Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να ξεκαθαρίσει την κατάσταση με την Τουρκία, η οποία ασκεί πρόστυχη πολιτική έναντι της υπερδύναμης και της Ατλαντικής Συμμαχίας. Έστω και αν δεν το «φωνάζουν» οι Αμερικανοί, η αλήθεια είναι ότι ανησυχούν πάρα πολύ, διότι στην Τουρκία έχουν, εκτός των άλλων, και πυρηνικά.
Αρκετοί στην αμερικανική κυβέρνηση θεωρούν την Τουρκία μία χαμένη υπόθεση. Υπάρχει και ένα κομμάτι της γραφειοκρατίας, που ελπίζει ακόμα πως ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας θα επιστρέψει στο μαντρί. Όπως πάντα, πλανώνται πλάνην οικτράν. Ο έχει πάρει το δρόμο χωρίς επιστροφή από τους Δυτικούς και συντάσσεται ανοικτά με δύο εχθρούς της Αμερικής και του ΝΑΤΟ: Τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και το Ιράν των εξτρεμιστών μουλάδων.
Επίσης, η διαδρομή του ειδικά από το 2016 -και από πριν βέβαια- είναι έντονα αντιαμερικανική και αντινατοϊκή, αλλά και αντισημιτική. Οι πράξεις του ομιλούν από μόνες τους, και τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Ο πρόεδρος της Τουρκίας είναι εχθρός των Δυτικών και είναι μία πραγματικότητα που απολαμβάνει. Πιστεύει δε ότι θα αναγκάσει τους Αμερικανούς και τους νατοϊκούς να γονατίσουν μπροστά του. Δεν πρόκειται για δικό μας ευχολόγιο αλλά για μία σκληρή πραγματικότητα για το Λευκό Οίκο.
Στη διπλωματία και την πολιτική δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λέξη «ποτέ». Διότι ο κ. Ερντογάν μας εκπλήσσει με τις κολοτούμπες του και δεν πρέπει ουδείς να ξεχνά ότι μέχρι πριν ενάμιση χρόνο αντάλλασσε πολεμικές ιαχές με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ τώρα έχει μετατραπεί σε …καμαριέρα του -για να μην χρησιμοποιήσω άλλη λέξη. Ο πρόεδρος της Ρωσίας δίνει τις εντολές και ο κ. Ερντογάν χορεύει στους ρυθμούς του. Η ισλαμική Τουρκία δεν είναι πλέον ανάχωμα για τους Ρώσους, όπως συνέβαινε στο πλαίσιο των υποχρεώσεων της στο ΝΑΤΟ. Είναι η γέφυρα για να εισβάλει στη Μέση Ανατολή η ορθόδοξη Ρωσία και να επιβληθεί ως η νέα ισχυρή δύναμη στην περιοχή.
Τα πράγματα έχουν αλλάξει και μόνο οι Αμερικανοί γραφειοκράτες κοιμούνται τον ύπνο του …δικαίου. Βέβαια, με πρόεδρο της Αμερικής τον Ντόναλντ Τραμπ, έχουν αλλάξει πολλά στην εξωτερική και αμυντική πολιτική της υπερδύναμης. Οι εγκατέλειψαν την παθητική στάση του Μπάρακ Ομπάμα και θυμίζουν τις παλιές εποχές όταν η υπερδύναμη δεν ανεχόταν το όχι από τους συμμάχους της.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να στείλει στην Άγκυρα τον υπουργό Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, τον στρατηγό ΜακΜάστερ. Είναι ο «καλός» και ο «κακός» της Αμερικής. Ο πρώτος μιλά πάντα διπλωματικά αν και δεν χαρίζεται, όπως συνέβη στην προηγούμενη επίσκεψή του στην Τουρκία. και ο δεύτερος χρησιμοποιεί πάντα τη ξύλινη στρατιωτική γλώσσα. Πάνω απ’ όλα για τον κ. ΜακΜάστερ είναι το στρατηγικό συμφέρον της Αμερικής. Τα υπόλοιπα είναι χάσιμο χρόνου.
Σημειώνω ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν ανακοίνωσε ακόμα τις επισκέψεις επειδή προηγείται πάντα μία προεργασία. Εάν οι «απέναντι», στην συγκεκριμένη περίπτωση οι Τούρκοι, το παίζουν «σκληρά παιδιά», οι επισκέψεις ακυρώνονται. Η τουρκική κυβέρνηση έσπευσε να διαρρεύσει την κάθοδο των δύο συνεργατών του κ. Τραμπ, για να προκαταλάβει καταστάσεις. Αλλά αυτή η διαρροή δεν αλλάζει το μήνυμα του Πλανητάρχη. Και είναι το γνωστό μήνυμα: Ή είστε μαζί μας, ή είστε εναντίον μας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έσπευσε να δηλώσει χθες ότι θα πουν στους Αμερικανούς επισκέπτες ότι επιθυμία του κ. Ερντογάν είναι η βελτίωση των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. Αυτή είναι απλά μία επιθυμία. Διότι στην πράξη οι σχέσεις είναι εχθρικές και θα χρειαστούν μεγάλες προσπάθειες για να αλλάξουν τα πράγματα. Θα έλεγα ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να συμβεί αυτό από τη μία στιγμή στην άλλη. Οι Αμερικανοί, και ομιλούμε για τον κ. Τραμπ, απαιτούν πράξεις όχι λόγια.
Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα: Μία κίνηση προς την ορθή κατεύθυνση από την πλευρά του κ. Ερντογάν είναι η ακύρωση του συμβολαίου για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400. Με τα σημερινά δεδομένα αποκλείεται να υποχωρήσει. Θα μπορούσε βεβαίως να αφήσει ελεύθερους τους Αμερικανούς υπηκόους που σιγοπεθαίνουν στις τουρκικές φυλακές. Και αυτή η «χειρονομία» είναι δύσκολη διότι έχει στηριχθεί στο τουρκικό παραμύθι ότι όλοι αυτοί οι Αμερικανοί ήταν συνεργάτες του Ιμάμη Γκιουλέν και συμμετείχαν στο σικέ πραξικόπημα. Πως θα αλλάξει το αφήγημα του που πιάνει τόπο στην Τουρκία, ανάμεσα στους φανατικούς οπαδούς του. Τα αιτήματα των Αμερικανών είναι πολλά, αλλά -υπό τις σημερινές συνθήκες- απραγματοποίητα. Οπότε χωρίς υποχώρηση από τους Τούρκους, ο κ. Τίλερσον και ο κ. ΜακΜάστερ θα επιστρέψουν άπρακτοι στην Ουάσιγκτον.
Στην τελευταία τηλεφωνική τους επικοινωνία, ο κ. Τραμπ κατηγόρησε ευθέως τον κ. Ερντογάν ότι φέρει την απόλυτη ευθύνη για την αύξηση του αντιαμερικανισμού. Ένα συντριπτικό ποσοστό του τουρκικού πληθυσμού έχει πειστεί από τον ηγέτη του ότι για όλα τα δεινά της Τουρκίας ευθύνονται οι Αμερικανοί. Ο αντιαμερικανισμός και ο αντισημιτισμός είναι στο ζενίθ. Για να αλλάξει αυτό το γεγονός χρειάζεται προσπάθεια πολλών ετών. Όταν ο Πρόεδρος της Αμερικής κατηγορεί ξένους ηγέτες ότι υποθάλπτουν το μίσος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, σημαίνει ότι τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο.
Αντιπαραβάλλω ότι όταν ο κ. Τραμπ υποδέχθηκε στο Όβαλ Όφις τον πρωθυπουργό της Ελλάδας ευχαρίστησε τον Αλέξη Τσίπρα για τη μείωση του αντιαμερικανισμού στην Ελλάδα. Ήταν μία καλή εξέλιξη για την Ελλάδα, για όσους ξέρουν πως λειτουργεί το σύστημα στην Ουάσιγκτον. Η χώρα κέρδισε πόντους διότι ο αντιαμερικανισμός είναι ανάθεμα για κάθε κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Είναι η ώρα η Ελλάδα να βρει τον εαυτό της. Με ιδιαίτερη προσοχή να εξέλθει των Μνημονίων, να ξαναβρεί τον βηματισμό της και να παίξει το νέο ρόλο που θα προκύψει εάν ο κ. Τραμπ τα σπάσει με τους Τούρκους. Οι Αμερικανοί αναζητούν πιστούς συμμάχους και θα τους βρουν στους Κούρδους και στους Έλληνες. Όλοι οι υπόλοιποι στην περιοχή, αν εξαιρεθεί το Ισραήλ, είναι αναξιόπιστοι και έχουν δικές τους ατζέντες. Δεν μπορεί να τους εμπιστευθεί η υπερδύναμη.
Οι σχέσεις μεταξύ των συμμάχων πρέπει να είναι πάνω απ’ όλα ειλικρινείς. Όταν ο υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του κ. Τραμπ, τον περασμένο Οκτώβριο, κατέθεσε τα ελληνικά και πολύ λογικά αιτήματα. Ναι, να δώσει βοήθεια η Ελλάδα στην Αμερική. Αλλά και η Αμερική πρέπει να αλλάξει την πολιτική της για τα θέματα που ενδιαφέρουν σφόδρα την Πατρίδα μας. Το ένα χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δύο το πρόσωπο. Η αμερικανική πολιτική για το Αιγαίο και την Κύπρο παραμένει και σήμερα φιλοτουρκική και πρέπει να αλλάξει πάραυτα…
Στο τέλος-τέλος η Ελλάδα έχει πιο σημαντική στρατηγική θέση απ’ ότι η Τουρκία. Ο μύθος για το ακριβό οικόπεδο της χώρας του Ερντογάν έχει καταπέσει προ πολλού…
Άρθρο του Μιχάλη Ιγνατίου όπως δημοσιεύτηκε στο