Η συμφωνία για τα ορυκτά που διαπραγματεύονται επί του παρόντος το Κίεβο με την Ουάσινγκτον θα εξεταστεί προσεκτικά στις Βρυξέλλες για να καθοριστεί η συμβατότητά της με την αίτηση ένταξης της Ουκρανίας, δήλωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η τελευταία έκδοση του κειμένου αναζωπυρώνει τους φόβους ότι θα εκτροχιάσει τις φιλοδοξίες της χώρας να ενταχθεί στο μπλοκ.
Η διαδικασία προσχώρησης απαιτεί από τα υποψήφια κράτη να ευθυγραμμιστούν σταδιακά με τη νομοθεσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών αρχών του θεμιτού ανταγωνισμού και της μη διάκρισης.
"Μια τέτοια συμφωνία θα πρέπει να εξεταστεί από την άποψη των σχέσεων μεταξύ της Ουκρανίας και της ΕΕ και, κυρίως, από την άποψη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων", δήλωσε την Παρασκευή η Πάουλα Πίνιο, επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Η Πίνιο προειδοποίησε ότι τα όποια συμπεράσματα εξαχθούν επί του παρόντος θα είναι "καθαρή εικασία", καθώς η συμφωνία βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων. Η Επιτροπή θα προσέφερε νομική "βοήθεια" στο Κίεβο, εάν αυτό ζητηθεί, σημείωσε η ίδια.
"Δεν μπορούμε να προβούμε σε καμία αξιολόγηση εάν και εφόσον δεν υπάρχει μια τέτοια συγκεκριμένη συμφωνία που να μας επιτρέπει να κάνουμε μια εκτίμηση των όποιων επιπτώσεων από τις διάφορες πολιτικές οπτικές γωνίες που μπορεί να προκύψουν", δήλωσε η Πίνιο.
Μια μέρα νωρίτερα, το Bloomberg και οι Financial Times αποκάλυψαν λεπτομέρειες σχετικά με την τελευταία εκδοχή της συμφωνίας που πρότεινε ο Λευκός Οίκος, η οποία περιλαμβάνει σαρωτικούς όρους που θα έδιναν στην Αμερική πρωτοφανή έλεγχο επί των φυσικών πόρων της Ουκρανίας μέσω ενός κοινού επενδυτικού ταμείου.
Σύμφωνα με το σχέδιο, το διοικητικό συμβούλιο του ταμείου θα αποτελείται από πέντε μέλη: τρία διορισμένα από τις ΗΠΑ και δύο διορισμένα από την Ουκρανία. Στην πράξη, αυτό θα έδινε στην Ουάσινγκτον ένα ουσιαστικό δικαίωμα βέτο σε βασικές αποφάσεις σχετικά με νέα έργα υποδομών και φυσικών πόρων. Τα υφιστάμενα έργα φαίνεται να βρίσκονται εκτός του ελέγχου.
Δρόμοι, σιδηρόδρομοι, λιμάνια, ορυχεία, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και η εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νέας δομής.
Η Ουκρανία θα είναι υποχρεωμένη να υποβάλει όλα τα νέα έργα στο ταμείο για έλεγχο "το συντομότερο δυνατό", ανέφερε το Bloomberg. Εάν το έργο απορριφθεί, η Ουκρανία θα εμποδίζεται να το προσφέρει σε άλλα μέρη με "ουσιωδώς καλύτερους" όρους.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ θα έχουν το δικαίωμα να αποκομίσουν όλα τα κέρδη από το ταμείο και μια ετήσια απόδοση 4% μέχρι να αναπληρωθεί πλήρως η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που έχει παρασχεθεί στην Ουκρανία. Το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία εκτιμά ότι η αμερικανική υποστήριξη ανέρχεται σε 114 δισεκατομμύρια ευρώ από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας.
Το μοντέλο της "ανταπόδοσης" αποτέλεσε κεντρικό κίνητρο για την υπογραφή της συμφωνίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, εγείροντας κατηγορίες για εκμετάλλευση και νεοαποικιοκρατία.
«Σύγκρουση συμφερόντων»
Ενώ οι Ουκρανοί αξιωματούχοι κατάφεραν να αμβλύνουν τις πρώτες προτάσεις που κατέθεσαν οι ΗΠΑ τον Φεβρουάριο μέχρι να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο κείμενο, η τελευταία εκδοχή φαίνεται να επαναφέρει τους δρακόντειους όρους που σόκαραν την Ουκρανία και τους συμμάχους της και υποδαύλισαν τους φόβους ότι θα θέσει σε κίνδυνο τις φιλοδοξίες της χώρας να γίνει μέλος της ΕΕ.
Δίνοντας στις αμερικανικές εταιρείες ένα νομικά κατοχυρωμένο "δικαίωμα πρώτης προσφοράς", η συμφωνία έρχεται σε άμεση "αντίθεση" με τους κανόνες ανταγωνισμού και ενιαίας αγοράς του μπλοκ, οι οποίοι προβλέπουν δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση για όλους τους οικονομικούς φορείς, ανεξαρτήτως εθνικότητας, λέει η Σβιτλάνα Τάραν, αναλύτρια πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής (EPC),
"Θα πρέπει να υπάρχει ανοιχτός ανταγωνισμός για όλους τους επενδυτές στα έργα", δήλωσε η Τάραν στο Euronews. "Στους ανοικτούς διαγωνισμούς, οι εταιρείες της ΕΕ και οι αμερικανικές εταιρείες θα πρέπει να συμμετέχουν και να ανταγωνίζονται με ίσους όρους", πρόσθεσε. "Βλέπω ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων".
Η Τάραν πιστεύει ότι η Ουκρανία θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις μέχρι η συμφωνία να γίνει "αποδεκτή" και οι ανησυχίες γύρω από την ένταξη στην ΕΕ να υποχωρήσουν, ακόμη και αν δεν είναι σαφές πόσο βάρος θα έχουν αυτές οι ανησυχίες στις εκτιμήσεις του Λευκού Οίκου.
"Οι διατάξεις που συμφωνήθηκαν στις προηγούμενες εκδόσεις ήταν ισορροπημένες με τα ουκρανικά συμφέροντα", δήλωσε ο αναλυτής. "Τώρα, είναι και πάλι μη ισορροπημένες υπέρ των Ηνωμένων Πολιτειών".
Η έλλειψη εγγυήσεων ασφαλείας ήταν ένα άλλο σημείο διαφωνίας στις συνομιλίες. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει προωθήσει τη συμφωνία για τα ορυκτά ως ένα είδος οικονομικής αποτροπής έναντι μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας. Ωστόσο, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα δώσει προτεραιότητα στην επεκτατική του ατζέντα έναντι των αμερικανικών συμφερόντων.
Μιλώντας την Πέμπτη μετά από συνάντηση του Συνασπισμού των Προθύμων στο Παρίσι, ο Ζελένσκι παραπονέθηκε ότι οι όροι της συμφωνίας "αλλάζουν συνεχώς", αλλά υποσχέθηκε ότι η ομάδα του θα παραμείνει "εποικοδομητική" στις διαπραγματεύσεις για να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας και της ανταλλαγής πληροφοριών.
"Νόμιζα ότι είχαμε ήδη συμφωνήσει ότι θα υπήρχε μια συμφωνία-πλαίσιο. Αλλά τώρα, όπως καταλαβαίνω, η ουκρανική και η αμερικανική ομάδα εργάζονται πάνω σε αυτό τώρα, επειδή η Αμερική αλλάζει αυτούς τους κανόνες τώρα και προτείνει (να υπογραφεί) η συμφωνία αμέσως, πλήρης συμφωνία", δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους.
"Αλλά δεν θα ήθελα οι Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν την εντύπωση ότι η Ουκρανία είναι εναντίον της, γενικά. Έχουμε δείξει σταθερά θετικά μηνύματα: υποστηρίζουμε τη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θέλουμε να στείλουμε κανένα μήνυμα ή να ενθαρρύνουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία ή να σταματήσουν την ανταλλαγή πληροφοριών. Είναι ζωτικής σημασίας για εμάς".
Πηγή: euronews.gr