Τον φερόμενο ως Ουκρανό σαμποτέρ των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream παρουσίασε το Politico. Ο άνδρας που κατηγορείται ότι βρίσκεται πίσω από την πιο σοβαρή επίθεση στα ενεργειακά αποθέματα της Γερμανίας από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο φαίνεται στο Facebook να στέκεται δίπλα στη θάλασσα και να χαμογελά στον φακό.
Το όνομά του: Βλαντίμιρ Ζουράβλεφ. Εθνικότητα: Ουκρανική. Τόπος διαμονής: Κίεβο. Επάγγελμα: εκπαιδευτής καταδύσεων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του γερμανικού ειδησεογραφικού προγράμματος Tagesschau την Τετάρτη, τον Ιούνιο εκδόθηκε γερμανικό ένταλμα για τη συμμετοχή του στην επίθεση στις 26 Σεπτεμβρίου 2022 στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream, που εκτείνονται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα στη Γερμανία μέσω Ρωσίας.
Οι Γερμανοί ερευνητές υποπτεύονται ότι οι Ουκρανοί πολίτες ναύλωσαν ένα γιοτ με το όνομα «Ανδρομέδα», και οι δύτες το χρησιμοποίησαν για να πλεύσουν στους αγωγούς κοντά στο νησί Μπόρνχολμ της Δανίας και να τοποθετήσουν εκρηκτικά.
Οι υποθαλάσσιες εκρήξεις έθεσαν εκτός λειτουργίας τρεις από τους τέσσερις αγωγούς Nord Stream 1 και 2 που μετέφεραν φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία. και έκτοτε υπήρξε ένα «παιχνίδι ευθυνών» για το ποιος ήταν υπεύθυνος: Ρωσία, Ουκρανία, Ηνωμένες Πολιτείες ή Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέμεινε πέρυσι ότι η χώρα του δεν ήταν πίσω από την επίθεση, λέγοντας: «ποτέ δεν θα ενεργούσα έτσι».
Ο αγωγός Nord Stream 1 λειτουργούσε από το 2011. Ο Nord Stream 2 ολοκληρώθηκε, αλλά δεν είχε ακόμη αρχίσει να αντλεί φυσικό αέριο μέχρι τη στιγμή των επιθέσεων. Οι αγωγοί ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενα projects, με την Ουκρανία, τις ΗΠΑ, την Πολωνία, και όχι μόνο, να επικρίνουν τη Γερμανία ότι το ρωσικό φυσικό αέριο την «έδεσε» ενεργειακά με τη Ρωσία – αυτό βέβαια μέχρι την γενικευμένη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Αν και ο αγωγός δεν διοχέτευε φυσικό αέριο τη στιγμή των εκρήξεων, Γερμανοί ερευνητές τόνισαν ότι η επίθεση είχε σχεδιαστεί από μια ουκρανική ομάδα ήδη από το 2014, ανέφεραν η Welt και το POLITICO — και τα δυο μέσα ανήκουν στον Γερμανό εκδότη Άξελ Σπρίνγκερ. Το ενεργειακό έργο είχε επανειλημμένα επικριθεί από την Ουκρανία.
Σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν και δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο, οι ΗΠΑ είχαν πληροφορίες ότι η Ουκρανία σχεδίαζε να επιτεθεί στους διαύλους φυσικού αερίου της Βαλτικής Θάλασσας τρεις μήνες πριν από τις εκρήξεις, ανέφερε πέρυσι η Washington Post.
Ωστόσο, ορισμένοι δυτικοί και Γερμανοί αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών είπαν στη Welt am Sonntag και στο POLITICO ότι είχαν αμφιβολίες για την ευθύνη της Ουκρανίας, εξετάζοντας το ενδεχόμενο προβοκάτσιας, με στόχο τη συγκάλυψη της εμπλοκής της Ρωσίας.
Αυτή η θεωρία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους πολωνικούς κύκλους ασφαλείας, οι οποίοι έστειλαν ένα έγγραφο με ονόματα Ρώσων υπόπτων στη γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών BND. Ωστόσο, οι Γερμανοί ανακριτές δεν πείστηκαν, και οι εισαγγελείς κινήθηκαν για να εκδώσουν ένταλμα σύλληψης για τον Ζουράβλεφ.
Η Δανία και η Σουηδία άνοιξαν επίσης έρευνες για τις εκρήξεις, αλλά αυτές οι έρευνες ανεστάλησαν χωρίς να κατονομάσουν ύποπτο.
Οι γερμανικές αρχές διαβίβασαν το ένταλμα σύλληψης του Ζουράβλεφ στην Πολωνία τον Ιούνιο, αφού κατάφεραν να τον αναγνωρίσουν χάρη σε φωτογραφίες και καταθέσεις μαρτύρων, ανέφερε η Die Zeit.
Ωστόσο, ο Ζουράβλεφ δεν συνελήφθη, επειδή είχε φύγει από την Πολωνία για την Ουκρανία στις αρχές Ιουλίου, δήλωσε στα πολωνικά μέσα ενημέρωσης η Άννα Ανταμιάκ, εκπρόσωπος του γενικού εισαγγελέα της Πολωνίας. Πρόσθεσε ότι η Γερμανία δεν είχε καταχωρίσει τον ύποπτο στο μητρώο καταζητούμενων, γι' αυτό και οι Πολωνοί συνοριοφύλακες δεν γνώριζαν ότι καταζητείται όταν διέσχιζε τα σύνορα.
Η Tagesschau κατονόμασε επίσης δύο άλλους ανθρώπους ως ύποπτους μαζί με τον Ζουράβλεφ - το παντρεμένο ζευγάρι Σβιτλάνα και Γεβχέν Ου., που διευθύνουν μια σχολή καταδύσεων στην Ουκρανία και για τους οποίους ο Ζουράβλεφ λέγεται ότι εργαζόταν ως δύτης.
Σε συνέντευξή της στο POLITICO το πρωί της Τετάρτης, η Σβιτλάνα Ουσπένσκα δήλωσε ότι ούτε η ίδια ούτε ο σύζυγός της συμμετείχαν στην επίθεση, επιμένοντας ότι εκείνη τη στιγμή βρισκόταν στο Κίεβο.
Η Ουσπένσκα επιβεβαίωσε ότι είναι και η ίδια δύτρια, «αλλά το μέγιστο βάθος μου είναι 30 μέτρα». Οι εκρήξεις έγιναν σε βάθος 70 έως 80 μέτρων, κάτι που όπως είπε μπορεί να έγινε από ειδικές δυνάμεις, αλλά όχι από εκείνη. Πρόσθεσε ότι σχεδιάζει να μηνύσει γερμανικά μέσα ενημέρωσης για «μερικά εκατομμύρια ευρώ» επειδή την κατονόμασαν στην υπόθεση.
Έφυγε από την πατρίδα της μετά τη ρωσική εισβολή και έζησε με τα παιδιά της, μεταξύ άλλων, στην Αυστρία και τη Βουλγαρία. Η Ουσπένσκα βρίσκεται τώρα στην Πολωνία. Ο σύζυγός της Γεβχέν πολεμά εναντίον των ρωσικών στρατευμάτων.
Η Ουσπένσκα παρείχε στο POLITICO αρκετές φωτογραφίες και σχετικά γεωγραφικά δεδομένα που τη δείχνουν σε διάφορες τοποθεσίες στην Ουκρανία το φθινόπωρο του 2022. Δεν είναι σαφές τι ρόλο αποδίδουν οι γερμανικές αρχές σε αυτήν και τον σύζυγό της στον σχεδιασμό και την εκτέλεση της επίθεσης.
Ο Ζουράβλεφ δεν έχει απαντήσει σε αίτημα του POLITICO για σχόλιο.