Ως ένα νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα από το «τίποτα» μπορεί να θεωρηθεί η πρόσφατη ουσιαστική επανεκκίνηση ενός ξεχασμένου και εν πολλοίς «απαξιωμένου» εξοπλιστικού προγράμματος του Στρατού Ξηράς, αυτού της απόκτησης και ένταξης στη δύναμη της Αεροπορίας Στρατού.
Μία επανεκκίνηση που σηματοδοτείται από δύο κατά βάση ενέργειες, Της άφιξης στην Ελλάδα του 15ουαπό τα 20 συνολικά ελικόπτερα ΝΗ-90 και η υπογραφή της συμφωνία για την απόκτηση ανταλλακτικών, προκειμένου να επανέλθουν σε κατάσταση πτήση τα υπόλοιπα (σχεδόν 10) ελικόπτερα του τύπου που είναι καθηλωμένα στο έδαφος από έλλειψη ανταλλακτικών!
Ας δούμε όμως τις εξελίξεις στις «λεπτομέρειές» τους με τη χρονολογική τους σειρά!
Στις 24 Νοεμβρίου 2022, υπογράφηκε μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και της κατασκευάστριας εταιρείας ΝΗ Industries, η σύμβαση 006Α/2022 για την προμήθεια ανταλλακτικών για τα ελικόπτερα ΝΗ-90, όπως ανακοινώθηκε επίσημα από την πρώτη. Η συγκεκριμένη σύμβαση αφορά το υποπρόγραμμα «Συντήρηση Ελικοπτέρων (Ε/Π) ΝΗ90 (Μεταφορικά Ελικόπτερα)», προϋπολογισμού ύψους 5.000.000 ευρώ (1ο έτος: 3.000.000 ευρώ, 2ο έτος:2.000.000 ευρώ), που θα χρηματοδοτηθεί από πίστωση του Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Προμηθειών Αμυντικού Υλικού.
Στις 29 Νοεμβρίου 2022, προσγειώθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Πάχης Μεγάρων το 15ομεταφορικό ελικόπτερο τύπου NH-90 και εντάχθηκε αμέσως στο 2ο Τάγμα Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού(2ο ΤΕΑΣ). Αυτή τη στιγμή απομένουν η παράδοση άλλων 5 ελικοπτέρων, προκειμένου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα και ασφαλώς η υπογραφή της σύμβασης εν συνεχεία υποστήριξης (Follow-On-Support/FOS), ύψους 50 εκατ. ευρώ, που έχει περάσει από τη Βουλή για έγκριση και θα λύσει οριστικά τα προβλήματα με την υποστήριξη και τα ανταλλακτικά για τα ελικόπτερα αυτά, αναβαθμίζοντας έτσι κατακόρυφα, αν και καθυστερημένα, τις επιχειρησιακές δυνατότητες όχι μόνο του Στρατού Ξηράς αλλά και γενικότερα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και επιλύοντας οριστικά τα προβλήματα υποστήριξης του τύπου.
Αφού έχουμε αυτές τις θετικές εξελίξεις καλό είναι δούμε πολύ σύντομα πως εξελίχθηκε αυτό το πρόγραμμα, που αρχικά είχε δημιουργήσει πολλές προσδοκίες αλλά δυστυχώς ολέθρια σφάλματα κατά καιρούς αρμοδίων, έχουν μετατρέψει ένα εξαιρετικό πτητικό μέσο, σε «φάντασμα» στο αεροδρόμιο της Πάχης!
Στις 28 Ιουλίου 2000, το τότε ΚΥΣΕΑ υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κ.Σημίτη, με ΥΕΘΑ τον Άκη Τσοχατζόπουλο, ενέκρινε πρόγραμμα «για την προμήθεια 36 μέσων μεταφορικών και υγειονομικών ελικοπτέρων μαζί με 6 έως 12 ελικόπτερα ειδικών επιχειρήσεων» προκειμένου να καλυφθούν οι τότε επιχειρησιακές απαιτήσεις του ΓΕΣ, που ήταν η με μία διαδρομή ταυτόχρονη αερομεταφορά 1.300 ανδρών και του εξοπλισμού τους από μικτό στόλο ελικοπτέρων CH-47D Chinook και μεταφορικών ελικοπτέρων νέας γενιάς» σε όλα τα σημεία της ελληνικής επικράτειας.
Στις 29 Αυγούστου 2003 (Πρωθυπουργός Κ.Σημίτης, ΥΕΘΑ Γιάννος Παπαντωνίου) υπογράφτηκεσύμβαση αξίας 657.523.069 ευρώ στην ευρωπαϊκή κοινοπραξία NH Industries για την προμήθεια 20 μεταφορικών ελικοπτέρων ΝΗ-90, εκ των οποίων 16 μεταφορικά και 4 διαμόρφωσης ειδικών επιχειρήσεων, μαζί με 4 υγειονομικές συλλογές για αεροδιακομιδέςτραυματιών (MEDEVAC), εξοπλισμό συντήρησης και ανταλλακτικά αρχικής υποστήριξης. Ορίστηκε ως «δικαίωμα προαίρεσης» (option) για 14 επιπλέον ελικόπτερα (12 της μεταφορικής έκδοσης και 2 των ειδικών επιχειρήσεων).
Το πρώτο σοβαρό σφάλμα εντοπίζεται στο σημείο αυτό, καθώς οι τότε υπεύθυνοι – προφανώς – για λόγους οικονομίας, δεν προχώρησαν και στην ταυτόχρονη υπογραφή συμφωνίας FOS για την υποστήριξη του ελικοπτέρου, όταν θα έληγε ο χρόνος εγγύησης για το καθένα από αυτά.
Οι ρυθμοί παράδοσης που συμφωνήθηκαν ήταν να ξεκινήσουν με 7 μονάδες το 2006 για να ακολουθήσουν 5 το 2007, 6 το 2008 και τα τελευταία 2 το πρώτο εξάμηνο του 2009. Δυστυχώς, οκτώ χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης, η Αεροπορία Στρατού δεν διέθετε ΚΑΝΕΝΑ από αυτά σε υπηρεσία, λόγω της πληθώρας των «τεχνικών παρατηρήσεων» (έφτασαν τις 200 !!!) που είχαν παρουσιαστεί και επισημανθεί από τους υπεύθυνους της Αεροπορίας Στρατού, που όμως, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, για την επίλυσή τους θα επιβαρυνόταν ο πελάτης!
Στις 5 Αυγούστου 2010 υπογράφτηκε η τρίτη κατά σειρά τροποποίηση της αρχικής σύμβασης(Τροποποίηση Νο. 3 της Σύμβασης 034Α/03), όπου εξετάστηκε η κατάσταση πως είχε διαμορφωθεί ως τότε και τι μπορούσε να γίνει για την επίλυση των προβλημάτων που είχαν σωρευτεί, ενώ προέβλεπε ότι δύο ελικόπτερα θα παραδίδονταν στις αρχές του 2011, για να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα 18 σταδιακά σε διάστημα 4,5 ετών από τότε.
Στο πλαίσιο αυτό, στις 7 Ιουνίου 2011, προσγειώθηκαν στην Πάχη Μεγάρων, τα πρώτα δύο ΝΗ-90 και εντάχθηκαν στη δύναμη του 2ου ΤΕΑΣ, ενώ 10 χρόνια
Αργότερα (2021), τα τελευταία 6 ελικόπτερα δεν είχαν ακόμη παραληφθεί, με τα υφιστάμενα να έχουν τεράστιο πρόβλημα διαθεσιμότητας και να είναι ουσιαστικά καθηλωμένα στο έδαφος.
Στις 8 Απριλίου 2021, λύθηκε το πρόβλημα παραλαβής των υπολοίπων ΝΗ-90 με την υπογραφή από τη ΓΔΑΕΕ και των κατασκευαστών της 6ηςΤροποποίησης της Σύμβασης 034Α/03, με τις διαπραγματεύσεις να έχουν ξεκινήσει στις 3 Ιουνίου 2019 για να χρειαστούν 22 μήνες (!) μέχρι την υπογραφή της, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την παραλαβή των τελευταίων 6 ΝΗ-90, με το πρώτο να παραδίδεται στις 29 Νοεμβρίου 2022, όπως προελέχθη.
Τέλος, στις 14 Οκτωβρίου 2021, η Βουλή ενέκρινε και κύρωσε τη σύμβαση τεχνικής υποστήριξης για τα υφιστάμενα ελικόπτερα, ύψους 50.000.000 ευρώ. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την απρόσκοπτη ροή ανταλλακτικών, ώστε τα καθηλωμένα ελικόπτερα με χαμηλές διαθεσιμότητες να επανέλθουν εκ νέου σε κατάσταση πτήσης.
Ας ελπίσουμε επιτέλους ότι τα προβλήματα έχουν πλέον επιλυθεί και τώρα πλέον αυτό το εξαιρετικό ελικόπτερο να αξιοποιηθεί στο 100% από το προσωπικό του, επ’ ωφελεία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
«Ιχνηλάτης»