Τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974, με το «προεδρικό» αεροσκάφος της Γαλλικής Αεροπορίας, που του είχε διαθέσει ειδικώς για το σκοπό αυτό ο φίλος του Πρόεδρος της Γαλλίας Βαλερύ Ζισκάρ ντ’Εστέν, έφτασε στην Αθήνα ο πρώην Πρωθυπουργός και αυτοεξόριστος στο Παρίσι Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά από «πρόσκληση» της ίδιας της στρατιωτικής χούντας των Αθηνών, που βολόδερνε, αυτοπαγιδευμένη από την κατάσταση που η ίδια προκάλεσε στην Κύπρο.
Μία κατάσταση, που ξεκίνησε με το άφρον πραξικόπημα κατά του νομίμου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, και τη σύντομης διάρκειας εμφύλια σύγκρουση που προκάλεσε στοπ νησί μεταξύ των πιστών σε αυτών δυνάμεων κυρίως της Αστυνομίας και του λεγόμενου «Εφεδρικού Σώματος» των πιστών Μακαριακών, και της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου από την άλλη, που ελεγχόταν από Έλληνες αξιωματικούς και γενικότερα μόνιμα στελέχη, οι περισσότεροι των οποίων ήταν πιστοί στην Ιωαννιδική χούντα των Αθηνών και μετά από μερικά 24ωρα κατέληξε στην τουρκική εισβολή!
Συνεπεία των γεγονότων αυτών, που το καθεστώς των Αθηνών προκάλεσε, αλλά και την ανοργάνωτη και αποτυχημένη γενική επιστράτευση που επιχείρησε στη συνέχεια, το δικτατορικό καθεστώς κατέρρευσε.
Υπό τον χουντικό «Πρόεδρο της Δημοκρατίας» Αντιστράτηγο Φαίδωνα Γκιζίκη, συγκαλείται σύσκεψη με τη συμμετοχή της τότε χουντικής στρατιωτικής ηγεσίας και πολιτικών προσωπικοτήτων της εποχής που βρίσκονταν στην Αθήνα, μεταξύ των οποίων και ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών των κυβερνήσεων του Κ.Καραμανλή, Ευάγγελος Αβέρωφ - Τοσίτσας. Κατά τη σύσκεψη αυτή αποφασίζεται η παράδοση της διακυβερνήσεως της χώρας στους πολιτικούς και προτείνεται (από τον Αβέρωφ) η «λύση Καραμανλή», ο οποίος ειδοποιείται και έρχεται αυθημερόν – με τον τρόπο που προαναφέραμε – από το Παρίσι. Αμέσως συναντάται με τον Στρατηγό Γκιζίκη και σχηματίζει πολιτική κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος, εξαγγέλλοντας γενική αμνηστία, ομαλή αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων με την απομάκρυνση των χουντικών αξιωματικών, οι οποίοι κατείχαν θέσεις – κλειδιά στην ιεραρχία, επιχειρώντας ταυτοχρόνως την ομαλή επιστροφή στην πολιτική ομαλότητα.
Μετά από επτά (και λίγο περισσότερα) χρόνια δικτατορικού καθεστώτος, η Δημοκρατία επιστρέφει στην Ελλάδα και μέχρι σήμερα για 50 χρόνια – μισό αιώνα – η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία θα λειτουργήσει συνεχώς, αδιαλείπτως και – παρά τα λάθη ή τις αδυναμίες της – καλύτερα παρά ποτέ.
Κάποια από τα επιτεύγματά της φαίνονται σήμερα αυτονόητα και δεδομένα, το 1974 όμως δεν ήταν, υλοποιήθηκαν χάρη στην ομαλή λειτουργία των Θεσμών κατά το προαναφερθέν διαρρεύσαν διάστημα.
1) Το Δεκέμβριο του 1974, με αδιάβλητο, για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία του τόπου, δημοψήφισμα, λύθηκε οριστικώς το Πολιτειακό και ο Ανώτατος Άρχοντας, μακριά από τις μικροπολιτικές παρεμβάσεις του παρελθόντος, γίνεται ο ρυθμιστής του πολιτεύματος.
2) Καταργούνται οι ανελεύθεροι νόμοι και διατάξεις (ν. 509/47, ν. 375/36 κλπ), νομιμοποιούνται όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΚΚΕ) και δίνεται τέλος στις συνέπειες του αιματηρού Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949), που για περισσότερα από 25 χρόνια μετά το επίσημο τέλος του ταλάνιζαν τον τόπο.
3) Ενισχύονται οι δημοκρατικοί θεσμοί, τίθεται σε ισχύ ένα νέο και εξαιρετικά προοδευτικό για την εποχή που συντάχθηκε Σύνταγμα, ενώ καθιερώνεται συνταγματικώς ότι το εκλογικό σύστημα θα ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, τα αποτελέσματα των εκλογών γίνονται σεβαστά από την Πολιτειακή ηγεσία, τα πολιτικά κόμματα και το Λαό. Τα κόμματα εναλλάσσονται στην άσκηση της εξουσίας ακόμη και με κυβερνήσεις συνεργασίας κομμάτων με διαφορετικές ιδεολογικές καταγωγές, κάτι που πριν ήταν αδιανόητο.
4) Οι Ένοπλες Δυνάμεις παύουν να εκπροσωπούν μια και μόνον κοινωνική τάξη ή πολιτική παράταξη, ασχολούμενες πλέον ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΩΣ και μόνο με τα στρατιωτικά τους καθήκοντα του. Με τον τρόπο αυτό σταματά πλέον η καθ’ οιονδήποτε τρόπο επέμβασή τους και επηρεασμός της πολιτικής ζωής του τόπου.
5) Εκτροπές της πολιτικής νομιμότητος, όπως στάσεις, κινήματα, πραξικοπήματα, δικτατορίες, εκλογές βίας και νοθείας, διαβλητά δημοψηφίσματα, που δέσποζαν στο παρελθόν, τα προηγούμενα 65 χρόνια, αποτελούν πλέον ένα μακρινό παρελθόν, άγνωστο στις νεώτερες γενιές!
6) Το Κράτος λειτουργεί με σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες των πολιτών, δημιουργούνται ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές και οι προσλήψεις στο Δημόσιο γίνονται μέσω κεντρικών και αδιάβλητων εξετάσεων.
7) Αναπτύσσεται το Κοινωνικό Κράτος, το κράτος Πρόνοιας και Δικαίου, με ιδιαίτερη μέριμνα στις ασθενείς πληθυσμιακές ομάδες.
8) Με την ένταξη στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), νυν Ευρωπαϊκή Ένωση, που αποτελούσε την στρατηγική – κυρίαρχη – πολιτική του Κωνσταντίνου Καραμανλή και καταπολεμήθηκε σφόδρα από την τότε αντιπολίτευση, η οποία ωστόσο την ακολούθησε και αυτή πιστά όταν λίγα χρόνια αργότερα έγινε κυβέρνηση της χώρας, η Ελλάδα ενισχύθηκε τόσο οικονομικώς, όσο και θεσμικώς.
9) Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδος βελτιώθηκε κατακόρυφα όχι μόνον αριθμητικώς/στατιστικώς (ΑΕΠ, κατά κεφαλήν εισόδημα), αλλά και ουσιαστικώς, στο βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων.
Παρ' όλα αυτά τα αδιαμφισβήτητα επιτεύγματα της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας μετά τη Μεταπολίτευση, η πρόσφατη οικονομική κρίση και οι πολιτικές της συνέπειες, απέδειξε ότι κίνδυνοι, όχι μόνον οι οικονομικοί, καιροφυλακτούν και δυνάμεις βαθύτατα αντιδημοκρατικές παραμονεύουν, γεγονός που καθιστά ακόμα και στις μέρες μας ως επιτακτικό πολιτικό/δημοκρατικό μας καθήκον την εγρήγορση και την προστασία όλων όσων η Δημοκρατία πέτυχε από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα.
Έστω και αν όλα αυτά τα επιτεύγματα ξεκίνησαν από μία τραγωδία στην Κύπρο, οι συνέπειες της οποίας εξακολουθούν και υπάρχουν και αυτές για 50 χρόνια στο μαρτυρικό νησί, ή «σημαδεύτηκαν» από μία επαίσχυντη ηθικώς, αλλά απολύτως ρεαλιστική πολιτικώς, φράση («Η Κύπρος κείται μακράν»), που άφησε την Κύπρο τότε χωρίς ουσιαστική βοήθεια στον «Αττίλα ΙΙ», αλλά επέτρεψε σε μία λείχουσα τις «πληγές» της Ελλάδα να συγκεντρωθεί στην προσπάθεια εισόδου στην ΕΟΚ, από όπου στη συνέχεια συνέβαλε τα μέγιστα να εισέλθει ΚΑΙ η Κύπρος.