Αύριο εισάγεται στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2024. Το επόμενο έτος θα έχει προκλήσεις για την οικονομία καθώς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε επιστρέφουν στην δημοσιονομική πειθαρχία. Επιπλέον για την χώρα μας το έκτακτο κόστος που προέκυψε για την αποκατάσταση των ζημιών από τις φυσικές καταστροφές δυσκολεύει τις παροχές. Για παράδειγμα, έχει γνωστοποιηθεί ότι το Market Pass θα δοθεί εκ νέου μόνο στις πληγείσες περιοχές (Θεσσαλία και Έβρος).
Στο προσχέδιο θα περιλαμβάνονται κατά κύριο λόγο τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός από την ΔΕΘ, όπως:Αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, αύξηση αφορολογήτου για οικογένειες με παιδιά, επίδομα προσωπικής διαφοράς που θα χορηγηθεί σε 750.000 συνταξιούχους.
Στο προσχέδιο θα περιλαμβάνεται επίσης ο στόχος για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1% του ΑΕΠ για το 2024. Να σημειωθεί ότι για το 2023 οι προβλέψεις δείχνουν την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 0,7%, γεγονός ενθαρρυντικό καθώς αυτό προκύπτει παρά το έκτακτο κόστος των καταστροφών. Το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2023 θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο αν δεν είχε προκύψει το έκτακτο αυτό κόστος. Αναμφίβολα οι φυσικές καταστροφές θα έχουν επίπτωση στα δημοσιονομικά μεγέθη του 2023. Σύμφωνα άλλωστε με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής θα πρέπει να αναζητηθούν πρόσθετες πηγές εσόδων, τακτικές ή έκτακτες, ώστε να καλυφθεί το σχετικό κόστος χωρίς απόκλιση από τον δημοσιονομικό στόχο και επιβάρυνση του δημόσιου χρέους.
Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 οφείλεται στην αύξηση της φοροεισπραξιμότητας με την ραγδαία επέκταση των ηλεκτρονικών πληρωμών, στην εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά για την πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά και της παραοικονομίας, γεγονός που οδήγησε και στην επιβολή μεγάλων προστίμων-εσόδων για τα κρατικά ταμεία.
Η παραοικονομία στην χώρα μας είναι δύσκολο να υπολογιστεί με ακρίβεια.Eκτιμήσεις δείχνουν ότι βρίσκεται περίπου στο 30% του ΑΕΠ. Ακόμη και ένα ποσοστό της τάξεως του 10% αν καταφέρουμε να μειώσουμε την παραοικονομία, το κράτος θα εισπράξει σημαντικά έσοδα με τα οποία θα μπορεί να δώσει νέες ενισχύσεις στην κοινωνία για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, να αποκαταστήσει καλύτερα τις ζημιές από τις θεομηνίες και να προχωρήσει στις απαιτούμενες επενδύσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση στο μέλλον των συνεπειών της εν εξελίξει κλιματικής αλλαγής, χωρίς νέο εξωτερικό δανεισμό.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.