Αποφασισμένη να αφήσει την Ελλάδα να βγει εκτός ευρωζώνης ήταν η Άγκελα Μέρκελ σύμφωνα με τον Φρανσουά Ολάντ σε ντοκιμαντέρ για την κρίση του ενιαίου νομίσματος που προβλήθηκε το βράδυ της Δευτέρας από το BBC.
Μιλώντας για τη 17ωρη σύνοδο κορυφής της 12ης Ιουλίου του 2015, μία εβδομάδα μετά από το ελληνικό δημοψήφισμα, ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας δηλώνει στην κάμερα ότι απογοητευμένη από την άρνηση του Αλέξη Τσίπρα να αποδεχθεί τους όρους του νεότερου πακέτου διάσωσης που πρόσφεραν οι Ευρωπαίοι η Γερμανίδα καγκελάριος ήταν έτοιμη να αποδεχθεί το Grexit.
Ο τότε επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ περιγράφει πώς ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες στην αρχή εκείνης της συνόδου κορυφής στράφηκαν κατά του πρωθυπουργού και της ελληνικής κυβέρνησης, λέγοντας πως ήταν «ψεύτες» ενώπιον του ελληνικού λαού με τις υποσχέσεις που είχαν δοθεί μέσα από το δημοψήφισμα.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, στις 4.30 τα ξημερώματα είχε διαφανεί πως είχε επιτευχθεί συμφωνία. Ο Αλέξης Τσίπρας, όμως τελικά δε συναίνεσε, όπως λέει ο κ. Ολάντ: «Ο Τσίπρας είπε ότι δεν μπορούσε να αποδεχθεί τους όρους που προσφέραμε. Το πρόβλημά του ήταν ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις δε θα επενδύονταν στο μέλλον της Ελλάδας».
«Η Μέρκελ είπε ‘αποκλείεται’. Χρειαζόμαστε αυτά τα λεφτά για να μειώσουμε το χρέος σας. Πρέπει να μας αποπληρώσετε», συνεχίζει τη διήγηση ο τότε επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Στη συνέχεια του ντοκιμαντέρ ο τότε πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι περιγράφει πώς τα ξημερώματα τον ξύπνησε στο γραφείο της ιταλικής αντιπροσωπείας στην ΕΕ όπου είχε αποκοιμηθεί ένα δυνατό χτύπημα στην πόρτα. «Ανοίγω την πόρτα και ήταν ο Φρανσουά Ολάντ. ‘Ματέο’, μου λέει, ‘είναι ώρα να βρούμε έναν συμβιβασμό, διότι η Άγκελα (Μέρκελ) διακινδυνεύει ξεκάθαρα να αποδεχθεί την έξοδο της Ελλάδας».
Ο ίδιος ο κ. Ολάντ εξηγεί: «Η κα Μέρκελ είπε ότι υπάρχουν κόκκινες γραμμές και αρχές που δεν μπορούν να σπάσουν. Και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ωθήσουμε την Ελλάδα εκτός, ας είναι».
Ο κ. Ρέντσι συνεχίζει λέγοντας ότι νωρίς το πρωί πήγε και βρήκε την καγκελάριο και της είπε «αρκετά τώρα». Εκείνη του απάντησε σε έντονο ύφος «δεν είμαι ανόητη». Και εκείνος της ανταπάντησε: «αυτή η απόφαση είναι το πιο ανόητο πράγμα για την Ευρώπη».
Στη συνέχεια ο κ. Τουσκ περιγράφει πώς συγκέντρωσε τους βασικούς πρωταγωνιστές στο γραφείο του και τους είπε ότι δεν επρόκειτο να φύγουν αν δεν κατέληγαν σε συμφωνία, η οποία τελικά επετεύχθη το επόμενο πρωί, με την Άγκελα Μέρκελ να δέχεται ότι το ¼ των εσόδων του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων θα μπορούσε να επενδυθεί στην ελληνική οικονομία.
Το BBC επέλεξε στο σημείο αυτό απόσπασμα από παλαιότερη συνέντευξη του Έλληνα πρωθυπουργού: «Να επιδιώκω κάθε φορά το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Είσαι αναγκασμένος να επιλέγεις πολλές φορές ανάμεσα σε δύο αρνητικές επιλογές και να κρίνεις ποια είναι η λιγότερο αρνητική. Να παίρνεις αποστάσεις από το επιθυμητό και να προσεγγίζεις το εφικτό».
Σημειώνεται επίσης ότι η πρόταση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής της 12ης Ιουλίου ήταν μία προσωρινή έξοδος πέντε ετών της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Ο κ. Τουσκ σχολιάζει: «Ήταν ξεκάθαρο, σίγουρα για τον Τσίπρα, ότι αυτό το προσωρινό ήταν ευφημισμός».
Στο ντοκιμαντέρ μεταφέρονται, εξάλλου, από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές οι διάλογοι μετά από την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για το δημοψήφισμα και οι αρνητικές αντιδράσεις και προειδοποιήσεις τους. «Του είπα ‘θα βρεθείς με τα δημοψηφίσματά του στα βαθιά σκ…ά’», λέει χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τουσκ.
Ο Φρανσουά Ολάντ λέει ότι είπε στον Αλέξη Τσίπρα το βράδυ του δημοψηφίσματος: «Κέρδισες, αλλά η Ελλάδα έχασε. Υπάρχουν εκείνοι που ποτέ δεν ήθελαν την Ελλάδα στην ευρωζώνη και στην επόμενη σύνοδο της ΕΕ πιθανότατα θα αποφασίσουν να αποβάλουν την Ελλάδα. Μου είπε ‘ δεν το θέλω αυτό’. Του έθεσα λοιπόν το πολύ σημαντικό ερώτημα. Θέλεις να μείνεις στην ευρωζώνη ή όχι;»
Αναφερόμενος δε νωρίτερα στο ντοκιμαντέρ στο τηλεφώνημα από τον Αλέξη Τσίπρα με το οποίο ανακοίνωσε από κοινού στον ίδιο και στην καγκελάριο Μέρκελ την απόφαση για δημοψήφισμα ο Φρανσουά Ολάντ λέει ότι η κα Μέρκελ ρώτησε ποιο θα ήταν το ερώτημα. Όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε και είπε ότι θα στήριζε την απόρριψη του πακέτου της ΕΕ υπήρξε σιωπή.
Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζεται και ο Γιάνης Βαρουφάκης που αναφερόμενος στη νύχτα του δημοψηφίσματος λέει ότι δεν είχε ξαναδεί τόσο αναστατωμένο τον Αλέξη Τσίπρα. «Όταν μπήκα στο γραφείο του μου είπε, την πατήσαμε». Ο κ. Βαρουφάκης λέει ότι διαφώνησε με τον πρωθυπουργό και σχολιάζει ότι έκανε λάθος που πίστευε ότι εν υπήρχε πιθανότητα ένας πρωθυπουργός να στραφεί κατά του 62% του ‘όχι’ στο δημοψήφισμα από την ίδια κιόλας νύχτα.
Αντιστοίχως μιλούν στην κάμερα του BBC και οι πρωταγωνιστές της διαφωνίας της ΕΕ με την πρόθεση Παπανδρέου για δημοψήφισμα το Νοέμβριο του 2011, με βασικούς αφηγητές τον Νικολά Σαρκοζί και τον ίδιο τον Έλληνα πρώην πρωθυπουργό. Ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν φαν Ρομπέι χαρακτηρίζει την έκτακτη συνάντηση του κ. Παπανδρέου στις Κάννες εκείνες τις ημέρες με τον πρόεδρο Σαρκοζί και την καγκελάριο Μέρκελ και άλλους «ταπεινωτική» για τον τότε πρωθυπουργό.