Το ΝΑΤΟ προειδοποίησε σήμερα ότι θα παρακολουθεί «εκ του σύνεγγυς» τα μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια που θα πραγματοποιήσει η Ρωσία στα ανατολικά σύνορά του σε μια εβδομάδα, και τα οποία καταδεικνύουν σύμφωνα με τη Γαλλία τη «στρατηγική εκφοβισμού» της Μόσχας.
Εδώ και μήνες, αυτή η επίδειξη δύναμης του ρωσικού στρατού με την κωδική ονομασία Zapad-2017 («Δύση-2017») αποτελεί το αντικείμενο εκτιμήσεων και φόβων στις Βαλτικές χώρες και στην Πολωνία, με ορισμένες να φθάνουν μέχρι του σημείου να προβλέπουν πως τα γυμνάσια θα χρησιμεύσουν για να καλύψουν μια εισβολή.
«Ανησυχούμε λόγω της φύσης της άσκησης αυτής και της έλλειψης διαφάνειας γύρω απ' αυτή», δήλωσε χθες ο εσθονός πρωθυπουργός Γιούρι Ράτας, υποδεχόμενος τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, στην Τάπα (βόρεια), σε μια στρατιωτική βάση όπου εκπαιδεύονται στρατιώτες της Συμμαχίας.
Σήμερα, στο περιθώριο μια συνάντησης της ΕΕ στο Ταλίν, η γερμανίδα και η γαλλίδα υπουργός Άμυνας κατήγγειλαν τα γυμνάσια αυτά. Εκ μέρους των Ρώσων «είναι επίσης μια στρατηγική εκφοβισμού, δεν πρέπει να το κρύβουμε», δήλωσε η γαλλίδα Φλοράνς Παρλί.
Η γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκτίμησε ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η βούληση της Ρωσίας για μια «επίδειξη ισχύος».
Αναφέρθηκε, υιοθετώντας τις εκτιμήσεις της Λιθουανίας και της Εσθονίας, στην κινητοποίηση «περισσότερων από εκατό χιλιάδων» στρατιωτών, ενώ από την πλευρά της η Μόσχα δηλώνει πως περίπου 12.700 ρώσοι και λευκορώσοι στρατιώτες αναμένεται να συμμετάσχουν στην άσκηση Zapad-2017 που θα διεξαχθεί από τις 14 έως τις 20 Σεπτεμβρίου.
Οι ασκήσεις θα πραγματοποιηθούν στη Λευκορωσία, στο νότια σύνορα της Λιθουανίας, και στον ρωσικό θύλακο Καλίνινγκραντ.
«Θα παρακολουθήσουμε αυτές τις δραστηριότητες εκ του σύνεγγυς», διαβεβαίωσε χθες ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος δεν διείδε ωστόσο σε αυτές «άμεση απειλή εναντίον ενός συμμάχου». Είπε πως, λόγω της ουκρανικής κρίσης και απέναντι σε μια «πιο επιθετική Ρωσία», το ΝΑΤΟ ενίσχυσε τη στρατιωτική παρουσία του στην ανατολική Ευρώπη όπως ποτέ πριν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αναπτύσσοντας την άνοιξη τέσσερα τάγματα στην περιοχή, ήτοι περισσότερους από 4.000 στρατιώτες.
Σύμφωνα με τους Δυτικούς, το 2009 και το 2013 οι ασκήσεις Zapad είχαν προσομοιώσει μια εισβολή στην Πολωνία από δεκάδες χιλιάδες ρώσους στρατιώτες και ένα πυρηνικό πλήγμα κατά της Βαρσοβίας. Το ΝΑΤΟ, που αμφισβητεί τα νούμερα που έχουν δοθεί για το Zapad 2017, καλεί εδώ και μήνες τη Μόσχα να δείξει «διαφάνεια» και απαιτεί οι παρατηρητές του –τρεις από τους οποίους προσκλήθηκαν στις «ημέρες των επισκεπτών»-- να μπορούν να παρακολουθήσουν τις κρίσιμες φάσεις της άσκησης, κυρίως τις ενημερώσεις για το σενάριο και την εξέλιξή της. Αυτό προβλέπει το έγγραφο της Βιέννης-– που συνυπέγραψε η Μόσχα- για τις ασκήσεις στις οποίες μετέχουν περισσότεροι από 13.000 στρατιώτες.
Οι Δυτικοί δεν πιστεύουν καθόλου τους Ρώσους που δηλώνουν πως η άσκηση θα είναι «καθαρά αμυντική» και θα προσομοιώσει την αντίδραση του ρωσικού στρατού σε «τρομοκρατικές» επιθέσεις. Ο αρχηγός του επιτελείου στρατού της Λευκορωσίας Ολέγκ Μπελοκόνεφ δήλωσε εξάλλου πως η άσκηση απαντά σε μια απόπειρα «αποσταθεροποίησης» εκ μέρους ενός «συνασπισμού χωρών της Δύσης εκεί όπου βρίσκονται η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία».
Αν και δεν θέλουν να δώσουν λεπτομέρειες, οι Σύμμαχοι δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. «Μέσα θα τεθούν προφανώς σε εφαρμογή για να δουν τι θα συμβεί. Είναι πόλεμος», εξηγεί ένας διπλωμάτης υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Διαθέτουν κυρίως ισχυρά ραντάρ επίγειας επιτήρησης, που προσαρμόζονται σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη τα οποία «εντοπίζουν σε πραγματικό χρόνο την κίνηση φορτηγών, αρμάτων μάχης κλπ.» σε μια απόσταση 200, ακόμη και 300 χλμ. κάτι που επιτρέπει στη συνέχεια στους στρατιωτικούς σχεδιαστές τους να κάνουν μια επαγωγική ανάλυση» για το σενάριο της άσκησης, υπογραμμίζει ο Μπρουκς Τάινερ, της αμυντικής επιθεώρησης HIS Janes's.
Στη βάση της Τάπα, η «άσκηση (Zapad) δεν θα αλλάξει την κοινή εκπαίδευση» των βρετανικών, γαλλικών, δανικών και εσθονικών στρατευμάτων που ξεκίνησε την άνοιξη, εξηγεί ο γάλλος συνταγματάρχης Ολιβιέρ Βασέ: «Έχουμε τα μέσα να αντιδράσουμε αν τώρα υπήρχε πραγματικά επιθυμία των Ρώσων να διασχίσουν τα σύνορα. Αλλά δεν είναι καθόλου αυτό που προβλέπεται».
«Δεν πιστεύω πως οι Ρώσοι προβλέπουν να διασχίσουν τα σύνορα με το ΝΑΤΟ», επιμένει επίσης ο Τάινερ, «θα ήταν τρέλα γιατί το ΝΑΤΟ θα ανταπαντούσε αμέσως». Ο «αληθινός σκοπός» των ασκήσεων αυτών, «είναι να καταδείξουν πως η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις» και «ότι μπορεί να πει: 'Είμαστε πάντα μια υπερδύναμη'», σύμφωνα με τον ειδικό.
«Υπάρχει μια αληθινή ανησυχία των Συμμάχων ότι αυτές οι ασκήσεις χρησιμεύουν για επιβεβαιωθεί μια πιο επιθετική στάση, ακόμη και ότι χρησιμεύουν για να εγκατασταθεί ρωσικό στρατιωτικό υλικό ακόμη πιο κοντά σε ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ», αναφέρει ο διπλωμάτης. «Πόσα στρατεύματα, όπλα, θα αφήσει η Ρωσία στη Λευκορωσία ή στον θύλακο του Καλίνινγκραντ; Αυτό είναι το ερώτημα που κάνει νευρικό όλο τον κόσμο», λέει ο Τάινερ.