22 Δεκεμβρίου 1918: Σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα ο Πλωτάρχης Αριστείδης Μωραϊτίνης

 
22 Δεκεμβρίου 1918: Σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα ο Πλωτάρχης Αριστείδης Μωραϊτίνης

Ενημερώθηκε: 22/12/23 - 15:34

Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη

Στις 22 Δεκεμβρίου 1918, σκοτώθηκε σε ανεξιχνίαστο αεροπορικό δυστύχημα, καθώς δεν εντοπίστηκαν ποτέ συντρίμμια, ο Πλωτάρχης Αριστείδης Μωραϊτίνης, πρωτοπόρος της Ναυτικής Αεροπορίας στη χώρα μας και ο πρώτος και μοναδικός ως σήμερα Έλλην πραγματικός «Άσσος», με 9 επιβεβαιωμένες καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών, όταν το «όριο» για να λάβει κάποιος τον άτυπο τίτλο του άσσου ήταν οι 5 επιβεβαιωμένες καταρρίψεις!

Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1891 στην Αίγινα και ήταν εγγονός του δικαστικού και πολιτικού Αριστείδη Μωραϊτίνη, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του Αρείου Πάγου και, για βραχύ χρονικό διάστημα, πρωθυπουργός της χώρας.

Το Σεπτέμβριο του 1906 εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), από την οποία αποφοίτησε το 1910 με τον βαθμό του Σημαιοφόρου Μαχίμου.

Συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, με τον αυτό βαθμό, ως ύπαρχος του τορπιλοβόλου «Τ-15». Κατά τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο υπηρέτησε ως παρατηρητής σε αεροπορικές αποστολές.

Στις 24 Ιανουαρίου 1913, στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού πολέμου, ο Μωραϊτίνης συμμετείχε ως παρατηρητής στην πρώτη παγκοσμίως πολεμική αποστολή ναυτικής συνεργασίας, έχοντας ως πιλότο του αεροσκάφους τον Υπολοχαγό Μιχαήλ Μουτούση. Σκοπός της αποστολής τους ήταν ο εντοπισμός και η παρατήρηση του τουρκικού στόλου, στη θάλασσα του Μαρμαρά, καθώς και ο καταρτισμός σχεδιαγραμμάτων με τις θέσεις των σκαφών του τουρκικού στόλου στα Δαρδανέλια. Μετά την εκτέλεση της αποστολής αυτής, που ήταν και η κύρια αποστολή των δύο πιλότων μας, έριξε εναντίον του τουρκικού ναυστάθμου τέσσερις αυτοσχέδιες «βόμβες» που είχε φέρει μαζί του. .

Μετά το πέρας των Βαλκανικών Πολέμων, ο Ανθυποπλοίαρχος Μωραϊτίνης ήταν από τους πρώτους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, ο οποίος ζήτησε με αναφορά του εθελοντικώς, να εκπαιδευτεί ως πιλότος από τους Άγγλους, οι οποίοι προμήθευσαν και στο νεοσύστατο Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα τα πρώτα αεροπλάνα του.

Το 1914, παρακολούθησε τα σχετικά μαθήματα στην Αεροπορική Σχολή του Ναυτικού μας στο Παλαιό Φάληρο, και το Φεβρουάριο του 1915 αποφοίτησε από τη Σχολή ονομασθείς «Πτυχιούχος Αεροπόρος».

Ενώ σε όλη την Ευρώπη είχε ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Ελλάδα ήταν ακόμα επισήμως «ουδέτερη», όταν τον Οκτώβριο του 1916, ο Μωραϊτίνης, ως Υποπλοίαρχος Αεροπόρος, μετατάχθηκε επισήμως πλέον στο Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα, αυτό που αργότερα έγινε γνωστή ως «Ναυτική Αεροπορία»!

Τότε, εντάχθηκε στο κίνημα της «Εθνικής Αμύνης», που είχε διοργανώσει ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη και ήταν υπέρα της αμέσου εντάξεως της Ελλάδος παρά το πλευρό των Συμμάχων της «Εγκαρδίου Συνεννοήσεως» (Entente) και εναντίον της ουδετερότητος που υποστήριζε ο τότε Βασιλεύς Κωνσταντίνος και η κυβέρνησή του των Αθηνών.

ΣΑτη Θεσσαλονίκη ο Υποπλοίαρχος Μωραϊτίνης υπήρξε ο οργανωτής της 1ης Μοίρας Ναυτικής Αεροπορίας και ως Διοικητής της συμμετείχε σε μάχες (αερομαχίες) του Μακεδονικού Μετώπου, στη διάρκεια του Α’ ΠΠ. Ακολούθως, με βάση το Μούδρο της Λήμνου οργάνωσε τη 2η Μοίρα Ναυτικής Αεροπορίας.

Από τη στιγμή εκείνη και μετά, μέχρι το τέλος του Α’ΠΠ το Νοέμβριο του 1918, ο Μωραϊτίνης έφτασε στον κολοφώνα της δόξης του.

Το 1917, έχοντας λάβει τον βαθμό του Πλωτάρχου, σε ηλικία μόλις 26 ετών(!), ανέλαβε τη διοίκηση της Ναυτικής Αεροπορίας, όπου διακρίθηκε για την απαράμιλλη τόλμη, το θάρρος του αλλά και τις μοναδικές ικανότητές του, στοιχεία που επέσυραν γρήγορα τον θαυμασμό τού Αρχηγείου της Αγγλικής Αεροπορίας.

Οι εντυπώσεις αυτές των Βρετανών Συμμάχων, του Στρατού και του Βασιλικού Ναυτικού, καθώς δεν είχε ακόμα σχηματιστεί επισήμως η Βασιλική Αεροπορική Δύναμη (Royal Air Force/RAF), ως ξεχωριστός – τρίτος – Κλάδος των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων, έγιναν ακόμα μεγαλύτερες όταν ο Μωραϊτίνης πέταξε για αναγνωρίσεις ξανά μέσα στα Δαρδανέλια και την Κωνσταντινούπολη, σε νυχτερινές επιδρομές εναντίον των ίδιων χώρων, επιδρομή εναντίον του γερμανικού αεροδρομίου της Δράμας (Μάρτιο του 1917), αλλά και στις επιθετικές ενέργειες κατά των γερμανικών πολεμικών πλοίων «Γκέμπεν» και «Μπρεσλάου» (Ιανουάριο του 1918), που επειδή είχαν «αποκλειστεί» από τους Συμμάχους εντός των Στενών, είχαν τύποις ενταχτεί στο τουρκικό ναυτικό, αλλάξει ονομασία τους και τα πληρώματά τους φορούσαν …φέσι, ενώ οι αξιωματικοί τους μετά το όνομά τους είχαν προσθέσει κα τη λέξη «εφέντιμ» κατά την τουρκική συνήθεια!

Αποτέλεσμα αφενός των κατορθωμάτων του αυτών αλλά και της συνολικής καταρρίψεως σε αερομαχίες 9 εχθρικών αεροσκαφών, αφετέρου του θαυμασμού που έτρεφαν οι Βρετανοί για το πρόσωπό του ως αξιωματικού, η κυβέρνησή τουτον τίμησε με την απονομή του ανωτάτου παρασήμου του «Τάγματος Διακεκριμένης Υπηρεσίας» (Distinguished Service Order), πιο γνωστού με τα αρχικά του ως “DSO”.

Κατά τη λήξη του Α’ ΠΠ, ο Μωραϊτίνης είχε συνολικώς στο ενεργητικό του 185 πολεμικές αποστολές, από τις οποίες 40 περιπολίες αεροναυτικής συνεργασίας, 80 αποστολές βομβαρδισμού, 18 αποστολές διώξεως και – ως προελέχθη – 9 συνολικώς καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών, ρεκόρ που τον κατέστησε τον πρώτο – και μοναδικό ως σήμερα – Έλληνα «άσσο», τόσο της Ναυτικής, όσο και της Πολεμικής Αεροπορίας!

Εκτός του σημαντικότατου παρασήμου του DSO, οι Βρετανοί πρόσφεραν ως δώρο στον Πλωτάρχη Α.Μωραϊτίνη και ένα προσωπικό του αεροπλάνο, ένα De Havilland DH.9, με την αφιέρωση: “To the Commander A.Moraitinis”. Ως γνωστόν «Commander” (ως βαθμός) στην αγγλική γλώσσα, είναι ο Αντιπλοίαρχος, με παγκοσμίως γνωστό τον “Commander James Bond”! Βεβαίως οι Βρετανοί δεν τον προήγαγαν αλλά – εκ λάθους – βλέποντας τον Μωραϊτίνη να φορά στολή με επωμίδες με τρία σιρίτια, που στο Royal Navy είναι ο Αντιπλοίαρχος (ενώ στο Ελληνικό ο Πλωτάρχης), τον έγραψαν έτσι όταν του πρόσφεραν το προσωπικό του αεροπλάνο!

Μετά τη συνθηκολόγηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ελληνικό Σμήνος με επικεφαλής τον Πλωτάρχη Αριστείδη Μωραϊτίνη, αποτελούμενο από τέσσερα αεροσκάφη της Η.2 Μοίρας της οποίας ήταν Διοικητής (“Hellenic.2”), είχε το μοναδικό προνόμιο να πετάξει στο αεροδρόμιο του Αγίου Στεφάνου, στην Κωνσταντινούπολη, μία εμφάνιση που έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό, από τον ελληνικό πληθυσμό της Κωνσταντινουπόλεως!

Στις 22 Δεκεμβρίου 1918, δηλ. σχεδόν ένα μήνα μετά το πέρας του Α’ΠΠ, ο Μωραϊτίνης βιαζόταν να επιστρέψει από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, και ενώ δεν υπήρχαν διαθέσιμα αεροπλάνα της Μοίρας του, ζήτησε από τους Γάλλους που ήταν στη διπλανή Μοίρα στο αεροδρόμιο, να του «δανείσουν» ένα δικό τους αεροπλάνο για την πτήση. Το έκαναν με ευχαρίστηση και μάλιστα του πρόσφεραν και έναν μηχανικό για να πετάξει μαζί του και να τον βοηθήσει καθώς δεν είχε ξαναπετάξει ποτέ του με αεροσκάφος Breguet-14, όπως το συγκεκριμένο. Ο Μωραϊτίνης αρνήθηκε και βιαστικά «καβάλησε» το αεροπλάνο και απογειώθηκε. Από τότε χάθηκαν τα ίχνη του. Στην ξηρά δεν βρέθηκαν ποτέ συντρίμμια και για το λόγο αυτό εικάζεται ότι κατέπεσε και συνετρίβη στη θάλασσα, άγνωστό που, σε ηλικία μόλις 27 ετών, καθώς η περιοχή του Ολύμπου και της Πιερίας τη μέρα αυτή ήταν «κλειστή» από τοπική κακοκαιρία και μάλλον θα είχε πάει προς τη θάλασσα για να την αποφύγει.

Τότε ο θάνατος του Πλωτάρχη Αριστείδη Μωραϊτίνη, του πρωτοπόρου της Ναυτικής Αεροπορίας και του πρώτου Έλληνα άσσου θεωρήθηκε – και δικαίως – ως εθνική απώλεια!

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ