Στη Λιθουανία μετατοπίζεται το ενδιαφέρον της ορθόδοξης Κοινότητας μετά την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη. Αν και ο αριθμός των ορθοδόξων δεν ξεπερνά τις 3.000 η περίπτωση της Λιθουανίας είναι από τις περιοχές οι οποίες έχουν κομβική σημασία για τη ρωσική Εκκλησία αφού υπάγεται σε αυτή, και σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί ένα νέο ουκρανικό στην πόρτα της.
Η επίσκεψη Βαρθολομαίου άλλαξε τα δεδομένα αφού μετά από συνάντηση που είχε με την πρωθυπουργό Ινγκρίντα Σιμονίτε στο Βίλνιους υπέγραψε σύμφωνο συνεργασίας με το οποίο θα ενισχυθεί η συνεργασία σε τομείς σημαντικούς και για τις δύο πλευρές, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή ελευθερίας συνείδησης και θρησκείας για πιστούς της Ορθόδοξης δόγματος στη Λιθουανία καθώς επίσης να διευκολυνθεί η διαδικασία για την δημιουργία εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας στη χώρα υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Στα πλαίσιο της συνεργασίας δεν αποκλείεται και η ίδρυση πατριαρχικής Εξαρχίας, κάτι που έχει προκαλέσει εκνευρισμό στη Μόσχα.
Πλέον σημείο αναφοράς για τους ορθοδόξους της Λιθουανίας θα είναι το Φανάρι και οχι η ρωσική Εκκλησία , όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Ωστόσο, τόσο κληρικοί της τοπικής Εκκλησίας όσο και κρατικοί αξιωματούχοι έχουν ζητήσει την εκκλησιαστική τους ανεξαρτητοποίηση.
Οι δύο πλευρές ήρθαν πιο κοντά μετά την καθαίρεση πέντε κληρικών με απόφαση του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου . Οι κληρικοί ζήτησαν να ενταχθούν στις τάξεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Για τη νέα εποχή στις σχέσεις με το Φανάρι η κυρία Σιμενότε τόνισε οτι“η Λιθουανία, ιστορικά ανοιχτή και ανεκτική στην πολυμορφία της πίστης, θα κάνει τα πάντα για να υπερασπιστεί και να διασφαλίσει την ελευθερία της πίστης, της συνείδησης και της θρησκείας που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα για κάθε πολίτη και κάτοικο της Λιθουανίας".
Μάλιστα τόνισε οτι ," η ευκαιρία να ομολογήσει κανείς την πίστη του χωρίς σύγκρουση με τη συνείδησή του είναι σημαντική όχι μόνο για τους πολίτες της Λιθουανίας που ομολογούν την Ορθόδοξη πίστη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι ελληνικής ή ουκρανικής καταγωγής, αλλά και για τους Ουκρανούς που διέφυγαν από τον πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία και οι Λευκορώσοι που μετανάστευσαν στην χώρα λόγω της καταστολής στη χώρα τους".
Υπενθυμίζεται οτι μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο μητροπολίτης Βίλνιους Ιννοκέντιος καταδίκασε τον πόλεμο και ζήτησε περισσότερη ανεξαρτησία της ορθόδοξης Εκκλησίας: “Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Λιθουανία παραμένει αμετάβλητη: καταδικάζουμε σθεναρά τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και προσευχόμαστε στον Κύριο να τον τερματίσει το συντομότερο δυνατό”.
“Όπως πιθανότατα έχετε ήδη παρατηρήσει, ο Πατριάρχης Κύριλλος και εγώ έχουμε διαφορετική πολιτική άποψη και αντίληψη για τα τρέχοντα γεγονότα. Οι πολιτικές του δηλώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι προσωπικές του απόψεις. Εμείς στη Λιθουανία, δεν συμφωνούμε με αυτό.Θέλω ειλικρινά να πω ότι εμείς, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στη Λιθουανία, έχουμε την ευκαιρία να αποφασίζουμε ελεύθερα για τις εσωτερικές υποθέσεις της Εκκλησίας, και θα αγωνιστούμε για ακόμη μεγαλύτερη ανεξαρτησία, πιστεύοντας ότι ο Κύριος θα μας τη δώσει σε εύθετο χρόνο”, ανέφερε ο Μητροπολίτης Ιννοκέντιος.Ζούμε σε μια ελεύθερη, δημοκρατική χώρα. Η Λιθουανία δεν είναι Ρωσία. Είναι μια διαφορετική χώρα, μια διαφορετική κοινωνία, με το δικό της πνευματικό και ηθικό κλίμα”.