Καθώς το επίκεντρο του πολέμου στην Ουκρανία έχει στραφεί στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, η Ρωσία προσπαθεί να νικήσει την ουκρανική άμυνα και να σημειώσει σταδιακή πρόοδο.
Ένας κρίσιμος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω της χρήσης βαρέος πυροβολικού, το οποίο είναι ικανό να πυροβολεί έμμεσα (που σημαίνει ότι ο στόχος δεν χρειάζεται να είναι εντός οπτικού πεδίου) σε μεγάλες αποστάσεις.
Αυτό ήταν εδώ και πολύ καιρό κεντρικό σημείο στο ρωσικό στρατιωτικό δόγμα – ο Γιόζεφ Στάλιν το αποκάλεσε «ο θεός του πολέμου». Στην Ουκρανία το πυροβολικό της Ρωσίας έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά – εικόνες της Μαριούπολης και άλλων πόλεων δείχνουν γειτονιές που έχουν γίνει ερείπια.
Με τον τρόπο αυτόν όμως τραβούν και τα πυρά του ουκρανικού πυροβολικού, πράγμα που οδηγεί σε μονομαχίες πυροβολικού γάτας και ποντικιού. Η εξουδετέρωση του ρωσικού πυροβολικού είναι ζωτικής σημασίας εάν η Ουκρανία θέλει να σταματήσει την προέλαση της Ρωσίας. Τι χρειάζεται για να έχεις το πάνω χέρι;
Για να αντιμετωπίσει μια επίθεση πυροβολικού, η άλλη πλευρά πρέπει να γνωρίζει από πού προήλθε. Οι μονάδες πυροβολικού μπορεί να χρειαστούν αρκετά λεπτά για να χτυπήσουν έναν στόχο, κάτι που κινδυνεύει να τις κάνει να καθίσουν σαν… πάπιες σε αυτό το διάστημα, εν μέρει επειδή οι οβίδες μπορεί να χρειαστούν έως και 40 δευτερόλεπτα για να φτάσουν και ο στόχος πρέπει να προσαρμοστεί εάν οι πρώτοι γύροι χαθούν.
Ο καλύτερος τρόπος για να εντοπίσει κανείς τα εχθρικά πυροβόλα όπλα είναι το ραντάρ κατά πυροβολικού, λέει στον Εκόνομιστ ο Πάτρικ Μπένχαμ-Κρόσγουελ, πρώην αξιωματικός δεξαμενής του βρετανικού στρατού και συγγραφέας του «Ο επικίνδυνος κόσμος του Τόμι Άτκινς: Εισαγωγή στον πόλεμο της ξηράς». Πρόκειται για σύστημα το οποίο ανιχνεύει οβίδες σε πτήση και εντοπίζει την τροχιά τους πίσω στο σημείο προέλευσης.
Η Αμερική προμήθευσε στην Ουκρανία με σετ ραντάρ κατά πυροβολικού, τα οποία μπορούν να εντοπίσουν τα όπλα που εκτοξεύονται πριν εκτοξευθούν οι πρώτες οβίδες. Διαθέτει και η Ρωσία έχει παρόμοια συστήματα.
Εναλλακτικά, τα drones μπορούν να εντοπίσουν τα σύννεφα καπνού που παράγονται από τη βολή του πυροβολικού. Ειδικότερα, η Ουκρανία έχει αναπτύξει μεγάλο αριθμό μη επανδρωμένων αεροσκαφών για να υποστηρίξει το πυροβολικό της.
Όπου είναι πιθανή η αντιπυρική βολή, το πυροβολικό υιοθετεί μια τακτική «πυροβολώ και φεύγω», πλήττοντας έναν στόχο πριν προχωρήσει γρήγορα. Αυτό είναι δυνατό μόνο με αυτοκινούμενα όπλα όπως το ρωσικό 2S19 Msta, ένα πυροβόλο 152 χιλιοστών που κινείται στις δικές του γραμμές.
Τα ρυμουλκούμενα πυροβόλα όπλα, όπως τα οβιδοβόλα M777 155 mm που προμήθευσαν πρόσφατα στην Ουκρανία από την Αμερική, ή τα ρωσικά 2A65 Msta-B των 152 χιλιοστών, χρειάζονται χρόνο για να κολλήσουν και να μετακινηθούν μετά την βολή. Τα πληρώματά τους βρίσκονται επίσης στην ύπαιθρο, καθιστώντας τα ευάλωτα σε σκάγια, ενώ τα πληρώματα αυτοκινούμενων πυροβόλων όπλων προστατεύονται από την θωράκιση του οχήματος. Ωστόσο, τα συρόμενα όπλα είναι πολύ φθηνότερα και ελαφρύτερα, αλλά και ευκολότερο να σταλούν στην Ουκρανία από τους συμμάχους της, καθώς και λιγότερο περίπλοκα στη χρήση.
Ένα άλλο είδος όπλου πυροβολικού, τα συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης πυραύλων (MLRS) που τοποθετούνται σε φορτηγά, όπως οι πανταχού παρόντες εκτοξευτές BM-21 «Grad» 40 σωλήνων που χρησιμοποιούνται και από τις δύο πλευρές, μπορούν να αποτελέσουν ένα γρήγορο αντίμετρο (αν και όχι με τρομερή ακρίβεια). Το μειονέκτημά τους είναι ότι μπορούν να παράγουν σύννεφα πολύ ορατού καπνού.
Ο πιο σημαντικός παράγοντας σε μια μάχη πυροβολικού είναι η εμβέλεια. Η πλευρά που πυροβολεί πιο μακριά μπορεί να τεθεί εκτός εχθρού. Τα κατευθυνόμενα με GPS οβίδες Excalibur του αμερικανικού οβιδοβόλου M777, για παράδειγμα, έχουν βεληνεκές άνω των 40 χιλιομέτρων, σε σύγκριση με 25 χιλιόμετρα για το ρωσικό 2A65 Msta-B των 152 χιλιοστών. Η επιθυμία για μεγαλύτερη εμβέλεια βρίσκεται πίσω από τα αιτήματα της Ουκρανίας για κινητούς εκτοξευτές MLRS αμερικανικής κατασκευής. Οι πύραυλοι των 270 χιλιοστών – οι οποίοι έχουν επίσης καθοδήγηση GPS – μπορούν να χτυπήσουν στόχους έως και 84 χλμ. μακριά με υψηλή ακρίβεια, ταιριάζοντας ή ακόμα και νικώντας τα καλύτερα συστήματα της Ρωσίας.
Οι ίδιοι εκτοξευτές μπορούν επίσης να εκτοξεύσουν έναν πύραυλο ATACMS πάνω από 300 χιλιόμετρα, προκαλώντας ανησυχίες στη Δύση σχετικά με τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με όπλα που θα μπορούσαν να χτυπήσουν βαθιά σε ρωσικό έδαφος.
Την 1η Ιουνίου, η Αμερική ανακοίνωσε ότι θα στείλει προηγμένα όπλα MLRS στην Ουκρανία, αν και μόνο με πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς. Η Βρετανία και η Γερμανία φέρεται να σχεδιάζουν επίσης να στείλουν παρόμοια όπλα. Αν η Ουκρανία θέλει να σταθεί στα φράγματα πυροβολικού της Ρωσίας, θα χρειαστεί πολλά περισσότερα.
Πηγή: Καθημερινή / The Economist