Ακραίες σπασμωδικές αντιδράσεις, απειλή της κοινωνικής συνοχής και επιβάρυνση των ψυχικά ευάλωτων μπορεί να προκαλέσουν η αβεβαιότητα και οι αντιφατικές πληροφορίες που προκύπτουν σε μία πανδημία. Τη διαπίστωση κάνει σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια στο Αιγινήτειο Δρ. Ίλια Θεοτοκά, με αφορμή τον κοροναϊό.
Σύμφωνα με δεδομένα από παλαιότερες επιδημίες, με πιο πρόσφατη του Ebola το 2014-2015 ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται το ρίσκο σε ένα διαφορετικό βαθμό για αυτό και αντιδρά διαφορετικά, αναφέρει η ψυχολόγος κι εξηγεί: Άλλοι τρέχουν αμέσως να εμβολιαστούν, άλλοι δεν εμβολιάζονται, άλλοι δεν τηρούν ούτε τους βασικούς κανόνες υγιεινής. «Σε δημοσιεύσεις του έγκριτου “ British Journal of Health Psychology” είχαμε δει με τον Έμπολα ότι όταν η επιδημία αρχίζει και γίνεται πανδημία, τότε το άγχος αυξάνεται. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διασπαστεί και η κοινωνική συνοχή και οι άνθρωποι έχουν μία γκάμα αντιδράσεων. Όπως φόβος, άγχος για στίγμα σε περίπτωση που νοσήσουν, κλείσιμο στον εαυτό, ξενοφοβία, πανικός, ή αμυντική στάση δηλ. δεν μιλάνε καθόλου για αυτό». Πολλές φορές υπάρχει στόχος να μεταδοθεί η φοβία και στα παιδιά λέει η κ Θεοτοκά. Να μη θέλουν οι γονείς τα παιδιά τους να πάνε σχολείο και μετά τα παιδιά να αρχίσουν να φοβούνται, βλέποντας τις αντιδράσεις των γονιών. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει και παράνοια. Δηλαδή υπερβολή του στυλ, δεν μιλάω σε κανένα, δεν χαιρετάω κανένα, αναβάλλω σημαντικές δραστηριότητες. Εκεί βέβαια τονίζει η κα Θεοτοκά «σημαντικό ρόλο παίζετε κι εσείς οι δημοσιογράφοι στο πώς επικοινωνείτε την πληροφορία».
Οι οδηγίες από τους ειδικούς μειώνουν την αβεβαιότητα
Όσον αφορά τη γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης που έχει ενεργοποιηθεί στην Κίνα, η Δρ. Θεοτοκά σχολιάζει ότι εκεί υπάρχει αρκετή αβεβαιότητα, που πολλές φορές δεν είναι καλός σύμβουλος των ανθρώπων. «Τα τομα που είναι πιο ευάλωτα ψυχολογικά δυσκολεύονται να χειριστούν την αβεβαιότητα, νιώθουν άγχος και καταλήγουν ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Επίσης μπορεί να ενταθούν κάποια προβλήματα π.χ κρίσεις πανικού. Άρα το να δίνονται οδηγίες ψυχολογικές αλλά και πρακτικές από τους ειδικούς, βοηθάει σημαντικά και μειώνει την αβεβαιότητα». Σε καταστάσεις αβεβαιότητας και όταν υπάρχουν αντιφατικές πληροφορίες τόσο οι άνθρωποι αγχώνονται, χάνουν την εμπιστοσύνη τους, και αυτό έχει σαν συνέπεια ο καθένας να κοιτάει μόνο τον εαυτό του. Δεν τον νοιάζει αν με τη συμπεριφορά του θα βλάψει τον άλλο και πχ ένας μολυσμένος μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα και άλλοι λιγότερο επικίνδυνοι να κλειστούν στον εαυτό τους, επισημαίνει η Δρ. Θεοτοκά.
*Η δρ. Ίλια Θεοτοκά είναι και πρόεδρος της Δράσης για την Ψυχική Υγεία