Σε μια δίκη – ορόσημο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ένας Σύρος πρόσφυγας έχασε την αγωγή που είχε υποβάλει κατά της Frontex ζητώντας αποζημίωση για, όπως υποστήριζε, παράνομη επιχείρηση επαναπροώθησης (push back) από τη Μήλο στην Τουρκία.
Η υπόθεση, όπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, από τη δική της σκοπιά, «θεωρείται σημαντικό πλήγμα στις προσπάθειες να καταστούν οι επιχειρήσεις της Frontex πιο διαφανείς και οι χώρες που φιλοξενούν τις δυνάμεις της, υπόλογες» [για πιθανά push backs].
O Σύρος και η οικογένειά του απελάθηκαν από την Ελλάδα πριν εξεταστεί η αίτησή του για παροχή ασύλου, λέει η εφημερίδα.
Ο Σύρος, η σύζυγος και τα τέσσερα μικρά παιδιά τους έκαναν το επικίνδυνο ταξίδι – με σκάφος διακινητών- από το κατεστραμμένο από τον πόλεμο Χαλέπι στην Ελλάδα το 2016, αλλά 11 ημέρες αφότου αποβιβάστηκαν στην ξηρά μεταφέρθηκαν στην Τουρκία από τη Frontex.
- Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό του, σημειώνοντας ότι η Frontex δεν είναι αρμόδιος οργανισμός για τις διαδικασίες ασύλου.
«Δεδομένου ότι η Frontex δεν έχει την εξουσία να αξιολογεί την ουσία των αποφάσεων επιστροφής ή των αιτήσεων για διεθνή προστασία, αυτός ο οργανισμός της ΕΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για οποιαδήποτε ζημία που σχετίζεται με την επιστροφή αυτών των προσφύγων στην Τουρκία», αποφάσισε το δικαστήριο του Λουξεμβούργου.
Το 2016, ο άνδρας και η οικογένειά του με μικρά παιδιά ηλικίας από ενός έτους έως επτά ετών, έφτασαν με πλοίο στη Μήλο. Αφού μεταφέρθηκαν στο νησί της Λέρου, εξέφρασαν την επιθυμία τους να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία.
Ωστόσο, μετά από κοινή επιχείρηση επιστροφής που πραγματοποίησαν η Frontex και η Ελλάδα, μεταφέρθηκαν στην Τουρκία. Από εκεί πήγαν στο Ιράκ, όπου διαμένουν έκτοτε, σημείωσε το δικαστήριο.
Η υπόθεσή του εκπροσωπήθηκε από το δικηγορικό γραφείο του Άμστερνταμ Prakken d’Oliveira και υποστηρίχθηκε από το Ολλανδικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, την ομάδα εκστρατειών BKB, το Sea-Watch Legal Aid Fund και τη Jungle Minds.
- Είπαν ότι έπεσε θύμα «απώθησης» [push back] από τους Έλληνες και ισχυρίστηκαν ότι η Frontex παραβίασε τους κανόνες για τις διαδικασίες ασύλου και τα δικαιώματα των παιδιών χωρίζοντας τον άνδρα και τη γυναίκα του από την οικογένειά τους, συμπεριλαμβανομένου ενός μωρού ενός έτους, κατά την πτήση τους προς την Τουρκία.
Oι δικηγόροι ζήτησαν αποζημίωση 96.000 ευρώ για υλική ζημιά και 40.000 ευρώ για ηθική βλάβη, λόγω της παράνομης όπως χαρακτήριζαν την συμπεριφορά της Frontex πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επιχείρηση επιστροφής.
Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να πάρουν τα αποδεικτικά έγγραφα για το τι συνέβη από τη Frontex.
Το δικαστήριο, ωστόσο, έκρινε ότι καθήκον της Frontex ήταν να παρέχει μόνο τεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη στα κράτη μέλη.
«Είναι μόνο τα κράτη μέλη που είναι αρμόδια να αξιολογούν την ουσία των αποφάσεων επιστροφής και να εξετάζουν αιτήσεις για διεθνή προστασία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Η συνήγορος Λίζα Μαρί Κομπ, είπε ότι «η υπόθεση ήταν πολύ σημαντική ακόμα κι αν ο πρόσφυγας την έχασε, καθώς αποκάλυψε ένα «κενό ευθυνών» στη Frontex.
«Θα φέρει στο φως ένα κενό λογοδοσίας, βάσει του οποίου η Frontex δεν μπορεί ουσιαστικά να θεωρηθεί υπεύθυνη για τις ενέργειές της. Εάν συμβαίνει αυτό, χρειάζεται πολιτική δράση», είπε και κατέληξε:
«Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καθώς και τα κράτη μέλη θα πρέπει να συγκλονιστούν από αυτό που συμβαίνει και να το σταματήσουν».
«Θα έπρεπε επίσης να αναλάβουν την ευθύνη και να διασφαλίσουν ότι δεν θα συμβούν push backs. Ωστόσο, μέχρι τώρα ήταν ανεκτά τα push back. Αυτό δεν πρέπει πλέον να συμβαίνει σε μια ένωση που βασίζεται στο κράτος δικαίου».
«Η Frontex είναι μια υπηρεσία με μεγάλη εξουσία στις ζωές των ανθρώπων. Η εξουσία πρέπει πάντα να συνοδεύεται από ευθύνη».
ΠΗΓΗ: The Guardian via Hellas Journal