Φωτιές άναψε στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου ένα non paper της νομικής υπηρεσίας της Ε.Ε. προς τα κράτη-μέλη με τελικούς αποδέκτες τις εταιρείες-πελάτες της Gazprom. Το έγγραφο, στο οποίο έχει πρόσβαση η «Κ», τιτλοφορείται ως προκαταρκτική ανάλυση του ρωσικού προεδρικού διατάγματος της 31ης Μαρτίου 2022, που αναφέρεται στον νέο μηχανισμό πληρωμής της Gazprom για την προμήθεια αερίου προς τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Η αρχική ερμηνεία της νομικής υπηρεσίας της Ε.Ε. είναι ότι ο μηχανισμός πληρωμών που εισάγει το διάταγμα Πούτιν οδηγεί «σε παραβίαση των υφιστάμενων περιοριστικών μέτρων που έχει εγκρίνει η Ε.Ε.».
Τι θέλει ο Πούτιν
Το διάταγμα Πούτιν υποχρεώνει τις εταιρείες της Ευρώπης να ανοίξουν δύο ειδικούς λογαριασμούς στην Gazprombank, o ένας σε ευρώ και ο άλλος σε ρούβλια. Οι πληρωμές θα γίνονται από τις ευρωπαϊκές εταιρείες σε ευρώ ή δολάρια, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις τους με την Gazprom, και στη συνέχεια η Gazprombank θα μετατρέπει τα ευρώ σε ρούβλια και θα τα καταθέτει στον δεύτερο λογαριασμό, μέσω του οποίου θα κατευθύνονται στην Gazprom.
To νέο αυτό πλαίσιο, σύμφωνα με τη νομική υπηρεσία της Ε.Ε., σε όλα τα επίπεδα «επιτρέπει στο ρωσικό κράτος μέσω ιδρυμάτων όπως η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας να ελέγχει μόνο του πότε και πώς ολοκληρώνονται οι υποχρεώσεις πληρωμής. Η διαδικασία στερεί από τις ευρωπαϊκές εταιρείες κάθε έλεγχο κατά τη στιγμή της πραγματικής καταβολής των οφειλών τους και εισάγει απρόβλεπτα πρόσθετα κόστη, τα οποία εξαρτώνται από την μονομερή απόφασή του».
Συναγερμός στις ευρωπαϊκές και στις ελληνικές ενεργειακές, περιμένουν μια ξεκάθαρη στάση από την Κομισιόν για να πληρώσουν την Gazprom.
Ο τρόπος που εκτελείται η πληρωμή, βάσει του διατάγματος, καταλήγει αυτή «να μην ολοκληρώνεται στο νόμισμα που καθορίζεται στη σύμβαση τη δεδομένη στιγμή που τα ποσά κατατίθενται στους λογαριασμούς των αγοραστών της Ε.Ε. της τράπεζας ή του χρηματοπιστωτικού φορέα που προβλέπεται στη σύμβαση, αλλά μόνο σε μια άγνωστη και απροσδιόριστη στιγμή, από το σημείο που το ξένο νόμισμα κατατεθεί στον πρώτο ειδικό λογαριασμό, μετατραπεί σε ρούβλια και πιστωθεί στον δεύτερο ειδικό λογαριασμό που άνοιξε στην Gazprobank». Οπως αναφέρει το non paper, «κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας το ρωσικό κράτος μέσω της κεντρικής του τράπεζας έχει τον απόλυτο έλεγχο στο ξένο νόμισμα (σε εκείνο το σημείο εξακολουθεί να είναι στην ιδιοκτησία των αγοραστών της Ε.Ε.), το οποίο μπορεί να χειραγωγήσει αποκλειστικά προς όφελός του», επισημαίνει η νομική υπηρεσία της Κομισιόν, διευκρινίζοντας πάντως ότι πρόκειται για μια προκαταρκτική ανάλυση τεχνικής φύσης και ότι θα ακολουθήσουν άλλες οδηγίες.
Το γεγονός ότι ο νέος μηχανισμός πληρωμής μπορεί να παραβιάζει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχει προκαλέσει αναστάτωση στις ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως και στις ελληνικές, ΔΕΠΑ, Mytilineos και Προμηθέας Gas. Από την περασμένη εβδομάδα που παρέλαβαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το non paper, μέσω των νομικών τους υπηρεσιών διερευνούν τις πιθανές επιπτώσεις στη χρηματοδότησή τους και αναμένουν μια ξεκάθαρη δεσμευτική γραμμή πλεύσης από την Κομισιόν μέχρι και τις 20 Μαΐου που θα πρέπει να πληρώσουν τις καταναλώσεις του Απριλίου με τον νέο μηχανισμό.
Βάσει του διατάγματος Πούτιν, εάν κάποια εταιρεία δεν πληρώσει με τον νέο μηχανισμό δεν θα παραλάβει αέριο. Από την άλλη και βάσει των ζητημάτων που θέτει το non paper, εάν εφαρμόσουν το διάταγμα που μπορεί να παραβιάζει τις κυρώσεις, τότε οι κυρώσεις θα επεκταθούν και στις ίδιες και θα βρεθούν ξαφνικά χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις επενδύσεις τους. Σήμερα οι ελληνικές εταιρείες θα πληρώσουν κανονικά σε ευρώ τις καταναλώσεις του Μαρτίου, ευελπιστώντας ότι μέχρι τις 20 Μαΐου η Ε.Ε. θα έχει καταλήξει σε μια κοινή δεσμευτική απόφαση.
Διχασμένη η Ευρώπη
Η κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία φαίνεται να δημιουργεί το έδαφος για μια κοινή προσέγγιση στο ζήτημα του ολοκληρωτικού ενεργειακού εμπάργκο στη Ρωσία, παρά τη σημαντική διαφοροποίηση των κρατών-μελών ως προς τον βαθμό εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προετοιμάζονται για το σενάριο άμεσης διακοπής του ρωσικού αερίου και προετοιμάζουν και την κοινή γνώμη, απευθύνοντας συστάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας. Στον αντίποδα βρίσκονται οι επιχειρήσεις οι οποίες ανησυχούν για τις επιπτώσεις και δεν θα ήθελαν να δουν στον κατάλογο των νέων κυρώσεων που εξετάζουν οι υπουργοί της Ε.Ε. τις εισαγωγές φυσικού αερίου. «Ενα γρήγορο εμπάργκο φυσικού αερίου θα οδηγούσε σε απώλεια παραγωγής, διακοπές λειτουργίας, περαιτέρω αποβιομηχάνιση και μακροπρόθεσμη απώλεια θέσεων εργασίας στη Γερμανία», ανέφεραν τη Δευτέρα (18/4) οι πρόεδροι της ομάδας εργοδοτών BDA και της συνομοσπονδίας συνδικαλιστικών οργανώσεων DGB. Η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία και η Ουγγαρία είναι οι χώρες της Ε.Ε. με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Πηγή: Καθημερινή