Το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής ή Παναγίας Καλαμιώτισσας βρίσκεται πάνω στο στενό ισθμό που χωρίζει τον κύριο όγκο του νησιού από τη χερσόνησο του Καλάμου.
Είναι χτισμένο στη θέση του αρχαίου ναού του Απόλλωνα Αιγλήτη, ο οποίος «συνδεόταν με το άστυ» με τη λιθόστρωτη Ιερά Οδό (τμήματα της σώζονται μέχρι σήμερα). Σώζονται σε αρκετό ύψος τμήματα της τοιχοποιίας τόσο του ίδιου του ναού όσο και του περιβόλου του, που αποτελούν τμήματα και του σημερινού περιβόλου της Μονής.
Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ώς τις μέρες μας, η Μονή λειτουργεί ως προσκύνημα με εξαιρετική απήχηση μέσα κι έξω από τα όρια της Ανάφης.
Σε αυτή στις 7-8 Σεπτεμβρίου γίνεται το μεγάλο πανηγύρι του νησιού. Το πανηγύρι της Καλαμιώτισσας. Οι ετοιμασίες για το πανηγύρι αρχίζουν μέρες πριν, ώστε τις ημέρες αυτές να είναι όλα έτοιμα.
Παλαιότερα την παραμονή, 7 Σεπτέμβρη, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του νησιού έπαιρναν τα πράγματά τους και πήγαιναν στο Μοναστήρι. Ήταν σαν μία μεγάλη και ομαδική μετακόμιση. Άλλοι με τα ζώα, άλλοι με τα πόδια, αλλά οι περισσότεροι με βάρκες, αν ο Γαρμπής δεν έκανε τα δικά του, έπαιρναν τον δρόμο του Μοναστηριού. Στη Χώρα πίσω έμεναν συνήθως μόνο οι γέροι.Η γιορτή της Παναγίας είναι γιορτή για όλους.
Η ατμόσφαιρα ήταν κατανυκτική αλλά και η διάθεση για γλέντι μεγάλη. Μετά τις ακολουθίες στην Εκκλησία ακολουθούσε το δείπνο που πάντα ήταν κατσίκι από τα κτήματα του Μοναστηριού. Στη συνέχεια τον λόγο είχε η τσαμπούνα και ο χορός.
Την επόμενη, 8 Σεπτέμβρη, μετά τη Θεία Λειτουργία όλοι γυρνούσαν στη χώρα και το γλέντι συνεχιζόταν εκεί. Εκτός από τους Αναφιώτες, στο πανηγύρι συμμετείχαν και πολλοί Σαντορινιοί που έρχονται πολύ συχνά για να προσκυνήσουν στο Μοναστήρι της Ανάφης.
Η γιορτή πλέον οργανώνεται από τον ηγούμενο του Προφήτη Ηλία της Σαντορίνης, που ανήκει το Μοναστήρι.