Συντονισμένη ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής από όλα τα κράτη-μέλη έως το τέλος Απριλίου προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε οι χώρες να διασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία στην αύξηση των αμυντικών τους δαπανών.
Με βάση τη «Λευκή Βίβλο» που δημοσιοποίησε η Κομισιόν, η ρήτρα διαφυγής θα ενεργοποιηθεί από κάθε χώρα χωριστά δίνοντας της τη δυνατότητα «απόκλισης από τα συμφωνηθέντα όρια αύξησης δαπανών, ίση με την αύξηση των αμυντικών δαπανών (τόσο των επενδύσεων όσο και των λειτουργικών εξόδων) από το 2021. Εξετάζεται μία περίοδος 4 ετών για την εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής» σημειώνεται χαρακτηριστικά ενώ αφήνει παράθυρο για δυνατότητα επέκτασης.
Η πρόταση της Επιτροπής κάνει λόγο για ενεργοποίηση της ρήτρας από το 2025 ενώ η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα υπολογίζεται σε σχέση με τα επίπεδα που ήταν αυτές το 2021 και αύξηση αυτών σε ποσοστό έως 1,5% του ΑΕΠ ανά έτος. Είναι και η απαραίτητη προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής. Όπως επισημαίνεται μάλιστα δεν αφορά μόνο το σκέλος των επενδύσεων για αμυντικό εξοπλισμό αλλά και τα λειτουργικά τους έξοδα όπως η μισθοδοσία στρατιωτικού προσωπικού.
Οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στη «Λευκή Βίβλο»» αναμένεται να τεθούν προς συζήτηση στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Η διαδικασία ενεργοποίησης της ρήτρας διαφυγής
Με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όταν το κράτος-μέλος ζητήσει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, η Κομισιόν θα πρέπει να κάνει σύσταση στο Συμβούλιο για την ενεργοποίηση της. Η σχετική απόφαση θα πρέπει να ληφθεί εντός 4 εβδομάδων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα καθορίσει ένα χρονικό όριο για την ενεργοποίηση της.
Δεδομένων της άμεσης ανάγκης για ενίσχυση της ασφάλειας, η Επιτροπή καλεί τα κράτη-μέλη να κάνουν χρήση αυτής της δυνατότητας για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, να ενισχύσουν δραστικά τις αμυντικές ικανότητες της Ε.Ε. και να αυξήσουν τις επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία, η οποία έχει επίσης δυνατότητες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Ο δημοσιονομικός χώρος των 650 δισ. ευρώ αποτελεί μία εκτίμηση καθώς, όπως τονίζεται στη «Λευκή Βίβλο» της Επιτροπής, το ποσό αυτό υπολογίζεται με την υπόθεση ότι όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα αυξάνουν σταδιακά και σταθερά τις αμυντικές τους δαπάνες, φτάνοντας το μέγιστο του 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της τετραετούς περιόδου ενεργοποίησης της ρήτρας. Στην περίπτωση που τα ευρωπαϊκά κράτη αυξήσουν ταχύτερα τις αμυντικές τους δαπάνες, το συνολικό ποσό θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο των 650 δισ. ευρώ. Αυτό μπορεί να ισχύει ιδίως για τα κράτη μέλη που λαμβάνουν τα δάνεια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο «SAFE»(συνολικού ύψους 150 δις. ευρώ), λόγω των ελκυστικών όρων χρηματοδότησής τους.
Τι γίνεται με την αύξηση του χρέους;
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το ανώτατο όριο αύξησης των αμυντικών δαπανών έως και 1,5% του ΑΕΠ ετησίως έχει σχεδιαστεί «για να διασφαλίζει τη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Αυτή είναι μία από τις προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής ενώ θα αποτελέσει μέρος της αξιολόγησης από την Επιτροπή των αιτημάτων των κρατών μελών». Η συγκεκριμένη αξιολόγηση θα γίνει για κάθε κράτος μέλος χωριστά ενώ θα υπάρχει στενή παρακολούθηση προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους των χωρών μεσοπρόθεσμα.
Τα δάνεια που θα λάβουν οι χώρες μέσω του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «SAFE» και θα χρησιμοποιηθούν για αμυντικές δαπάνες θα μπορούν να ενταχθούν στα ποσά της ρήτρας διαφυγής.
Αυτά τα δάνεια ναι μεν θα αυξήσουν τα επίπεδα του δημόσιου χρέους των κρατών, αλλά «γενικά θα επιτρέψουν την εξοικονόμηση τόκων λόγω της πολύ ευνοϊκής πιστοληπτικής ικανότητας της Ένωσης σε σύγκριση με καταστάσεις όπου τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ατομική χρηματοδότηση στις αγορές» σημειώνεται στην πρόταση της Κομισιόν.
Πηγή: naftemporiki.gr