Το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου του Νέου που βρίσκεται στον Υψηλάντη, κτισμένο σ’ ένα ουράνιο εξώστη, δεσπόζει στον άλλοτε στενό της Πέτρας που σχηματιζόταν ανάμεσα στο Τιλφούσιο όρος και τη λίμνη της Κωπαΐδας.
Βρίσκεται σκαρφαλωμένο στο βουνό κάπου τέσσερα χιλιόμετρα ψηλότερα από το χωριό Υψηλάντης. Η θέα από το Μοναστήρι είναι μοναδική. Ο κάμπος ξετυλίγεται μπρός στα μάτια μας, ένας γιγαντόσωμος βράχος καλύπτει τη μεγάλη μοναστηριακή αυλή, άφθονα νερά αναβλύζουν από τα σπλάχνα του και πανύψηλα πλατάνια που το συνάζουν δημιουργούν μια παραδεισένια ατμόσφαιρα.
Η παράδοση που συμφωνεί με την ιστορική ανάλυση των αρχαιολόγων θέλει το Μοναστήρι να κτίσθηκε από τον ένδοξο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Βασίλειο Β΄ τον Βουλγαροκτόνο και τον ένδοξο στρατηγό Νικηφόρο Ουρανό.
Το καθολικό ανήκει στον τύπο του τετρακιονίου εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο ναού του σύνθετου τύπου.
Από το 1967 το Καθολικό έχει ανακαινίσθει με επένδυση πέτρας. Στο μικρό αλλά ιστορικό Καθολικό οι γλυκές λαϊκής τέχνης, μορφές των Αγίων μας υποδέχονται για να μας χαρίσουν λίγο από την ουράνια γαλήνη.
Το μεγαλύτερο όμως γεγονός στην ιστορία του Μοναστηριού αποτελεί η υπογραφή της λευτεριάς της Ρούμελης, στα κελιά του, στις 14 Σεπτεμβρίου 1829. Την ημέρα αυτή οι πασάδες Οτζάκ και Ασλάμπεης ταπεινωμένοι από την στρατηγική ικανότητα του Δημητρίου Υψηλάντη, αναγκάστηκαν να δώσουν εγγράφως την λευτεριά της Ρούμελης. Το σημαντικό αυτό γεγονός έλαβε χώρα εδώ στο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, στο οποίο είχε στήσει το στρατηγείο του ο Υψηλάντης και κάθε χρόνο τον μήνα Σεπτέμβριο λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις μνήμης.