Στην ανακάλυψη της μοναδικής προσωπογραφίας του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, αναφέρθηκε η αρχαιολόγος – βυζαντινολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, Αναστασία Κουμούση.
Η προσωπογραφία εντοπίστηκε στην Παλαιά Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας, κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού. Μιλώντας στην ΕΡΤ, η κ. Κουμούση περιέγραψε τη στιγμή κατά την οποία η ίδια ανακάλυψε την προσωπογραφία, κάνοντας λόγο για εύρημα «εθνικής σημασίας» και τονίζοντας πως έχει προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον.
«Εμείς εργαζόμαστε με τους συντηρητές στο παλαιομονάστηρο της Μονής Ταξιαρχών. Ηξερα εκ των προτέρων ότι ήταν ανακαινιστές της μονής τα αδέρφια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Κάποια στιγμή από χαμηλά, γιατί πρόκειται για μια τοιχογραφία που βρίσκεται σε ύψος περίπου πέντε μέτρων, διέκρινα τους δικέφαλους αετούς. Ανέβηκα στη σκαλωσιά και τότε τον είδα. Τον είδα σε μια απόσταση 30 εκατοστών», ανέφερε.
«Με τα 40 χρόνια της εμπειρίας μου, ξέροντας και το ιστορικό υπόβαθρο της υπόθεσης, κατάλαβα ότι δεν είναι άγιος. Η βυζαντινή τέχνη, ξέρετε, δίνει μηνύματα, δεν χρειάζεται να υπάρχουν επιγραφές για να καταλάβεις αν αυτός είναι άγιος ή προφήτης. Ητανε μια γήινη μορφή. Ητανε όσα φορούσε, όλα τα “διάσημά” του έδιναν αμέσως και αναμφισβήτητα το μήνυμα ότι ήταν αυτοκράτορας. Το σκήπτρο, το στέμμα και κυρίως οι δικέφαλοι αετοί στον χρυσοΰφαντο μανδύα του».
«Για έναν αρχαιολόγο είναι συγκλονιστική εμπειρία η στιγμή μιας τέτοιας ανακάλυψης», σημείωσε και πρόσθεσε: «Είναι πορτρέτο, προσωπογραφία. Δεν είναι οι άγιοι που τους ξέρουμε και τους ξεχωρίζουμε από τα ρούχα τους, τα σύμβολά τους, τις μορφές τους, είναι ιδιαίτερο. Δεν είναι ένα απλό εύρημα, ξεπερνάει τις αρχαιολογικές επιτυχίες, έχει εθνική σημασία για μας. Είναι ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, σε ένα μνημειακό ζωγραφικό σύνολο μοναδικό», είπε επίσης.
«Μην το ξεχνάμε, είναι μετά την Παντάνασσα. Αυτός ο ζωγράφος που ήρθε από τον Μυστρά και τον ήξερε, είμαι σίγουρη γι’ αυτό, τον έχει αποτυπώσει με τέτοια επιτυχία. Αντιγράφει την Παντάνασσα του Μυστρά», συμπλήρωσε.