Ένα χρόνο μετά την αναγνώριση της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων από το Φανάρι και βεβαίως από το Πατριαρχείο Σερβίας , γίνονται κινήσεις για το μέλλον της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος.
Πριν την αναγνώριση υπήρχε η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος η οποία υπαγόταν στη Σερβία με μητροπολίτη τον Ιωάννη , ο ποίος από το 2005 που ανέλαβε τα καθήκοντα του καταδικάστηκε σε πολλά χρόνια φυλάκιση για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους και για υπεξαίρεση 57.000 ευρώ! Έμεινε φυλακή 265 μέρες,αποφυλακίστηκε με παρεμβάσεις από την Αθήνα αλλά και τη Μόσχα! Με την αναγνώριση των σχισματικών από τη Σερβία το όνομα "Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία -Αρχιεπισκοπή Οχρίδος" ο Ιωάννης έμεινε μετέωρος. Επέστρεψε στο Πατριαρχείο Σερβίας όπου ανήκει ,το οποίο όμως τον θέλει στα Σκόπια να έχει ενεργό ρόλο είτε ως μητροπολίτης Αχρίδος "σε ημιαυτόνομη περιοχή" είτε ως μέλος της Συνόδου της Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας.
Για την τύχη του Ιωάννη θα αποφασίσει η Σύνοδος των Επισκόπων της Σερβίας η οποία είναι σε επικοινωνία με τον πρώην σχισματικό Αρχιεπίσκοπο Στέφανο για τον τρόπο που θα ενταχθεί στη "Μακεδονική Εκκλησία" η μητρόπολη Αχρίδος.
Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος και Μητρόπολη Σκοπίων δημιουργήθηκε από το Πατριαρχείο Σερβίας όταν η Ιερά Σύνοδος της σχισματικής τότε Εκκλησίας των Σκοπίων απέρριψε τη συμφωνία του Νις του 2002 στην οποία το Βελιγράδι έδινε πλήρη ελευθερία στα Σκόπια, ενώ αυτά ήθελαν αυτοκεφαλία.
Η Σερβία αντέδρασε άμεσα και όρισε τον Μητροπολίτη Ιωάννη Έξαρχο στα Σκόπια. Στις 25 Δεκεμβρίου 2003 η Ιερά Σύνοδος της σερβικής Εκκλησίας κήρυξε την ορθόδοξο Αρχιεπισκοπή Αχρίδος αυτόνομη, προήγαγε τον Μητροπολίτη Ιωάννη σε Αρχιεπίσκοπο Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος.
Οι σχισματικοί των Σκοπίων κήρυξαν έκπτωτο τον Ιωάννη ενώ η επίσημη Πολιτεία τον καταδίκασε σε πολυετείς φυλακίσεις.
Πλέον το θέμα αυτό έχει κλείσει. Οι σχισματικοί έχουν αναγνωριστεί επισήμως και από το Φανάρι, ενώ Σερβία και Ρωσία προσπαθούν να εντάξουν τη Βόρεια Μακεδονία στον δικό τους άξονα με την ονομασία "Μακεδονική Εκκλησία".Η θέση αυτή έρχεται σε αντίθεση με αυτή του Φαναρίου και της Αθήνας που δεν θέλουν τον όρο "Μακεδονία" στο όνομα της νέας Εκκλησίας.Το περίεργο είναι οτι και η Πολιτική ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας κρατά αποστάσεις από την ηγεσία της Εκκλησίας μετά και τις συναντήσεις που είχε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη.Πριν από λίγες μέρες ο κ. Βαρθολομαίος από την ιδιαίτερη πατρίδα του, Ίμβρο, ανέφερε πως το Φανάρι "όπως έκανε σε πόσες ανάλογες περιπτώσεις δια μέσω της ιστορίας, να αποκαταστήσει την κοινωνία με τους αδελφούς μας αυτούς, τους χριστιανούς της Βορείου Μακεδονίας, να τους εισαγάγει σε κοινωνία με τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο. Αυτό έγινε πέρυσι τον Μάιο, στις 9 Μαΐου 2022, και μετά από το Οικουμενικό Πατριαρχείο άρχισαν και άλλες Εκκλησίες να αναγνωρίζουν την κανονικότητά τους, να τους δέχονται εις κοινωνίαν μαζί τους. Και τώρα βρισκόμαστε στο στάδιο της προετοιμασίας της αποδόσεως και στην Εκκλησία αυτή, υπό ορισμένους όρους, του καθεστώτος της Αυτοκεφαλίας. Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται".
Δεν στήνονται κάλπες στο Άγιο Όρος αλλά οι μοναχοί μπορούν να ψηφήσουν
Μπορεί όλη η χώρα να ζει πλέον στον προεκλογικό πυρετό, ωστόσο υπάρχει μια περιοχή, που δεν είναι άλλη από το 'Αγιον Όρος όπου δεν πρόκειται να στηθεί κάλπη.Άλλωστε προκειμένου να μη διαταραχτεί το το κλίμα ,η Ιερά Επιστασία απαγόρευε να στηθούν στον Άθω κάλπες.
Παλαιότερα η Επιστασία απαγόρευε και στους μοναχούς να βγαίνουν προεκλογικά από το Όρος προκειμένου να ψηφίσουν. Σήμερα ,απαγορεύεται μεν το στήσιμο της κάλπης αλλά επιτρέπεται στους μοναχούς να ψηφίζουν στον τόπο που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Το ίδιο ισχύει και για τους ένστολους που υπηρετούν στο Άγιο 'Ορος οι οποίοιέχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν με βάση εκλογικούς καταλόγους στο πλησιέστερο εκλογικό τμήμα που βρίσκεται στην Ουρανούπολη κάτι που ισχύει για γιατρούς και άλλες ειδικότητες.
Από τα μέχρι τώρα στοιχεία προκύπτει οτι ελάχιστοι είναι οι μοναχοί οι οποίοι βγαίνουν από το Άγιον 'Ορος για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα ,πολλές φορές όμως η επιλογή τους αυτή "κολλάει" στον πνευματικό ή στον ηγούμενο οποίοι ουσιαστικά μπορούν να "απαγορεύσουν" τη συμμετοχή στις εκλογές.
Σε αντίθεση με τα άλλα μοναστήρια όπου οι μοναχοί και οι μοναχές ψηφίζουν κανονικά αν το θέλουν χωρίς να προβάλλονται εμπόδια.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν σημαίνει άμεση ή έμμεση εμπλοκή στον προεκλογικό αγώνα κόμματών η προσώπων. Κάτι τέτοιο απαγορεύεται αυστηρά και επισύρει τιμωρίες .