Ο παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία έχει μεγαλώσει την αναντιστοιχία προσφοράς-ζήτησης, οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται και ο κίνδυνος για στασιμοπληθωρισμό ενισχύεται.
Σύμφωνα με την Moody’s, η νότια Ευρώπη είναι περισσότερο εκτεθειμένη στο φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού. Η Ελλάδα, είναι λιγότερο ευάλωτη σε αυτό το σενάριο. Ωστόσο, έχει από τις πιο αδύναμες πολιτικές για την καταπολέμηση ενός στασιμοπληθωριστικού κύκλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι είναι ο στασιμοπληθωρισμός;
O όρος εμφανίστηκε πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης της δεκαετίας του 1970 και αναφέρεται στο συνδυασμό αργής οικονομικής ανάπτυξης και πληθωρισμού. Μια περίοδος στασιμοπληθωρισμού συνήθως συνοδεύεται και από υψηλά ποσοστά ανεργίας.
Οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια για να μειώσουν τον πληθωρισμό, αλλά αυτό συνεπάγεται ακριβότερο δανεισμό. Έτσι, ο συνδυασμός έντονων πληθωριστικών πιέσεων και αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής “κρύβει” κινδύνους για την πραγματική οικονομία.
Οι πιέσεις για την Ελληνική οικονομία θα είναι ηπιότερες συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου διότι η Ελλάδα βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο οικονομικού κύκλου. Έπειτα από πολλά χρόνια ύφεσης και μνημονίων, βγαίνοντας πλέον από την ενισχυμένη εποπτεία η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης. Σαφώς και δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από τις διεθνείς γεωοικονομικές εξελίξεις όμως οι πληγές της θα επουλωθούν γρηγορότερα.
Κλάδοι οι οποίοι έχουν μεγάλη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο όπως για παράδειγμα η βιομηχανία, δεν συμβάλλουν σε μεγάλο ποσοστό στην διαμόρφωση του ΑΕΠ. Ειδικότερα, η βιομηχανία σήμερα συμβάλει στην διαμόρφωση του ΑΕΠ κατά 10,7%. Αντιθέτως, χώρες οι οποίες διαχρονικά στηρίζονται στην βιομηχανία όπως για παράδειγμα η Ιταλία, θα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω πιθανής αδυναμίας εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων.
Για άλλη μια φορά ο παράγοντας Τουρισμός είναι η σανίδα σωτηρίας για την Ελλάδα, αναμένοντας μάλιστα για φέτος νέο ρεκόρ αφίξεων. “1 στα 4 ευρώ του ΑΕΠ της χώρας προέρχεται, έμμεσα ή άμεσα από την τουριστική δραστηριότητα” όπως επισήμανε ο Υπουργός Τουρισμού κ.Κικίλιας.
Ωστόσο, οφείλουμε να επισημάνουμε πως η τόσο μεγάλη εξάρτησή μας από έναν παράγοντα που χαρακτηρίζεται από εποχικότητα, έχει και κινδύνους. Κάτι το οποίο άλλωστε το είδαμε και κατά την περίοδο εμφάνισης της πανδημίας.
Η διαφορά τροχιάς ανάκαμψης από την ανάκαμψη
Είπαμε παραπάνω ότι η χώρα μας βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, δηλαδή στην διαδικασία κατά την οποία προσπαθεί να ξαναχτίσει γερές οικονομικές βάσεις. Κάτι το οποίο γίνεται σταδιακά μέσα από τις μειώσεις των φόρων, την προσπάθεια αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, το πέρασμα στην κανονική εποπτεία, την αναμονή για την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Από την άλλη, ανάκαμψη σημαίνει αύξηση του ΑΕΠ πάνω σε υγιείς βάσεις, αύξηση του κατώτατου μισθού όχι εξαιτίας των πληθωριστικών πιέσεων αλλά εξαιτίας της οικονομικής άνθισης. Ανάκαμψη σημαίνει επίσης αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας και μετάβαση στο μοντέλο του πώς θα παράξουμε από το μοντέλο του πώς θα επιδοτηθούμε.
Το σημαντικότερο το αφήσαμε για το τέλος
Ανάκαμψη σημαίνει μετατόπιση του βάρους από το“φέρνω επενδύσεις” (Inward Foreign Direct InvestmentsIFDI) στο “εξάγω επενδύσεις” (Outward Foreign DirectInvestments OFDI). Οι χαμηλές έως μηδενικές κάποιες χρονιές εξερχόμενες άμεσες ξένες επενδύσεις της Ελλάδας, είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια εσωστρέφειας που εμποδίζουν την ισχυρή ανάπτυξη.
* Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.