Την έγκριση του υπουργικού συµβουλίου στην τελευταία συνεδρίαση πριν από τις θερινές διακοπές αναµένεται να πάρει το νέο πλέγµα διατάξεων για την ενδοοικογενειακή βία, που ενισχύεται και θα αποτελέσει ένα από τα αυστηρότερα ποινικά πλαίσια για συγκεκριµένη κατηγορία αδικηµάτων.
Οι 13 προωθούµενες αλλαγές από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης δεν αναµένεται να περάσουν το κατώφλι της Βουλής πριν από τον Σεπτέµβριο, αφού οι εργασίες σταµατούν στις αρχές Αυγούστου. Πρόκειται για αλλαγές σε διατάξεις που περιλαµβάνουν προσωρινή κράτηση σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, ενώ, σε ό,τι αφορά τις δικονοµικές αλλαγές, τίθενται σε ισχύ µε την ψήφισή τους και αφορούν και εκκρεµείς στη ∆ικαιοσύνη υποθέσεις.
Το «µπουκέτο» των αλλαγών περιλαµβάνει µεταξύ άλλων προφυλάκιση για τους δράστες και ποινές χωρίς αναστολή ή µετατροπή, προσδιορισµό δίκης σε σύντοµο χρονικό διάστηµα χωρίς την έκδοση βουλεύµατος, αλλά και δηµιουργία αρχείου αναφορών ενδοοικογενειακής βίας. Σκοπός των αλλαγών είναι η ενίσχυση του υπάρχοντος νοµοθετικού πλαισίου και ακολουθεί το δόγµα «όλοι στη φυλακή», για την αντιµετώπιση φαινοµένων βίας και ενδοοικογενειακής βίας. Κανόνα θα αποτελεί πλέον η επιβολή προσωρινής κράτησης για κακουργηµατικής φύσεως περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και µόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις µπορούν να επιβληθούν περιοριστικοί όροι, όπως βραχιολάκι και κατ’ οίκον περιορισµός. Αντίστοιχα, υπάρχει πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης µέχρι 6 µήνες για σοβαρά πληµµελήµατα ενδοοικογενειακής βίας.
Χωρίς καµία µετατροπή
Στον δρόµο που κινήθηκε η κυβέρνηση µε το νοµοσχέδιο για την αθλητική βία, πλέον και οι ποινές για τους δράστες εγκληµάτων ενδοοικογενειακής βίας θα εκτίονται χωρίς να δίνεται αναστολή και χωρίς να µπορεί να µετατραπεί η ποινή τους καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
Η παραποµπή των κατηγορουµένων σε δίκη θα γίνεται συντοµότερα µετά την ανάκριση, καθώς πλέον δεν θα απαιτείται βούλευµα, δηλαδή κρίση δικαστικού συµβουλίου. Για παράδειγµα, µε αυτή τη ρύθµιση, αν ψηφιστεί πριν εκδοθεί βούλευµα για την υπόθεση του ξυλοδαρµού της δικηγόρου Σοφίας Πολυζωγοπούλου από τον σύζυγό της, γνωστό ποινικολόγο Απόστολο Λύτρα, η υπόθεση θα πάει απευθείας στο ακροατήριο, χωρίς την έκδοση βουλεύµατος, αφού πρόκειται για δικονοµική αλλαγή.
Το υπουργείο ∆ικαιοσύνης ανάµεσα στις 13 ρυθµίσεις περιλαµβάνει τη δυνατότητα µη εµφάνισης του θύµατος στο δικαστήριο, αφού θα αρκεί η ανάγνωση της κατάθεσής του στις Αρχές και η καταγγελία του, µε εξαίρεση την περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει ότι η παρουσία του είναι απαραίτητη. Για να αποφευχθούν περιστατικά όπως αυτό της γυναικοκτονίας στο Μενίδι, όταν ένας 50χρονος άνδρας σκότωσε την εν διαστάσει 40χρονη σύζυγό του, λίγες ηµέρες µετά την αναβολή της δίκης για ενδοοικογενειακή βία εξαιτίας της µη παρουσίας της στο δικαστήριο, έχουν προβλεφθεί επιπλέον µέτρα. Πλέον, στην περίπτωση αυτόφωρου πληµµελήµατος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, µπορεί να παραταθεί έως τις 5 ηµέρες, ενώ υπάρχει και πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόµα και πριν από την άσκηση της ποινικής δίωξης, µε δυνατότητα του θύµατος να προτείνει συγκεκριµένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Μάλιστα, αν αυτοί οι όροι παραβιαστούν, τότε προβλέπεται ποινή φυλάκισης για τον δράστη και ενηµέρωση της Αστυνοµίας.
Αυτεπάγγελτη διερεύνηση
Αλλαγές υπάρχουν και στον καθορισµό του ύψους της ποινής, καθώς κάθε υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας, που οδηγεί στο µέγιστο ύψος της ποινής. «Μπλόκο» µπαίνει και στη διαδικασία ποινικής διαµεσολάβησης στα ιδιαιτέρως σοβαρά πληµµελήµατα ενδοοικογενειακής βίας, ακόµα και αν το θύµα συναινεί, ενώ θεσπίζεται η δυνατότητα του εισαγγελέα να µη δεχθεί συµφωνία των µερών για διαµεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα µπορούσαν να µειώσουν την ικανότητα του θύµατος για συνειδητή επιλογή.
Τη δεκατριάδα των αλλαγών κλείνουν η δυνατότητα του εισαγγελέα να διερευνά αυτεπάγγελτα αν πρέπει να αλλάξει και το καθεστώς επιµέλειας των παιδιών, η πρόβλεψη λειτουργίας πλατφόρµας καταγγελιών εγκληµάτων ενδοοικογενειακής βίας ακόµα και από τρίτους, αλλά και η δηµιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνοµικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας. Υπενθυµίζεται ότι ήδη µε τις αλλαγές του περασµένου Φεβρουαρίου και την εφαρµογή ειδικής διάταξης του υπουργού ∆ικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, που αντικατέστησε το άρθρο 23 του Νόµου 3500/2006 «περί ενδοοικογενειακής βίας», συνελήφθη τον Ιούνιο ο ποινικολόγος Απόστολος Λύτρας. Τότε, η Σοφία Πολυζωγοπούλου, παρουσία του ποινικολόγου, έκανε λόγο για οικιακό ατύχηµα, αλλά η παρέµβαση του γιατρού οδήγησε στις εξελίξεις που ακολούθησαν, αφού η νεοπαγής διάταξη υποχρεώνει του ιατρούς να ειδοποιούν τις αρχές όταν κατά την εξέταση διαπιστώνουν ευρήµατα που παραπέµπουν σε ενδοοικογενειακή βία, ανεξαρτήτως µε το τι δηλώνει το θύµα.
Βέβαια, παράλληλα µε τη θέσπιση υποχρέωσης καταγγελίας ο νόµος θωρακίζει τους ιατρούς και λοιπούς επαγγελµατίες, όπως παιδαγωγούς και ψυχολόγους, που καλούνται να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά που υποπίπτουν στην αντίληψή τους, µε σχετικό ακαταδίωκτο σε εκδικητικές εις βάρος τους µηνύσεις των δραστών, εκτός αν αποδειχθεί στην πορεία πως έδρασαν µε δόλο.