Φέτος έκανα Πρωτοχρονιά στη Θεσσαλονίκη. Αργά το βράδυ της πρώτης ημέρας του χρόνου, μετά τα μεσάνυχτα, μαζί με παρέα ιατρών και άλλων φίλων βρεθήκαμε σε ένα από τα... πολιτιστικά κέντρα της πόλης. Στην αρχή απογοητεύτηκα από το θέαμα: Κορίτσια, δεκάδες κορίτσια, ντυμένα ελαφρά, λικνίζονταν στην πίστα υπό τους ήχους ανατολίτικης μουσικής.
Είχα αρχίσει να μελαγχολώ και να σκέπτομαι ότι η γενιά αυτή είναι χαμένη υπόθεση, όταν ο έχων το γενικό πρόσταγμα στην πίστα Θωμάς Χρυσοχοΐδης έδωσε στο βιολί το σύνθημα: «Παίξε έναν κότσαρη». Οπου κότσαρης, χορός ποντιακός χωρίς λόγια. Χορός δυνατός, όμως. Που σε «ξυπνάει». Αίφνης επήλθε μεταμόρφωση. Τα κοριτσάκια με το λάθος βάψιμο άλλαξαν βλέμμα διαμιάς.
Και μαζί με τα αγόρια που ανέβηκαν στην πίστα με μάτι που γυάλιζε, δεκαοκτάχρονα, εικοσάχρονα, εικοσιπεντάχρονα, ενωμένα σαν γροθιά, άρχισαν να χορεύουν με τέτοιο πάθος τον χορό της φυλής τους, ώστε, αν τους είχες δει λίγο αργότερα να χορεύουν νωχελικά τα «τσιφτετελοειδή», αναρωτιόσουν: «Είναι τα ίδια παιδιά;» Και κάθε φορά που χτυπούσαν ταυτόχρονα πολεμοχαρώς με δύναμη το πόδι στο πάτωμα, γιατί αυτό επιβάλλουν τα βήματα του χορού, πάλι αναρωτιόμουν: «Μήπως είναι ιδέα μου; Πώς γεννήθηκε τόση λεβεντιά στην ψυχή μέσα από σώματα (που έμοιαζαν) ευτελισμένα;»
Κατέληξα -τέσσερις η ώρα το πρωί- χαρούμενος πως ναι, υπάρχει ελπίδα, πως αυτή η γενιά, η οποία το μόνο που ξέρει καλά είναι από κινητά και τεχνολογία, έχει μέλλον. Γνωρίζει τις ρίζες της. Δεν έχει ανάγκη για ρίζες, όπως ο τίτλος του βιβλίου της φιλοσόφου Σιμόν Βέιλ. Δεν ξεριζώνεται. Δύσκολα της βγάζεις από μέσα της τη χώρα. Τις αναμνήσεις των παππούδων της. Την καταγωγή της. Κατέληξα επίσης ότι για να καταλάβεις τον Ελληνα σε βάθος πρέπει να «ξύσεις» την εικόνα του και να μην αρκείσαι σε αυτό που βλέπεις στην πρώτη «στρώση». Καλά θα ήταν να είχα τον Νίκο Φίλη μαζί μου σε αυτή την εμπειρία.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα, είδα στην τηλεόραση δύο εικόνες που επιβεβαίωσαν την αισιοδοξία μου. Τις εικόνες των δεκάδων νέων παιδιών που βούτηξαν στη θάλασσα για τον Σταυρό ανήμερα τα Θεοφάνια. «Το έκανα για τη θρησκεία μου και για το έθιμο» απάντησε με ευθύτητα ένας νεαρός που έπεσε στα κρύα νερά μπροστά στις κάμερες. Ούτε αυτή η ρίζα της παράδοσης και της θρησκείας ξεριζώνεται από τους νέους. Τι κι αν ο Γιάννης Μπουτάρης έκανε την άνοστη δήλωση «τα νερά αγιάστηκαν και ευτυχώς γιατί έχουμε πολλά νερά»; Τι κι αν ο Γιώργος Καμίνης έριξε τον Σταυρό σε πισίνα ξενοδοχείου; Η νέα γενιά έχει την Ελλάδα μέσα της και τους προσπερνά. Είδα, τέλος, έναν πιτσιρικά σε πλάνα στα χιόνια να λέει με άψογη άρθρωση: «Ηρθα με την οικογένειά ΜΟΥ και περνάω τέλεια».
Μετά ταύτα, ποιος απορεί γιατί αυτά τα παιδιά αγαπούν το όνομα «Μακεδονία» και θα βγουν μεθαύριο στον δρόμο να το υπερασπίσουν έστω για την τιμή των όπλων; Ποιος αμφιβάλλει πως οι νέοι μας έχουν βαθιά κρυμμένη την Ελλάδα μέσα τους; Υποθέτω κανείς. Οποιος πιστεύει το αντίθετο ας θυμάται ένα: Η Αριστερά, αφελώς, επειδή τους θεώρησε δικούς της, «τεμέτερον», τους έδωσε δικαίωμα ψήφου. Ωραία. Θα της το... ανταποδώσουν!
ΠΗΓΗ: Το άρθρο του Μανώλη Κοττάκη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Εστία»