Την έκθεση «Πίστη και Τέχνη, επιλεγμένες εικόνες από τη Συλλογή Αιμίλιου Βελιμεζή» εγκαινίασε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην ιστορική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Κατά τον χαιρετισμό του, ο κ. Παυλόπουλος υπογράμμισε ότι αυτή η μόνιμη Έκθεση Εικόνων από την Συλλογή Βελιμέζη, είναι μια πραγματική προσφορά του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και του κ. Πάνου Λασκαρίδη στον Πολιτισμό μας και μάλιστα σ' ένα κομμάτι του, το οποίο δεν πρέπει να πάψουμε να το αναδεικνύουμε όλοι, ξεκινώντας από την Πολιτεία και φθάνοντας στην Εκκλησία, η οποία ούτως ή άλλως το πράττει εδώ και χρόνια.
Ο , επεσήμανε ακόμα ότι «η Πίστη, η πραγματική Πίστη, η κάθε Πίστη, είναι πηγή έμπνευσης για την Τέχνη, την πραγματική Τέχνη. Το θέμα όμως, το οποίο πρέπει ν’ αναδείξουμε σε ό,τι αφορά την δική μας Πίστη, την Χριστιανική Πίστη, και δη την Ορθόδοξη Πίστη, είναι ότι η Τέχνη την οποία δημιούργησε και πάντα δημιουργεί είναι ένα κομμάτι από τον ίδιο τον Πολιτισμό μας, τον Ελληνικό Πολιτισμό, τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό».
Ακόμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε ότι «γνωρίζουμε όλοι, ότι η πορεία του Ανθρώπου προς την τελική του καταξίωση είναι οριακό μέγεθος, δεν πρόκειται ποτέ να το φθάσει. Αλλά αυτό είναι και το μεγαλείο της ζωής: Η προσπάθεια του Ανθρώπου ν’ αγγίξει το τέλειο, το οποίο ουδέποτε θα κατακτήσει -αυτή είναι η πραγματικότητα και θα πρέπει να το παραδεχθούμε- αλλά είναι τόσο όμορφο να γεμίζεις την ύπαρξή σου, αναζητώντας κάτι για το οποίο αξίζει ν’ αγωνίζεσαι σε ολόκληρη την ζωή σου».
Ολόκληρος ο χαιρετισμός του κ. Παυλόπουλου έχει ως εξής:
«Κυρίες και Κύριοι,
Οφείλω να εξηγήσω, με λίγα, λόγια γιατί όχι απλώς δεν πρέπει να με ευχαριστεί το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και ο κ. Πάνος Λασκαρίδης επειδή βρίσκομαι εδώ, αλλά εγώ πρέπει να αποδώσω αυτά που αναλογούν, τόσο στο Ίδρυμα όσο και σ’ εκείνους οι οποίοι οργάνωσαν την μόνιμη Έκθεση της Συλλογής Βελιμέζη.
Αυτή η μόνιμη Έκθεση Εικόνων από την Συλλογή Βελιμέζη, είναι μια πραγματική προσφορά του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και του κ. Πάνου Λασκαρίδη στον Πολιτισμό μας. Και μάλιστα σ’ ένα κομμάτι του, το οποίο δεν πρέπει να πάψουμε να το αναδεικνύουμε όλοι, ξεκινώντας από την Πολιτεία και φθάνοντας στην Εκκλησία, η οποία ούτως ή άλλως το πράττει εδώ και χρόνια. Και εξηγώ γιατί, αφού ο ίδιος ο τίτλος της Έκθεσης το αναδεικνύει: «Πίστη και Τέχνη». Είναι γνωστό ότι η Πίστη, η πραγματική Πίστη, η κάθε Πίστη, είναι πηγή έμπνευσης για την Τέχνη, την πραγματική Τέχνη. Το θέμα όμως, το οποίο πρέπει ν’ αναδείξουμε σε ό,τι αφορά την δική μας Πίστη, την Χριστιανική Πίστη, και δη την Ορθόδοξη Πίστη, είναι ότι η Τέχνη την οποία δημιούργησε και πάντα δημιουργεί είναι ένα κομμάτι από τον ίδιο τον Πολιτισμό μας, τον Ελληνικό Πολιτισμό, τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό.
Γιατί είναι γνωστό ότι η Χριστιανική Πίστη, και κυρίως η Ορθόδοξη Πίστη, ενέπνευσε την Βυζαντινή Τέχνη, και ιδίως την Αγιογραφία. Εκείνο δε το οποίο χαρακτηρίζει την Βυζαντινή Τέχνη μέσ’ από την Χριστιανική Πίστη είναι ο Ανθρωποκεντρικός της χαρακτήρας. Στο επίκεντρο της Βυζαντινής Τέχνης είναι ο Άνθρωπος γιατί, απλά, στο επίκεντρο της Χριστιανικής Διδασκαλίας είναι ο Άνθρωπος. Και αυτή είναι η μεγάλη υπεροχή της Καινής Διαθήκης, η οποία αναδεικνύει σε πάμπολλα σημεία της -και ιδίως η «Επί του Όρους Ομιλία»- ποια είναι η αξία και ο προορισμός του Ανθρώπου.
Για ν’ ακολουθήσει η Πατερική Διδασκαλία, σε όλο της το μεγαλείο - ξεκινώντας όμως από τα Ευαγγέλια - για να δείξει εκείνο το οποίο σηματοδοτεί η Χριστιανική Πίστη. Αυτό το οποίο θα πρέπει ν’ αναδείξω εδώ είναι ότι η Πίστη, δημιουργώντας την Βυζαντινή Τέχνη και η Βυζαντινή Τέχνη, όντας κομμάτι του Βυζαντινού Πολιτισμού, μας οδηγούν στο να καταλάβουμε ποια είναι η αξία του Πολιτισμού αυτού ιδίως για εμάς, τους Έλληνες.
Χρέος μας είναι ν’ αναδεικνύουμε πάντοτε, πως το Βυζάντιο και ο Βυζαντινός Πολιτισμός ουδεμία σχέση έχουν με τον Μεσαίωνα. Το ακριβώς αντίθετο. Και το λέω δίχως να κουράζομαι -και θα το επαναλαμβάνω , έστω κι αν με θεωρούν κάποιοι εμμονικό προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά δίχως εμμονές η αλήθεια, όταν έχει διαστρεβλωθεί τόσα χρόνια, δεν μπορεί ν’ αναδειχθεί- πως το Βυζάντιο και ο Πολιτισμός του όχι μόνο δεν έχουν σχέση με τον Μεσαίωνα, όπως είπα προηγούμενως, αλλά δίχως το Βυζάντιο και τον Πολιτισμό του δεν θα είχαμε φθάσει στην Αναγέννηση, τουλάχιστον με την μορφή που την ξέρουμε, και στα χρόνια που δημιουργήθηκε η Αναγέννηση.
Σήμερα λοιπόν, εδώ σε αυτό τον χώρο, μέσ’ από την πρωτοβουλία του Ιδρύματος Λασκαρίδη, μέσ’ από την Συλλογή Βελιμέζη, έχουμε μια μεγάλη πολιτισμική ψηφίδα. Όχι τόσο σ’ έκταση. Μια μεγάλη όμως ψηφίδα σε σημασία για το πώς η Χριστιανική Πίστη ήταν εκείνη, η οποία ενέπνευσε την Τέχνη, την Βυζαντινή Τέχνη, πώς αυτή η Τέχνη «μπόλιασε» τον Βυζαντινό Πολιτισμό, για να είναι σήμερα ένα κομμάτι του δικού μας Πολιτισμού, του Ελληνικού Πολιτισμού, αλλά και κομμάτι του Ευρωπαϊκού μας Πολιτισμού.
Γιατί είναι μια άλλη διαπίστωση που δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι το «αέτωμα» του κοινού μας Ευρωπαϊκού Πολιτισμού στηρίζεται σε τρεις κίονες: Τον κίονα της Αρχαίας Ελλάδας, του Ανθρώπου της Ελευθερίας και του Ελεύθερου Πνεύματος, τον κίονα της Αρχαίας Ρώμης, τον κίονα των Θεσμών και τον κίονα της Χριστιανικής Διδασκαλίας, της Ανθρωπιστικής Διδασκαλίας, της Θρησκείας της Αγάπης και της Αλληλεγγύης, η οποία προσδίδει στον Ευρωπαϊκό μας Πολιτισμό κατεξοχήν τα Ανθρωπιστικά του χαρακτηριστικά.
Αυτή είναι η Ευρώπη μας κι αυτός είναι ο Πολιτισμός της. Στο επίκεντρό της βρίσκεται ο Άνθρωπος, ο Ελεύθερος Άνθρωπος, ο Άνθρωπος - Δημιουργός, ο Άνθρωπος, ο οποίος έχει ως στόχο -κατά τον προορισμό του στην ζωή- να γίνει Εικόνα και Ομοίωση του Δημιουργού του.
Άραγε, μέσ’ από τις εικόνες της Συλλογής Βελιμέζη αυτό δεν μπορούμε να διαγνώσουμε κατά βάθος; Ήτοι τον δημιουργό, τον τεχνίτη, που μέσ’ από την Πίστη του δίνει στην Εικόνα, στους Αγίους, τις μορφές εκείνες, τις οποίες ο ίδιος θα ήθελε να πάρει. Έτσι ώστε -όπως σας είπα πριν- να φθάσει στην δική του καταξίωση.
Γνωρίζουμε όλοι, ότι η πορεία του Ανθρώπου προς την τελική του καταξίωση είναι οριακό μέγεθος, δεν πρόκειται ποτέ να το φθάσει. Αλλά αυτό είναι και το μεγαλείο της ζωής: Η προσπάθεια του Ανθρώπου ν’ αγγίξει το τέλειο, το οποίο ουδέποτε θα κατακτήσει -αυτή είναι η πραγματικότητα και θα πρέπει να το παραδεχθούμε- αλλά είναι τόσο όμορφο να γεμίζεις την ύπαρξή σου, αναζητώντας κάτι για το οποίο αξίζει ν’ αγωνίζεσαι σε ολόκληρη την ζωή σου.
Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ».