Στις 1 Νοεμβρίου 1920 ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος κυβερνά με αναβίωση της Βουλής του 1915, της επονομαζόμενης και «Βουλής των Λαζάρων», καθότι είχε διαλυθεί επισήμως και μετά από μία ολόκληρη πενταετία επαναλειτούργησε παρανόμως, διοργανώνει εκλογές, στο κρισιμότερο σημείο της Μικρασιατικής εκστρατείας, πιστεύοντας πως θα τις κερδίσει αλλά τις χάνει!
Πως φτάσαμε όμως σε αυτήν την κατάσταση, που κατά πολλούς θεωρείται ως η αρχή του τέλους της Μικρασιατικής εκστρατείας και της Μικρασιατικής καταστροφής που ακολούθησε – τυπικώς – περίπου 1,5 χρόνο αργότερα;
Στις 31 Ιουλίου 1920, σημειώθηκε στην Αθήνα η δολοφονία του Ίωνος Δραγούμη, σπουδαίου και χαμηλών τόνων πολιτικού ανδρός και διπλωμάτη, από άνδρες των «Ειδικών Λόχων Ασφαλείας» του Π. Γύπαρη, που ήταν οι «πραιτωριανοί» του Βενιζέλου, γεγονός που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην αντιβενιζελική παράταξη και σύσσωμη την Αντιπολίτευση να ζητά εκλογές.
Ο Πρωθυπουργός Ελ.Βενιζέλος, ο οποίος κυβερνά, ως προελέχθη, ουσιαστικώς παρανόμως, χάρη στη «Βουλή των Λαζάρων» του 1915, για να εκτονώσει την κατάσταση από πολιτική πλευρά, διαλύει την προαναφερθείσα Βουλή και προκηρύσσει εκλογές για τις 25 Οκτωβρίου 1920, οι οποίες όμως αναβλήθηκαν για την 1η Νοεμβρίου 1920, εξαιτίας του αιφνίδιου θανάτου του νεαρού Βασιλέως Αλεξάνδρου Α’, από δάγκωμα μαϊμούς, στο βασιλικό κτήμα του Τατοΐου!
Και όλα αυτά, ενώ ο πόλεμος στη Μικρά Ασία μαίνεται και βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο του, καθώς ο Βενιζέλος θεωρούσε βέβαιη την επικράτησή του, καθώς λίγες βδομάδες πριν έχει υπογραφεί η «Συνθήκη των Σεβρών», με τους όρους της οποίας δημιουργήθηκε «Η Ελλάς των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Άλλωστε αυτό ήταν το κύριο πολιτικό σύνθημα της Βενιζελικής παρατάξεως, η οποία μάλιστα είχε τυπώσει εκατοντάδες χιλιάδες χάρτες, που έδειχναν το γεγονός αυτό! Να σημειωθεί, ότι αυτοί οι εκατοντάδες χιλιάδες χάρτες τυπώθηκαν στο Λονδίνο, χάρη σε χρήματα – προσφορές των Ελλήνων εφοπλιστών του «Σίτυ» του Λονδίνου, οι οποίοι είχαν ταχθεί αναφανδόν υπέρ του Βενιζέλου!
Τα αποτελέσματα των εκλογών αυτών ήταν πολιτικός κόλαφος για τον Βενιζέλο και το Κόμμα των Φιλελευθέρων, του οποίου ηγείτο, ο οποίος δεν κατάφερε να εκλεγεί ούτε ο ίδιος Βουλευτής! Και αυτό παρά το ευνοϊκό για τον Βενιζέλο εκλογικό σύστημα, που είχε άλλωστε προετοιμάσει ο ίδιος (πλειοψηφικό σε ευρύτερη περιφέρεια) και παρά το γεγονός ότι το Κόμμα των Φιλελευθέρων θα λάβει μερικές χιλιάδες… περισσότερες ψήφους, εντούτοις θα κερδίσει μόλις 110 έδρες, έναντι 260 της Ηνωμένης Αντιπολιτεύσεως», που κατέβηκε με αρχηγό τον Δημήτριο Γούναρη, ο οποίος στις 15 Νοεμβρίου 1922, συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ των «Έξι», που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν εις θάνατον από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, με την ποινή να εκτελείται (κυριολεκτικώς) μόλις 2,5 ώρες μετά την ανάγνωσή της «επ’ ακροατηρίω»!
Αποτέλεσμα αυτής της συντριπτικής πολιτικής ήττας για τον Βενιζέλο και το κόμμα του ήταν ραγδαίες, αλλά και μοιραίες για τον Ελληνισμό.
Αμέσως μετά την γνωστοποίηση και επισημοποίηση των αποτελεσμάτων των εκλογών, ο Ελ.Βενιζέλος αποχωρεί από την Ελλάδα, ορκίζεται νέα Κυβέρνηση υπό τον γηραιό Δημήτριο Ράλλη, ορίζεται ως Αντιβασιλεύς («Αντιβασίλισσα» στην πραγματικότητα, αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη) η τέως Βασιλομήτωρ Βασίλισσα Όλγα, μητέρα του Κωνσταντίνου Α’, ενώ προκηρύσσεται δημοψήφισμα για τις 22 Νοεμβρίου 1920, ώστε να επαναφέρει στο θρόνο τον Βασιλιά Κωνσταντίνο.
Το εκλογικό αποτέλεσμα χώρισε την Ελλάδα στα δύο.
Η λεγόμενη «παλιά Ελλάδα», από τη Θεσσαλία και κάτω, ψήφισε σε συντριπτική πλειοψηφία, την αντιπολίτευση. Οι λεγόμενες «νέες χώρες», αυτές δηλαδή που εντάχθηκαν στον εθνικό κορμό ως αποτέλεσμα των νικών των Βαλκανικών πολέμων, δηλαδή η Μακεδονία, η Θράκη, η Κρήτη και το τμήμα της Ηπείρου που είχε απελευθερωθεί, με εξ ίσου συντριπτικά ποσοστά αλλά κατ’ αντίστροφη κατεύθυνση, ψηφίζουν υπέρ του Βενιζέλου και του κόμματος των Φιλελευθέρων, εκτός από τις μειονότητες, που ζούσαν στις περιοχές αυτές, που ψηφίζουν την…βασιλική αντιπολίτευση!
Όπως ήταν επόμενο, οι ραγδαίες, όσο και απρόσμενες, αυτές πολιτικές εξελίξεις προκάλεσαν την εντονότατη δυσαρέσκεια των Συμμάχων, οι οποίοι υποστήριζαν με κάθε μέσο και τρόπο τον Ελ.Βενιζέλο, δηλώνοντας με κάθε τρόπο την αντίθεσή τους στην επιστροφή του Κωνσταντίνου στον θρόνο και τη δυσαρέσκειά τους για την τελική επιστροφή!
Είναι γεγονός ότι αυτή η εντονότατη και ποικιλότροπη δυσαρέσκεια των Συμμάχων δεν άργησε να φανεί εμπράκτως, τόσο σε διπλωματικό, όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο, στα πεδία των μαχών της Μικράς Ασίας, με τη συνεχή ενίσχυση της Τουρκίας με κάθε είδους στρατιωτικό υλικό (και όχι μόνο).
Η αντίστροφη μέτρηση για την εξέλιξη της Μικρασιατικής εκστρατείας που οδήγησε στη Μικρασιατική καταστροφή και το ξεριζωμό του ελληνισμού της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης, είχε ξεκινήσει.