Εν αναμονή του Ερντογάν στην Αθήνα και όλοι εύχονται να ολοκληρωθεί η ολιγόωρη επίσκεψη ομαλά, χωρίς προβλήματα και εκπλήξεις.
Ίδιες ανησυχίες και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ (και στο ΝΑΤΟ) που θέλουν την ηρεμία και σταθερότητα στο Αιγαίο, δεδομένων των πολλών μετώπων που είναι ανοιχτά.
Από το Μαξίμου δηλώνουν ότι είναι καλά προετοιμασμένοι και δεν είναι αφελείς, έτοιμοι για κάθε αιφνιδιασμό, εντούτοις δε θεωρείται πιθανό ο Τούρκος πρόεδρος να κινηθεί επιθετικά. Αν χρειαστεί ο Έλληνας πρωθυπουργός θα δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις. Η μειονότητα στη Θράκη είναι ένα από τα δύσκολα και «ύποπτα» ζητήματα για το οποίο η ελληνική πλευρά βρίσκεται συνεχώς σε «συναγερμό».
Το μόνο θέμα για το οποίο μπορεί να σηκώσει τους τόνους ο Ερντογάν είναι αυτό της Γάζας. Ίσως δηλαδή να θελήσει να χρησιμοποιήσει το βήμα μιας δυτικής πρωτεύουσας ξανά, για να καταγγείλει το πόσο η Δύση παραμένει σιωπηλά ένοχη απέναντι στο αιμοσταγές Ισραήλ.
Ο Τούρκος Πρόεδρος λίγες ώρες πριν την άφιξή του στην Αθήνα φρόντισε να στείλει το δικό του μήνυμα, βάζοντας στο τραπέζι το σύνολο των αξιώσεων της Άγκυρας. Αυτό που λέει ο Ερντογάν στον «Κύριακο φίλε μου», είναι να πάμε στη για αυτά που θέλεις εσύ (υφαλοκριπίδα) όμως να συμπεριληφθούν και αυτά που θέλω εγώ (διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Ανατλικό Αιγαίο). Μια δήλωση που ουσιαστικά βάζει στο τραπέζι όλο το πακέτο των διεκδικήσεων.
Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στο κατά πόσον είναι δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για την παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο, ο κ. Ερντογάν στη συνέντευξή του, που έγινε με γραπτές ερωτήσεις και απαντήσεις, διατυπώνει τη θέση ότι σε μία πιθανή προσφυγή πρέπει να συμπεριληφθούν περισσότερα θέματα. «Υπάρχουν πολλά αλληλένδετα προβλήματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα. Οταν προσφεύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη, δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα πρόβλημα πίσω», επισημαίνει.
Η ελληνική πλευρά παγίως υπενθυμίζει ότι πέραν υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ δεν συζητάει τίποτε άλλο, κάτι που υπενθύμισε, σχολιάζοντας τη συνέντευξη του κ. Ερντογάν, και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. «Υπάρχει μόνο μία διαφορά που αναγνωρίζουμε με την Τουρκία. Μόνο με αυτή τη διαφορά μπορούμε να πάμε στο Διεθνές Δικαστήριο, εμείς σαν κράτος που έχουμε αποδείξει ότι σεβόμαστε το διεθνές δίκαιο και θέλουμε την επίλυση. Αλλά είναι μία η διαφορά, ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, και καμία άλλη. Είναι σαφές, ξεκάθαρο και μη διαπραγματεύσιμο», είπε (ΑΝΤ1) ο κ. Μαρινάκης, ο οποίος υπενθύμισε ότι, παρά τις διαφωνίες, είναι σημαντικό ότι «βρισκόμαστε σε μια φάση διαλόγου».
Όταν από την Αγκυρα γίνεται αναφορά σε «αλληλένδετα» θέματα, επιχειρείται, πρακτικά, να μπουν στην ατζέντα η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και οι λεγόμενες «γκρίζες ζώνες», που προφανέστατα η Αθήνα δεν επιθυμεί να συζητήσει.
Η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν
Η πλέον σημαντική συνάντηση είναι βεβαίως εκείνη που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου στις 12.15 ανάμεσα στους κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν, με σχήμα ίδιο με εκείνο των δύο προηγούμενων συναντήσεων σε Βίλνιους και Νέα Υόρκη, με τη συμμετοχή δηλαδή των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και των διπλωματικών συμβούλων Αννας Μαρίας Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς.
Η συνάντηση των δύο ηγετών είναι προφανώς η πλέον σημαντική από το σημερινό πρόγραμμα και θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό τον ρυθμό που θα ακολουθήσουν οι νέες επαφές και για το 2024.
Οι δύο ηγέτες θα καθίσουν στο τραπέζι έχοντας καταστήσει από νωρίτερα απολύτως σαφές ότι μιλούν για δύο πολύ διαφορετικά πράγματα.
Με λογική «μοιρασιάς» ο Ταγίπ Ερντογάν έθεσε -με τη συνέντευξή του στην «Καθημερινή»- όλη τη βεντάλια των διεκδικήσεων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, ακόμα και θέμα τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα, μια μέρα πριν έρθει στην Αθήνα για τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας.
Δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι, παρά τη βελτίωση του κλίματος, οι βασικές ελληνοτουρκικές διαφορές παραμένουν αναλλοίωτες. Υπενθυμίζεται ακόμη ότι η τουρκική πλευρά έχει προσθέσει τα τελευταία χρόνια θέματα στο τραπέζι, κυρίως συνδέοντας την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με την αποστρατιωτικοποίησή τους. Αλλωστε, στην τελευταία λεπτομερή και προσεκτικά γραμμένη επιστολή της Αγκυρας στον ΟΗΕ (30 Σεπτεμβρίου 2022), στην οποία η Αθήνα ακόμη δεν έχει απαντήσει αφενός λόγω της πολιτικής συγκυρίας ύφεσης, αφετέρου διότι τα νομικά επιχειρήματα που τέθηκαν τότε πρέπει να απαντηθούν έπειτα από εξαντλητική επεξεργασία, ο τότε μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου είχε θέσει το σύνολο της τουρκικής ατζέντας.
Με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας προσέρχεται η ελληνική κυβέρνηση στο σημερινό Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Τουρκία
Με απόλυτη συνέπεια στις διαχρονικές της θέσεις προσέρχεται η Ελλάδα στον διάλογο με την Τουρκία, ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης υπογραμμίζοντας πως οι σημερινές επαφές αποτελούν μια σειρά από επιμέρους σημαντικές συναντήσεις με σημαντικότερη, προφανώς, τη συνάντηση των δύο ηγετών. Είναι ένα μέρος μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από κάποιους μήνες, η οποία έχει μέσα τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα.
Η ελληνική κυβέρνηση προσέρχεται στο σημερινό Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Τουρκία με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας, καθώς η εμπέδωση θετικού κλίματος αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη γειτονική χώρα, υπογραμμίζουν επίσης κυβερνητικές πηγές.
Επισημαίνουν ακόμη ότι, ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στη θετική ατζέντα που είναι αμοιβαία επωφελής. Κατά τη διάρκεια του πέμπτου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, αναμένεται να υπογραφούν συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις (κάποιες αφορούν συνεργασίες μεταξύ οργανισμών και φορέων, όπως το Entreprise Greece) στους τομείς της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, της υγείας, της παιδείας, του τουρισμού, του αθλητισμού, της έρευνας/τεχνολογίας καθώς και της αγροτικής ανάπτυξης.
Στο πλαίσιο της διμερούς συνάντησής τους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να συζητήσουν για τα επόμενα βήματα στις σχέσεις και τις επαφές των δύο χωρών με βάση τους τρεις άξονες που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο: πολιτικός διάλογος, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, θετική ατζέντα.
Το πρόγραμμα των συναντήσεων
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις 12:15 θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός και ο κ. Ερντογάν θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο.
Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας της ολομέλειας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στις 11:30, θα συναντηθεί στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας θα συναντηθεί στις 11:30 με τον ομόλογό του της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ, στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Στις 12:00 θα συναντηθεί ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης με τον Τούρκο ομόλογο του Μεχμέτ Σιμσέκ, οι υφυπουργοί Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννης και Α. Παπαδόπουλου με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δ. Καιρίδης, Προστασίας του Πολίτη Γ. Οικονόμου και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρ. Στυλιανίδης με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια, η υπουργός Τουρισμού Ο. Κεφαλογιάννη και Πολιτισμού Λ. Μενδώνη με τον υπουργό Πολιτισμού της Τουρκίας Μεχμέτ Νουρί Ερσόι και ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερρακάκης με τον υπουργό Εθνικής Παιδείας της Τουρκίας Γιουσούφ Τεκίν.
Στις 12:15 θα συνεδριάσει το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας.
Κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιηθούν έκτακτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (σταδιακή και προσωρινή διακοπή της κυκλοφορίας, καθώς και απαγόρευση στάσης και στάθμευσης), σε διάφορα σημεία του οδικού δικτύου της ευρύτερης περιοχής του Κέντρου της Αθήνας, ενώ η ΕΛ.ΑΣ. ανακοίνωσε την απαγόρευση συγκεντρώσεων κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.