Προ κρίσιμων αποφάσεων για τον στρατηγικό προσανατολισμό της κυβέρνησης βρίσκεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στον απόηχο των μαζικών συλλαλητηρίων της Παρασκευής για τα Τέμπη που κατέδειξαν την κοινωνική δυναμική της υπόθεσης.
Η επόμενη μέρα εκ των πραγμάτων δεν είναι εύκολη για τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος με την κυριακάτικη ανάρτηση του στο Facebook βεβαίως θέλησε να δείξει ότι «πήρε το μήνυμα», ξεκαθαρίζοντας ότι η κυβέρνηση θα κριθεί από την ποιότητα του σιδηροδρόμου που πρέπει να παραδώσει το 2027.
Με αυτόν τον τρόπο, βεβαίως, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν έχουν γίνει όσα θα έπρεπε να έχουν γίνει από το 2023 και μετά για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών.
Παρά την αναγνώριση της κατάστασης, πάντως, η επόμενη μέρα για το Μέγαρο Μαξίμου δεν είναι διόλου εύκολη, καθώς ο πρωθυπουργός καλείται να αναλάβει πολιτικές πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα για να αποκαταστήσει -όσο γίνεται- την κυβερνητική εικόνα. Η δημοσκοπική φθορά της ΝΔ είναι δεδομένη, όπως δεδομένο είναι ότι η ανατροφοδότηση της υπόθεσης των Τεμπών σωρεύει πολιτική ζημία. «Η κατάσταση που διαμορφώνεται δεν πρέπει να υποτιμηθεί, διότι είναι προφανές ότι σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας αυτά που λέμε και κάνουμε δεν περνάνε εύκολα ή σωστά», λέει κεντρικό κυβερνητικό στέλεχος.
Η Βουλή και το restart
Χρονολογικά, πάντως, η προσοχή του πρωθυπουργού αυτή την εβδομάδα θα είναι στραμμένη στη μάχη της Βουλής. Σήμερα στις 09:30 ξεκινά η συζήτηση για την Προανακριτική Επιτροπή που αφορά τον Χρήστο Τριαντόπουλο και το λεγόμενο «μπάζωμα» στα Τέμπη.
Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν είναι διόλου κολακευτικό για τους χειρισμούς που έγιναν στο πεδίο, κάτι που η κυβέρνηση αναγνωρίζε ι-έστω και με καθυστέρηση- όλο και πιο έντονα, καθώς η διαχείριση που έγινε συνετέλεσε στην απώλεια κρίσιμων στοιχείων. Επ' αυτού, βεβαίως, κυβερνητικά στελέχη αντιπαραβάλλουν το επιχείρημα ότι δεν υπήρξε δόλια συγκάλυψη, όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση.
Σε κάθε περίπτωση, το βάρος της συζήτησης θα άρει ο Μάκης Βορίδης, ενώ την Τετάρτη θα εμφανιστεί στην προ ημερησίας συζήτηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης και δίνοντας το στίγμα όσα θα πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα. Η συζήτηση θα διακοπεί μετά την πρόταση μομφής που θα καταθέσει το ΠΑΣΟΚ και η συζήτηση θα κορυφωθεί με την ψηφοφορία την Παρασκευή.
Μετά την ερχόμενη Παρασκευή, όμως, ο κ. Μητσοτάκης θα είναι αντιμέτωπος με τις αποφάσεις του, με το βλέμμα στο κοινωνικό μέτωπο που διαμορφώθηκε. Το κυβερνητικό restart προδιαγράφεται δειλά-δειλά ως σαρωτικό, διότι είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει με τη λογική του business as usual.
Η διαδικασία
Σημειώνεται πως πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές.
Η διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει στις 9:00 με την εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ βουλευτή Β’ Αθηνών κ.Μιλένα Αποστολάκη, θα ακολουθήσει ο εισηγητής της ΝΔ, οι υπόλοιποι βουλευτές που θα ορίσουν τα κόμματα, ενώ οι πολιτικοί αρχηγοί μπορούν να λάβουν το λόγο κατά το δοκούν. Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, επιτρέπεται η εμφάνιση ενώπιον του σώματος του προσώπου κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση, (σ.σ. ο τότε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Χρ. Τριαντόπουλος) προκειμένου να ακούσει τις απόψεις του, αλλιώς, έχει δικαίωμα να υποβάλει έγγραφο υπόμνημα.
Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, που αναμένεται να διαρκέσει 10 με 12 ώρες, η ολομέλεια της Βουλής θα αποφασίσει με μυστική ψηφοφορία για τη συγκρότηση ή μη της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διεξαγωγή Προκαταρκτικής Εξέτασης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών, άλλως η πρόταση απορρίπτεται.
Υπενθυμίζεται ότι ρο 16μήνου είχαν κατατεθεί στη Βουλή, και συζητηθεί (24/22/2023) από κοινού στην ολομέλεια του σώματος, δύο προτάσεις για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής σχετικά με την υπόθεση της εκτέλεσης της σύμβασης «717» για την «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης-Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας (Α.Δ.717/2014)» που κατέθεσαν το ΠΑΣΟΚ (κατά των πρώην υπουργών Χρ. Σπίρτζη και Κ. Καραμανλή), και ο ΣΥΡΙΖΑ (κατά των πρώην υπουργών Κ. Καραμανλή, Κ. Χατζηδάκη, Μ. Χρυσοχοΐδη, και Χρ. Σπίρτζη). Οι δύο αυτές προτάσεις είχαν απορριφθεί από την ολομέλεια της Βουλής.
Ο «μπούσουλας» των 17 συστάσεων
O πρωθυπουργός ήδη αναγόρευσε την κατάσταση των σιδηροδρόμων σε «μητέρα των μαχών». «Το πόρισμα αποκάλυψε μια κατάσταση πολύ μακριά από αυτό που θέλουμε. Οι υποδομές μας οφείλουν να γίνουν σύγχρονες και ασφαλείς. Γιατί όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια δεν είναι αρκετά. Και το ξέρουμε», έγραψε στην κυριακάτικη ανάρτηση του.
Πλέον, οι αλλαγές πρέπει να γίνουν χωρίς να είναι σύμμαχος ο χρόνος, είναι όμως επιβεβλημένο να γίνουν, καθώς ο κ. Μητσοτάκης κρίνεται αυστηρά και επί προσωπικού από τους πολίτες. Όπως αναφέρει συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη, οι 17 οδηγίες ασφαλείας του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που αφορούν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του σιδηροδρόμου θα μπορούσαν να είναι «μπούσουλας» για τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, ώστε σύντομα ο σιδηρόδρομος να λειτουργεί με σοβαρές προδιαγραφές ασφαλείας και να μην υπάρξουν νέα Τέμπη.
Τα τρένα αναδεικνύονται σε «αχίλλειο πτέρνα» της κυβέρνησης, καθώς και την ημέρα του δυστυχήματος αναδείχθηκε η πλημμελής ενασχόληση της τότε ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τις εκκρεμότητες του σιδηροδρόμου, ο οποίος αφέθηκε από την εποχή των Μνημονίων και εντεύθεν να "ρημάζει".
Το τέλος των excel
Θεωρείται επίσης σαφές ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι προ αποφάσεων για τη λειτουργία της κυβέρνησής του, καθώς η έννοια του restart δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στις πολιτικές για τα τρένα. «Η πολιτική των excel έχει τελειώσει, τώρα μπαίνουμε σε μια βαριά πολιτική περίοδο και απαιτείται αναπροσαρμογή στρατηγικής», λέει κορυφαίος υπουργός. Τις πολιτικές, άλλωστε, τις υπηρετούν και πρόσωπα, αλλά και ένας ευρύτερος στρατηγικός προσανατολισμός του κέντρου εξουσίας.
Κάτι τέτοιο είναι υπό επεξεργασία πλέον, υπό το πρίσμα των νέων κοινωνικών ισορροπιών που διαμορφώνονται. Συνεργάτες του πρωθυπουργού θεωρούν ότι θα σταθμίσει τις αποφάσεις του και θα προχωρήσει κάποια στιγμή τις επόμενες εβδομάδες σε έναν ανασχηματισμό που θα αγγίζει και τον πυρήνα του Μεγάρου Μαξίμου. Αυτό, σύμφωνα με πηγές, θα γίνει μετά την ορκωμοσία του Κώστα Τασούλα και ως την εβδομάδα 17-21 Μαρτίου.
Πόσο σαρωτικός θα είναι αυτός ο ανασχηματισμός μένει να φανεί, καθώς είναι γνωστό ότι οι ανασχηματισμοί Μητσοτάκη ξεκινούν από ευρύτερη αφετηρία και καταλήγουν σε κάτι στενότερο. Με δεδομένο, πάντως, ότι αυτή είναι η πιο κρίσιμη καμπή της κυβέρνησης, λίγους μήνες πριν συμπληρώσει έξι μήνες στην εξουσία, εκτιμάται ότι και οι αποφάσεις του πρωθυπουργού δεν θα είναι τετριμμένες. Και κανείς δεν πρέπει να θεωρείται στο απυρόβλητο, ούτε στενοί συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη στον κυβερνητικό πυρήνα.
Εισηγήσεις και σκέψεις υπάρχουν αρκετές, σύμφωνα με πληροφορίες, με κάποιους υπουργούς να θεωρούν ότι μια ιδέα θα ήταν και η επαναφορά της «κυβερνητικής επιτροπής», ενός πολιτικού οργάνου με τη συμμετοχή και κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης που υπήρξε για τελευταία φορά στην περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Απόφαση ως προς αυτό δεν υπάρχει, μιας και η περίοδος ενδείκνυται για brainstorming. Οι αλλαγές, πάντως, θεωρείται άκρως πιθανό να αφορούν και πρόσωπα που δημιούργησαν αρνητική «πόλωση» το προηγούμενο διάστημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η περίοδος της κυβερνητικής αδράνειας και της επανάπαυσης από την απουσία ουσιαστικής αντιπολίτευσης έχει παρέλθει.
Προ ημερησίας με φόντο πρόταση μομφής – Κοντά στην κατάθεση κοινού κειμένου η αντιπολίτευση
Την επομένη, την Τετάρτη 5 Μαρτίου, θα διεξαχθεί η προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών, που ζήτησαν το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ, «με αντικείμενο το έγκλημα των Τεμπών». Την ίδια ημέρα, όπως έχει προαναγγείλει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Ν. Ανδρουλάκης, το ΠΑΣΟΚ θα καταθέσει πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, με αφορμή και το προσφάτως δημοσιευθέν πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Οι διαβουλεύσεις είναι πυρετώδεις ανάμεσα ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, «Πλεύση Ελευθερίας» και Νέα Αριστερά ενόψει της κατάθεσης πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για κατάθεση κοινού κειμένου των κομμάτων του προοδευτικού τόξου.
Εκτός από τις εσωτερικές διεργασίες, υπήρξαν και επαφές μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, για τη σύνταξη κοινού κειμένου, αλλά και για το χρόνο κατάθεσης της πρότασης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες βρίσκονται κοντά στο να καταλήξουν σε ένα κοινό κείμενο.
Από τη Χαριλάου Τρικούπη τονίζουν ότι οι δίαυλοι είναι ανοιχτοί και ότι το κείμενο έχει σταλεί από το βράδυ της Καθαράς Δευτέρας στα κόμματα προκειμένου να κάνουν με τη σειρά τους τις όποιες παρεμβάσεις, ώστε το τελικό κείμενο που θα κατατεθεί για την πρόταση μομφής να έχει τις απαραίτητες 50 υπογραφές, δεδομένου ότι το ΠΑΣΟΚ διαθέτει 32 βουλευτές. Παράλληλα τονίζουν ότι η πρόταση γίνεται για να φύγει αυτή η κυβέρνηση.
Την ίδια ώρα από την Κουμουνδούρου αναφέρουν πως στόχος του ΣΥΡΙΖΑ, είναι η σύνταξη ενός κοινού κειμένου, καθώς και η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων προκειμένου να σταλεί επίσης μήνυμα για να φύγει η κυβέρνηση.
Το ΚΚΕ θα ψηφίσει υπέρ της πρότασης χωρίς να συνυπογράψει το κείμενο, καθώς στοχεύει να αναδείξει τις διαχρονικές ευθύνες των τριών κομμάτων για την κατάσταση στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Η Ελληνική Λύση δια του κ. Βελόπουλου θα στηρίξει την πρόταση αν και διατυπώνει ενστάσεις για το ενδεχόμενο συσπείρωσης της κυβερνητικής παράταξης.
Για την πρόταση δυσπιστίας, το Σύνταγμα (άρθρο 84) προβλέπει ότι η συζήτηση αρχίζει μετά δύο ημέρες από την υποβολή της, εκτός αν η κυβέρνηση ζητήσει να αρχίσει αμέσως, ενώ (η συζήτηση) δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της. Η ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, μπορεί όμως να αναβληθεί για σαράντα οκτώ ώρες, αν το ζητήσει η κυβέρνηση. Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
Για την πρόταση δυσπιστίας, το Σύνταγμα (άρθρο 84) προβλέπει ότι η συζήτηση αρχίζει μετά δύο ημέρες από την υποβολή της, εκτός αν η κυβέρνηση ζητήσει να αρχίσει αμέσως, ενώ (η συζήτηση) δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της. Η ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, μπορεί όμως να αναβληθεί για σαράντα οκτώ ώρες, αν το ζητήσει η κυβέρνηση. Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.