«Είναι καιρός να ξανασκεφτούμε την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική» υποστηρίζουν σε άρθρο που συνυπογράφουν στην εφημερίδα Figaro ο πρόεδρος της πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ και ο επικεφαλής της γαλλικής αντιπροσωπείας στο ΕΛΚ Φρανσουά Μπελαμί.
Ειδικότερα αναφέρουν ότι θα πρέπει η Ε.Ε. να αναπτύξει μια στρατηγική για την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με τη μετανάστευση η οποία θα βασίζεται σε δύο πυλώνες.
Αφενός, «υπάρχει η ανάγκη για αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων και αυτό θα γίνει με την παρουσία και την ενίσχυση του δυναμικού της Frontex. Είναι οι φύλακες των συνόρων και της ακτοφυλακής εκείνοι οι οποίοι θα πρέπει να αποφασίζουν ποιος έρχεται στην Ευρώπη και ποιος όχι, και όχι η μαφία των λαθρεμπόρων», σημειώνουν χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως «αυτό συνεπάγεται επίσης ότι επιτρέπεται στα κράτη-μέλη που το επιθυμούν να μπορούν να υψώνουν φυλασσόμενους φράχτες με ευρωπαϊκά κονδύλια σε περίπτωση κρίσης».
Επιπλέον, συνεχίζουν, «πρέπει επιτέλους να καταφέρουμε να επιστρέψουμε ανθρώπους που δεν έχουν δικαίωμα να παραμείνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος». Η συντριπτική πλειονότητα των μεταναστών που διασχίζουν τη Μεσόγειο δεν είναι πρόσφυγες που ξεφεύγουν από τον πόλεμο, αλλά παράνομοι μετανάστες που αναζητούν εργασία, σημειώνουν. Ζητούν επίσης, τη δημιουργία ενιαίων κανόνων για τις ΜΚΟ που πραγματοποιούν αποστολές έρευνας και διάσωσης οι οποίοι θα τις υποχρεώνουν να σέβονται το Δίκαιο της θάλασσας.
Ο δεύτερος πυλώνας βασίζεται, όπως αναφέρουν, στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και στη βοήθεια που παρέχεται σε όσους χρειάζονται προστασία.
«Η μεταναστευτική κρίση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού. Χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική επίλυσης προβλημάτων στο επίπεδο των 27 και όχι άσκοπες διαμάχες που φέρνουν διχασμό όπως συνέβη στην περίπτωση του Ocean Viking» αναφέρουν Βέρνερ και Μπελαμί.
«Τέλος, πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να προλαμβάνει τραγωδίες στη θάλασσα, αποτρέποντας τους μετανάστες από το να πραγματοποιήσουν τη διέλευσή τους. Θα πρέπει επίσης να επανεξετάσουμε τη δυνατότητα ύπαρξης ευρωπαϊκών κέντρων προκαταρκτικού ελέγχου εκτός των συνόρων μας, προκειμένου να διεκπεραιώνονται οι αιτήσεις ασύλου πριν τεθούν σε κίνδυνο άτομα που δεν είναι επιλέξιμα. Αυτή η αποκλειστική διαδικασία θα έδινε τέλος στις τραγωδίες που πλήττουν τη Μεσόγειο, ενώ θα άλλαζε αποφασιστικά τον αγώνα κατά της λαθρομετανάστευσης. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να βοηθήσουμε όσους πραγματικά χρειάζονται προστασία, δείχνοντας αυστηρότητα και ανθρωπιά» καταλήγουν.
Ικανοποιημένη η ελληνική κυβέρνηση
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το μεταναστευτικό.
Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές με το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, το Συμβούλιο υιοθετεί βασικές ελληνικές θέσεις και η Ε.Ε. αναγνωρίζει ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και ότι χρειάζεται ευρωπαϊκή απάντηση.
Αναγνωρίζει δε την ανάγκη αποτελεσματικού ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., την ώρα, που αναφέρεται σε χερσαία και θαλάσσια σύνορα και χαιρετίζει τις προσπάθειες των χωρών πρώτης γραμμής για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.
Στήριξη στη Frontex
Όπως προσθέτουν οι κυβερνητικές πηγές, το κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δηλώνει τη στήριξή του στη Frontex και συγκεκριμένα στη βασική αποστολή της, που είναι η στήριξη των κρατών-μελών στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και την ενίσχυση των επιστροφών.
Μάλιστα, καλεί σε άμεση ενεργοποίηση κοινοτικών πόρων για την ενίσχυση των δυνατοτήτων και των υποδομών ελέγχου των συνόρων, των μέσων επιτήρησης συμπεριλαμβανομένων και των εναέριων.
Οι ίδιες πηγές παρατηρούν δε ότι σχετικά με το ζήτημα των επιστροφών, το κείμενο συμπερασμάτων υπογραμμίζει τη δυνατότητα επιβολής μέτρων που αφορούν τις βίζες εις βάρος τρίτων χωρών που δεν συνεργάζονται στο ζήτημα των επιστροφών. Εστιάζει δε, στην ανάγκη αποτελεσματικών επιστροφών προς τις χώρες προέλευσης και τέλος καταδικάζει τις προσπάθειες εργαλειοποίησης του Μεταναστευτικού για πολιτικούς σκοπούς.
Αποφασισμένοι για αποτελεσματικό έλεγχο των συνόρων
Την ίδια ώρα οι ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν την αποφασιστικότητά τους να εξασφαλίσουν «αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της Ε.Ε.», ενώ καλούν την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει με ευρωπαϊκά κονδύλια, υποδομές προστασίας των συνόρων.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καλεί την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει μέτρα από τα κράτη-μέλη που συμβάλλουν άμεσα στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., όπως τα πιλοτικά έργα διαχείρισης των συνόρων, καθώς και στην ενίσχυση του ελέγχου των συνόρων σε βασικές χώρες σε οδούς διέλευσης προς την Ε.Ε.
Καλεί επίσης την Επιτροπή να «κινητοποιήσει άμεσα σημαντικά κονδύλια και μέσα της Ε.Ε. για την υποστήριξη των κρατών-μελών στην ενίσχυση των δυνατοτήτων και των υποδομών προστασίας των συνόρων, των μέσων επιτήρησης, συμπεριλαμβανομένης της εναέριας επιτήρησης, και του εξοπλισμού.» Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να οριστικοποιήσει γρήγορα την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των θαλάσσιων συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των ανθρώπινων ζωών, και υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία όσον αφορά τις δραστηριότητες Ερευνας και Διάσωσης και, στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει την επανέναρξη της Ευρωπαϊκής Ομάδας Επαφής για Ερευνα και Διάσωση.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει την πλήρη υποστήριξη στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) στην εκπλήρωση του βασικού του καθήκοντος, που είναι η υποστήριξη των κρατών-μελών στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, στην καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και στην ενίσχυση των επιστροφών. Ακόμη, επισημαίνεται η σημασία του συστήματος εισόδου/εξόδου και του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και εξουσιοδότησης ταξιδιών να τεθούν σε λειτουργία το συντομότερο δυνατό.
Ειδική αναφορά γίνεται στην καταπολέμηση της εργαλειοποίησης, της παράνομης διακίνησης και του λαθρεμπορίου. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει τις προσπάθειες εργαλειοποίησης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται για μόχλευση ή ως μέρος υβριδικών αποσταθεροποιητικών ενεργειών», αναφέρεται στα συμπεράσματα. Επίσης, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να προχωρήσουν μέτρα, συμπεριλαμβανομένων πιθανών μέτρων κατά των μεταφορέων που εμπλέκονται ή διευκολύνουν την εμπορία ανθρώπων ή τη λαθραία διακίνηση μεταναστών.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι μέσω της ισχυρής συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών, αλλά και με την Europol, τη Frontex και την Eurojust, καθώς και με βασικούς εταίρους, η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της λαθραίας διακίνησης μεταναστών θα ενισχυθεί περαιτέρω.
Μεταναστευτικές ροές
Οσον αφορά τα δεδομένα για τις μεταναστευτικές ροές, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να βελτιωθεί η παρακολούθηση των δεδομένων σχετικά με τις δυνατότητες υποδοχής και τις μεταναστευτικές ροές και να εντοπιστούν ταχύτερα οι νέες μεταναστευτικές τάσεις, τόσο προς την Ε.Ε., όσο και εντός της Ε.Ε. Επίσης, οι «27» παροτρύνουν τις αρχές των κρατών-μελών να ζητήσουν την υποστήριξη των υπηρεσιών της Ε.Ε. – συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Ασύλου και της Frontex- για να διασφαλίσουν ότι όλοι οι μετανάστες που εισέρχονται στην Ε.Ε. καταγράφονται σωστά.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία μιας ενιαίας, συνολικής και αποτελεσματικής πολιτικής της Ε.Ε. για την επιστροφή και την επανεισδοχή, καθώς και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επανένταξη. Απαιτείται ταχεία δράση για να διασφαλιστούν αποτελεσματικές επιστροφές, από την Ε.Ε. και από τρίτες χώρες κατά μήκος των διαδρομών, σε χώρες προέλευσης και διέλευσης, χρησιμοποιώντας ως μοχλό όλες τις σχετικές πολιτικές, τα μέσα και τα εργαλεία της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της διπλωματίας, της ανάπτυξης, του εμπορίου και των θεωρήσεων, καθώς και ευκαιρίες για νόμιμη μετανάστευση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να κάνουν πλήρη χρήση του μηχανισμού που προβλέπεται στο άρθρο 25α του κώδικα θεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας εισαγωγής περιοριστικών μέτρων για τις θεωρήσεις σε σχέση με τρίτες χώρες που δεν συνεργάζονται για τις επιστροφές. Για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιστροφής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί επίσης τα κράτη-μέλη να αναγνωρίσουν το ένα τις αποφάσεις επιστροφής του άλλου.
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να συνεχίσουν τις εργασίες για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο, σύμφωνα με τον Κοινό Οδικό Χάρτη, καθώς και για τον αναθεωρημένο Κώδικα Συνόρων Σένγκεν και την Οδηγία για τις επιστροφές.