Στις 29 Νοεμβρίου 1822 είχαμε την πτώση του σπουδαίου κάστρου του Παλαμηδίου, που οδήγησε στην κατάληψη του Ναυπλίου από τους επαναστατημένους Έλληνες, γεγονός, που σε συνδυασμό και με την προηγηθείσα πτώση της Τριπολιτσάς, οδήγησε στην αποκοπή ουσιαστικά των Οθωμανικών στρατευμάτων της Πελοποννήσου από κάθε δυνατότητα ενισχύσεώς τους με τη μεταφορά στρατευμάτων και εφοδίων από τον Οθωμανικό στόλο.
Το Παλαμήδι ήταν ένα ισχυρότατα οχυρωμένο φρούριο στην κορυφή του δεσπόζοντος της πόλης του Ναυπλίου υψώματος, που είχε χτιστεί από τους Ενετούς, που χρησιμοποίησαν για το σκοπό αυτό, σπουδαίους Σουηδούς μηχανικούς, στην κατασκευή κάστρων.
Θεωρητικώς, αλλά και πρακτικώς, το Παλαμήδι, που κατεχόταν από τους Οθωμανούς Τούρκους από το 1715, ήταν απρόσβλητο, καθώς διέθετε επτά προμαχώνες, επί των οποίων υπήρχαν οχυρές θέσεις για 92 βαριά κανόνια. Στις πολλές και γεμάτες πυριτιδαποθήκες φυλάγονταν πυρομαχικά, βλήματα για τα κανόνια, καθώς και μεγάλα αποθέματα νερού και τροφίμων.
Το Δεκέμβριο του 1821, είχε πραγματοποιηθεί ανεπιτυχής, πρώτη, απόπειρα καταλήψεως εξ εφόδου του Κάστρου από τους επαναστατημένους Έλληνες. Απέτυχε όμως από κακή συνεννόηση μεταξύ των Ελλήνων, που υπέστησαν καταστροφή, ενώ ο οπλαρχηγός Γκελμπερής αιχμάλωτος και τραυματίας ξεψύχησε με φρικτό θάνατος, σταυρωμένος από τους Οθωμανούς Τούρκους, πάνω στον σταυρό, στην κεντρική πλατεία του Ναυπλίου.
Από τότε λοιπόν οι Έλληνες πολιορκούσαν συνεχώς το Παλαμήδι, χωρίς να επιχειρήσουν άλλη έφοδο, περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία για να κάνουν κάτι τέτοιο, θέτοντας την πόλη υπό στενότατη πολιορκία από ξηράς και στενότατο αποκλεισμό από θαλάσσης, χάρη στον Ελληνικό στόλο. Η πολιορκία είχε καταστεί τόσο στενή, ώστε οι κάτοικοι του Ναυπλίου λιμοκτονούσαν.
Έτσι είχε η τακτική κατάσταση τη νύχτα της 29 προς 30 Νοεμβρίου 1822. Η νύχτα αυτή, παραμονή του Αγίου Ανδρέου, ήταν ασέληνη, σκοτεινή και έβρεχε καταρρακτωδώς! Οι Οθωμανοί Τούρκοι υπερασπιστές του Παλαμηδίου στο μεγαλύτερο τμήμα τους είχαν κατέβει στην πόλη του Ναυπλίου, προκειμένου να συσκεφθούν μετά από την πολύμηνη πολιορκία της πόλεως και τους κάστρου από τους Έλληνες που είχε ξεκινήσει από την αρχή της Επαναστάσεως, για να δώσουν μία απάντηση στην επιστολή του Στρατηγού Θόδωρου Κολοκοτρώνη για να παραδώσουν την πόλη και να φύγουν ελεύθεροι για να διασωθούν.
Τότε ακριβώς, αυτή τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, ο Οπλαρχηγός Στάϊκος Σταϊκόπουλος με τους άνδρες του, αποφάσισε ότι θα έπρεπε να καταληφθεί με αιφνιδιαστική – «καταδρομική» θα λέγαμε σήμερα, ενέργεια το Κάστρο του Παλαμηδίου, καθώς δεν θα έπρεπε να χαθεί μία τέτοια σπάνια ευκαιρία συμπτώσεων, που δεν θα μπορούσε να ξανασυμβεί τόσο ευνοϊκά υπέρ των Ελλήνων.
Ο Στάικος Σταϊκόπουλος συγκεντρώνει τα παλληκάρια του και τα εμψυχώνει με λίγα αλλά μεστού περιεχομένου λόγια: «Στρατιώτες του Χριστού και της πατρίδας, η ημέρα τ’ Αγιαντρέα πρέπει να φωτίσει τους Έλληνες λεύτερους. Αλλά το Ανάπλι, που το μολεύει η πατούσα των αγαρηνών, αντιστέκεται ακόμα και φαίνεται να ξαστοχάει την παλληκαριά σας. Μωραΐτες, ομπρός, ας γιορτάσουμε σήμερα τη γιορτή τ’ Αγιαντρέα, που μας προστατεύει, πατώντας το πιο δυνατό κάστρο των οχτρών μας. Οι γενναίοι, που κλείνουνε στα σωθικά τους τη φλόγα της λευτεριάς, ας σαλτάρουνε πρώτοι μαζί μου στο Παλαμήδι» (Κείμενο: «Μωραΐτες εν Χορώ»)
Αμέσως μετά, μέσα στη σκοτεινή νύχτα, που δεν ακουγόταν κανένας θόρυβος, ει μη μόνο ο θόρυβος της βροχής που χτυπούσε στα βράχια και στο έδαφος, καλύπτοντας τον θόρυβο των Ελλήνων, άρχισε η δύσκολη και επίπονη ανάβασή τους προς το Παλαμίδι, σε ύψος 216 μέτρων. Από την επιφάνεια της θάλασσας.
Φτάνοντας, στα ριζά του πρώτου, εξωτερικού τείχους, οι Έλληνες τοποθετούν μία ξύλινη σκάλα στο χαμηλότερο μέρος του. Ο Αϊβαλιώτης Δημήτρης Μοσχονησιώτης προθυμοποιείται να ανέβει πρώτος στα τείχη. Κάνει το Σταυρό του και πηδάει μέσα από τις πολεμίστρες του Κάστρου. Βλέπει ένα αμυδρό φωτάκι σε ένα προκεχωρημένο φυλάκιο, που το πλησιάζει σιγά-σιγά και αθόρυβα, αιφνιδιάζοντας πλήρως τη μικρή φρουρά του την οποία και εξουδετερώνει! Αμέσως μετά δίνει το σύνθημα στους υπόλοιπους συμπολεμιστές του, για να εφορμήσουν και αυτοί, ώστε να ολοκληρωθεί η άλωση του Παλαμηδιού.
Αμέσως μετά το σύνθημα, ο Στάϊκος Σταϊκόπουλος με τους 80 στρατιώτες του και ένα γέρο χτίστη από το Κρανίδι, που είχε δουλέψει στο Παλαμήδι και το ήξερε πολύ καλά, τον Μανώλη Σκρεπετό, μπαίνουν μέσα και με λοστούς ανοίγουν την κεντρική πύλη του συγκεκριμένου προμαχώνα του Κάστρου.
Από την είσοδο αυτή εισήλθαν στο Κάστρο και οι υπόλοιποι 270 Έλληνες με επικεφαλής τον αδελφό του Στάίκου, Θανάση Σταϊκόπουλο. Ακολούθως όλοι οι προμαχώνες του Κάστρου, ο ένας μετά τον άλλο καταλαμβάνονται από τους Έλληνες με αιφνιδιαστική έφοδο. Το Παλαμήδι, ένα από τα πιο ισχυρά Κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου κυριεύτηκε μέσα σε μόνο μία νύχτα!
Αμέσως μετά και εκμεταλλευόμενοι πλήρως την αιφνιδιαστική ενέργειά τους, οι Έλληνες κατεβαίνουν τα περίπου 1000 σκαλοπάτια του Κάστρου και μπαίνουν μέσα στο Ναύπλιο τα ξημερώματα της 30ης Νοεμβρίου 1822, ανήμερα του Αγίου Ανδρέα.
Ο μόλις 24χρονος Στάϊκος Σταϊκόπουλος, ο νικητής του Παλαμηδίου και του Ναυπλίου, ο επονομαζόμενος χαϊδευτικά από τους φίλους και τους οικείους του «Σταϊκούλης», από τη Ζάτουνα Γορτυνίας, μέσα σε ένα βράδυ έγινε πασίγνωστος σε όλους τους Έλληνες!
Αυθημερόν, η προσωρινή Ελληνική Διοίκηση τον προβίβασε από Χιλίαρχο, στον ανώτερο βαθμό του Στρατηγού, και έτσι ο μόλις 24χρονος Στάικος Σταϊκόπουλος ονομάστηκε Στρατηγός Στάϊκος Σταϊκόπουλος.