να υποβάλει σχέδιο προϋπολογισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή περίπου στα μέσα Οκτωβρίου.
Το πόσο αξιόπιστα τηρεί αυτός ο προϋπολογισμός στις δεσμεύσεις για τη μείωση του ελλείμματος -και οποιαδήποτε χαλαρή περικοπή στο Παρίσι από την Επιτροπή εάν δεν το κάνει- θα παρακολουθηθεί όχι περισσότερο από την Ιταλία, μια από τις επτά ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, με υπερβολικά ελλείμματα.
Η πρωθυπουργός Georgia Meloni, η οποία υποσχέθηκε να φέρει το δημοσιονομικό κενό 7,4% της Ιταλίας εντός του ορίου της ΕΕ το 2026, αντιμετωπίζει η ίδια ένα δύσκολο έργο να καταρτίσει έναν προϋπολογισμό για το 2025 που θα κρατά το έλλειμμα σε καθοδική πορεία, ενώ τηρεί τη δέσμευσή της να μην αυξήσει τους φόρους.
Μερικοί από τους συμμάχους της στον συνασπισμό της έσπευσαν ήδη να εντοπίσουν μια πιθανή αλλαγή στην άμμο καθώς κατέστη σαφές ότι οι αριστεροί που δαπανούσαν υψηλές δαπάνες αναδείχθηκαν πρώτοι στον δεύτερο γύρο της Κυριακής στη Γαλλία.
«Αντίο στους ευρωπαϊκούς κανόνες για το έλλειμμα», δημοσίευσε στο X ο Claudio Borghi, γερουσιαστής του συγκυβερνώντος κόμματος της Ιταλίας Λέγκα.
Πηγή: REUTERS