Ξεχάστε το ΝΑΤΟ. Ξεχάστε την ΕΕ.
Ένας νέος συνασπισμός εθνών αναδύεται για να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη κρίση ασφαλείας που έχει πλήξει την Ευρώπη εδώ και δεκαετίες, καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ την Τετάρτη ευθυγράμμισε τα συμφέροντα των ΗΠΑ με τα συμφέροντα του Κρεμλίνου, εξαπολύοντας εξευτελιστικούς χαρακτηρισμούς κατά του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο αποκάλεσε «δικτάτορα».
Η νέα ομάδα, σημειώνει το Politico, αποτελείται από όλες τις χώρες που κάποτε έβλεπαν τους εαυτούς τους ως άψογους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά τώρα αμφισβητούν τα ίδια τα θεμέλια αυτής της σχέσης, καθώς η Ουάσιγκτον αγκαλιάζει τη Ρωσία και εντείνει τις επιθέσεις της κατά των συμμάχων στο ΝΑΤΟ.
Την Τετάρτη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε συνάντηση με τους ηγέτες της ομάδας -οι περισσότεροι από τους οποίους συμμετείχαν με τηλεδιάσκεψη- σχετικά με το πώς θα αντιδράσουν στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων του Τραμπ.
Η ομάδα άρχισε να διαμορφώνεται αυτή την εβδομάδα στον απόηχο της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου, όταν ο Μακρόν κάλεσε έναν μικρό αριθμό ομοϊδεατών χωρών στο Παρίσι τη Δευτέρα για να συζητήσουν τις επιπτώσεις του εναγκαλισμού της Ρωσίας από την Ουάσιγκτον για την Ουκρανία.
Μέχρι την Τετάρτη, αυτή η αρχική ομάδα -αποτελούμενη από τους ηγέτες της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Πολωνίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Δανίας, συν τους επικεφαλής του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου- είχε υπερδιπλασιαστεί, έφτασε τις 19 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά.
Συμμετείχαν επίσης χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία.
Ως οικοδεσπότης των συνομιλιών της Τετάρτης, ο Μακρόν αντέκρουσε τον Τραμπ και επέμεινε ότι η Ρωσία ξεκίνησε τον πόλεμο και όχι ο Ζελένσκι, όπως ισχυρίστηκε ο Τραμπ. Ο Γάλλος πρόεδρος είπε ότι η νέα ομάδα επιδίωξε την ουκρανική συμμετοχή στις συνομιλίες και επέμεινε στην ανάγκη για εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο.
Πιο επικριτικά, ο Μακρόν είπε ότι ήταν απαράδεκτο για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία να διαπραγματεύονται πάνω από τα κεφάλια των Ευρωπαίων ηγετών. «Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες για την ασφάλεια των Ευρωπαίων», τόνισε.
«Υπάρχει μια ιδεολογική διάσταση ανάμεσα στην ομάδα αυτή, μετά το Μόναχο» δήλωσε ο Luuk van Middelaar, διευθυντής του Ινστιτούτου των Βρυξελλών για τη Γεωπολιτική. «Το γεγονός ότι μιλάμε σε αυτή τη μορφή μια εβδομάδα μετά το τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν είναι ένα σημάδι του πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πράγματα στον κόσμο».
Ο κατάλογος των χωρών που συμμετείχαν στη διάσκεψη του Παρισιού συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με τις χώρες μέλη στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά με μερικές σημαντικές διαφορές. Δεν συμμετείχαν ούτε οι ΗΠΑ, ούτε οι ευθυγραμμισμένες με τη Ρωσία Ουγγαρία και η Σλοβακία. Ούτε και η Τουρκία, επίσης, μέλος του ΝΑΤΟ, αν και αρκετοί σχολιαστές έχουν ζητήσει να συμπεριληφθεί η Άγκυρα στις μελλοντικές συνομιλίες.
Το ΝΑΤΟ θα ήταν παραδοσιακά το βασικό φόρουμ για οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τις μεγάλες προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζουν οι δυτικές χώρες, ιδίως τον πόλεμο της Ουκρανίας. Όμως, στον απόηχο του εναγκαλισμού του Τραμπ με τη Μόσχα και των κλιμακούμενων επιθέσεών του στον Ζελένσκι, οι δυτικές χώρες δημιουργούν νέους σχηματισμούς.
«Οι πολιτικοί σε περιόδους κρίσης μιλάμε με κάθε είδους συνθέσεις μεταξύ φίλων και συμμάχων, και αυτό είναι καλό», δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι.
Ο Van Middelaar είπε ότι η ομάδα του Παρισιού πρέπει να συγκριθεί με μια «μονάδα αντιμετώπισης κρίσεων».
«Όταν χτυπά μια κρίση, έχεις πάντα επίσημους ή άτυπους εσωτερικούς κύκλους» πρόσθεσε. «Σε καταστάσεις όπως αυτή, πρέπει να εξισορροπήσετε την επιθυμία για συμμετοχή με την ανάγκη για ταχεία δράση. Επίσημες αποφάσεις δεν θα ληφθούν με αυτές τις μορφές, αλλά θα είναι έτοιμες».
Πράγματι, η ομάδα του Παρισιού υπογραμμίζει την αποτυχία των οργανισμών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν το μέγεθος της κρίσης.
Κανονικά, οι 27 ηγέτες της ΕΕ συγκεντρώνονται ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να αντιμετωπίσουν κοινές προκλήσεις. Ωστόσο, ο πρόεδρος, Αντόνιο Κόστα, έχει μέχρι στιγμής καθυστερήσει να συγκαλέσει μια συνάντηση με αυτή τη μορφή, αφού δεν είναι σίγουρος ότι θα μπορέσει να δείξει απτά αποτελέσματα, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες της ΕΕ που επικαλείται το Politico.
Αντί για ένα επίσημο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι πρεσβευτές της ΕΕ συγκεντρώθηκαν δύο φορές αυτή την εβδομάδα στο λεγόμενο σχήμα Coreper για να μιλήσουν για την αποστολή όπλων στην Ουκρανία και την ενίσχυση της άμυνας.
Ωστόσο, αυτές οι συζητήσεις επισκιάστηκαν από τις κουβέντες των ηγετών τη Δευτέρα και την Τετάρτη, με τους πρεσβευτές να ανακαλύπτουν στη μέση μιας από τις συναντήσεις αυτή την εβδομάδα ότι ο Μακρόν κάλεσε και δεύτερο γύρο συνομιλιών μεταξύ των ηγετών, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ.
«Είμαστε εκτός του πυρήνα της λειτουργίας της ΕΕ» είπε τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ. «Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει έξω και γύρω από τους μηχανισμούς των Βρυξελλών».