Με αναφορές στον Γιώργο Σεφέρη, Προκόπης Παυλόπουλος μίλησε χθες, Κυριακή Απριλίου, στην εκδήλωση του για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ».
Ο βασιζόμενος στις σκέψεις του μεγάλου μας ποιητή - ο οποίος αγάπησε και εμπνεύσθηκε από την Νέα Αγχίαλο και το Πήλιο- τόνισε την ανάγκη της αρραγούς ενότητας του Έθνους για την επίτευξη των μεγάλων στόχων, ιδίως κατά την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε.
Αναλυτικά η αντιφώνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας έχει ως εξής:
«Κύριε Πρόεδρε,
Σας ευχαριστώ, εκ νέου, θερμώς για την εξαιρετικά τιμητική πρόσκληση να εορτάσω μαζί σας την Επέτειο συμπλήρωσης 100 ετών από την ίδρυση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» και ν’ αναδείξουμε, όπως αρμόζει, την «αιωνόβια» πλέον, άκρως επιτυχημένη, δημιουργική πορεία του Συνεταιρισμού.
Όπως είχα στοιχειώδες χρέος, κατά τον χαιρετισμό μου, σήμερα το πρωί, απέτισα και τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους Προγόνους σας, Αγχιαλίτες Πρόσφυγες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εδώ το 1907 και με τον έντιμο μόχθο τους αλλά και την «σοφία» τους -και εδώ κυριολεκτώ, σας διαβεβαιώ- ίδρυσαν την Πόλη σας, τη Νέα Αγχίαλο, και τον εμβληματικό Συνεταιρισμό, του οποίου σήμερα τιμούμε την υπερεκατονταετή, υποδειγματικώς δημιουργική, πορεία.
Κλείνω λοιπόν την επίσκεψή μου αυτή υπενθυμίζοντας τι είναι εκείνο που μας διδάσκει το μεγάλο παράδειγμα των Προγόνων σας Αγχιαλιτών Προσφύγων, το παράδειγμα της συλλογικής προσπάθειας και της αρραγούς ενότητας για την επίτευξη εξίσου μεγάλων στόχων, ιδίως κατά την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε για τον Τόπο μας και τον Λαό μας. Και επιτρέψατέ μου να βασίσω τα λίγα λόγια που θα σας πω πάνω σε ορισμένες σκέψεις του μεγάλου μας Ποιητή Γιώργου Σεφέρη, ο οποίος, όπως δείχνουν τα ίδια του τα γραπτά -ποιητικά και πεζά- αγάπησε πολύ τον Τόπο σας, κατ’ εξοχήν δε το Πήλιο, και εμπνεύσθηκε από αυτόν.
Α. Αρχίζω με την ρήση του Γιώργου Σεφέρη, γραμμένη στην Ζαγορά του Πηλίου στις 12 Αυγούστου 1935 (Μέρες, Γ, σελ. 19), που αργότερα, το καλοκαίρι του 1936, έγινε ο πρώτος στίχος στο πασίγνωστο ποίημά του «Με τον τρόπο του Γ.Σ.» (Σχέδιο Β΄): «Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει· εδώ με βασανίζει το πουκάμισο του Νέσσου».
Β. Αυτός ο βαθύς πόνος του Γιώργου Σεφέρη για την Ελλάδα μας -πόνος που μας δείχνει την μεγάλη αγάπη του για την Πατρίδα μας και την αγωνία του για το μέλλον και την προοπτική της- εξηγείται από την περίσκεψη του νομπελίστα Ποιητή μας για το πόσο ακριβά έχουμε πληρώσει τα λάθη μας και πόσο πρέπει να δούμε κατάματα την αλήθεια αυτή, προκειμένου να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον.
Γ. Τρεις, άκρως συμπληρωματικές μεταξύ τους, σκέψεις του Γιώργου Σεφέρη μας δείχνουν τον δρόμο του ως άνω εθνικού, κυριολεκτικώς, χρέους μας.
1. Η πρώτη έχει τις ρίζες της στον στίχο από το ποίημά του «Μνήμη Α» (Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄): «Η μνήμη, όπου και να την αγγίξεις, πονεί».
2. Η δεύτερη, είναι η κορυφαία του διαπίστωση, στην μελέτη του για τον Μακρυγιάννη («Ένας Έλληνας – ο Μακρυγιάννης», Δοκιμές, 1981, Δ΄): «Στον Τόπο μας, όπου είμαστε τόσο σκληρά κάποτε αυτοδίδακτοι…».
3. Και η τρίτη, που δείχνει κατά καιρούς το μέγεθος της μεταξύ μας έλλειψης πραγματικού διαλόγου, κατανόησης και δημιουργικής συνεργασίας, γράφτηκε από τον Γιώργο Σεφέρη το σημαδιακό 1936, όταν ολοκλήρωνε την εισαγωγή του στο ποιητικό έργο του Θ.Σ. Έλιοτ: «Για την ώρα είμαστε η Χώρα των παράλληλων μονολόγων». Σ΄αυτή την τρίτη σκέψη του Γιώργου Σεφέρη, που φέρνει τόσο εκφραστικά στην επιφάνεια την αξία του διαλόγου, της αμοιβαίας εκτίμησης και της αλληλοκατανόησης, προσθέτω και την ακόλουθη ρήση του Μπέρτολντ Μπρεχτ, η οποία δίνει στον διάλογο και την, αδιαμφισβητήτως «υπαρξιακή» ως προς την ουσία του, δημοκρατική του ρίζα και διάσταση: «Λαϊκή κυριαρχία σημαίνει κυριαρχία των επιχειρημάτων».
Δεν θα μπορούσα, υπό τα δεδομένα αυτά, να κάνω τον επίλογο για την διδαχή των προαναφερόμενων ρήσεων, παρά ξαναλέγοντάς σας εκείνα, που τόνισα στον χαιρετισμό μου και το πρωί, αναφορικά με την σημασία της συλλογικής προσπάθειας. Προσπάθεια η οποία ήταν, είναι και θα είναι το θεμέλιο της επιτυχίας του Συνεταιρισμού σας και των κατοίκων της Πόλης σας, της Νέας Αγχιάλου. Για τον λόγο αυτόν, απλώς και μόνον ανακαλώ στην μνήμη μας το τι σημαίνει, για όλους τους Έλληνες, το αγαθό της συλλογικής προσπάθειας και δημιουργίας. Και για να γίνω σαφέστερος ως προς το τελευταίο: Εμείς, οι Έλληνες, ως Λαός και ως Έθνος οφείλουμε, ιδίως υπό την σημερινή κρίσιμη συγκυρία, να έχουμε πάντα κατά νου πως ό,τι μεγάλο και σημαντικό το επιτύχαμε ενωμένοι, ενώ οι διχασμοί μας στοίχισαν πολύ ακριβά, ορισμένες δε φορές μας οδήγησαν σε τραγωδίες που έπληξαν ως και τμήματα του Εθνικού μας Κορμού. Γι’ αυτό και μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος, με οδηγό την ανεκτίμητη Κληρονομιά των Προγόνων μας, έχουμε χρέος ν’ αποδείξουμε εμπράκτως ότι ενωμένοι, υπό όρους αρραγούς ενότητας, θα χαράξουμε αναλόγως την δική μας Ιστορική Διαδρομή και, πρωτίστως, θα υπερασπισθούμε, αποφασισμένοι και ανυποχώρητοι, τα Εθνικά μας Θέματα και τα Εθνικά μας Δίκαια.
Σας εύχομαι δύναμη και επιτυχία. Και σας προτρέπω να συνεχίσετε αυτόν τον δρόμο της συλλογικής δημιουργίας και της καταξίωσης που -θα το πω για πολλοστή φορά- όχι μόνον διασφαλίζει σε σας μια λαμπρή προοπτική αλλά, επιπλέον, παρέχει ένα έξοχο παράδειγμα ως προς το τι μπορούμε και πρέπει να κάνουμε, προκειμένου η Ελλάδα μας να συνεχίσει να πορεύεται προς το Ιστορικό της Μέλλον».