Στο φως της δημοσιότητας έρχονται όλο και περισσότερα περιστατικά αποπλάνησης ή κακοποίησης μαθητών και μαθητριών από εκπαιδευτικούς. Που οφείλεται αυτό;
Νέα καταδικαστική απόφαση περιμένει στη Βρετανία την 35χρονη δασκάλα που που είχε σεξουαλικές επαφές με 15χρονο μαθητή της στην πόλη Μπάκιγχαμσαιρ. Η ετυμηγορία του δικαστηρίου είχε προγραμματιστεί για σήμερα, αλλά αναβλήθηκε για τις 5 Μαρτίου. Πολλοί εκτιμούν ότι παρόμοια περιστατικά δεν είναι σπάνια, αν και σπάνια αποκαλύπτονται. Το 1996 στις ΗΠΑ μία δασκάλα 34 ετών είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης επτά ετών, όταν αποπλάνησε έναν 12χρονο μαθητή της. Μόλις εξέτισε την ποινή και ενώ ο νεαρός είχε πλέον ενηλικιωθεί, οι δυο τους συναντήθηκαν και πάλι, άρχισαν μία νόμιμη σχέση και απέκτησαν δύο παιδιά. Σάλο προκάλεσε πρόσφατα ένα περιστατικό αποπλάνησης ανήλικου μαθητή και στην Ελλάδα.
Τα δημοσιογραφικά κλισέ και τα πρωτοσέλιδα κάνουν λόγο για "δασκάλα του σεξ", προκαλώντας ποικίλα σχόλια από αναγνώστες, κυρίως από άνδρες, που ενίοτε δηλώνουν κι εκείνοι ότι ως ανήλικοι φαντασιώνονταν μία ερωτική σχέση με τη δασκάλα τους. Αλλά όλα αυτά τα στερεότυπα τείνουν να ωραιοποιήσουν την κατάσταση και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, επισημαίνουν οι ειδικοί. "Όταν ένα αγόρι ή ένα κορίτσι πέφτει θύμα σεξουαλικής αποπλάνησης από τη δασκάλα ή τον δάσκαλό του, το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο", δηλώνει στην εφημερίδα Daily Mail Australia ο ψυχολόγος Τιμ Γουώτσον Μόνρο. "Αισθάνεται ταπείνωση, αισθάνεται να έχει πέσει θύμα εξαπάτησης και εκμετάλλευσης..."
Εκπαιδευτικοί με ψυχολογικά προβλήματα
Τι είναι όμως αυτό που ωθεί μία δασκάλα να πλησιάσει έναν μαθητή της με ερωτικά κίνητρα; "Πολλές από αυτές τις γυναίκες υποφέρουν από δικά τους σύνδρομα μοναξιάς, από προβληματικές σχέσεις ή ανεκπλήρωτες προσδοκίες" εκτιμά η εγκληματολόγος Αντρέα Ντάρλινγκ, η οποία μάλιστα επισημαίνει έναν ιδιαίτερο κίνδυνο: "Η κοινωνία μας και το πολιτιστικό πρότυπο που έχει επικρατήσει δεν αναμένει από τη γυναίκα μία επιθετική ερωτική διεκδίκηση και αυτό σημαίνει ότι μία αποπλάνηση από γυναίκα θεωρείται λιγότερο επιβλαβής απ' ότι η αποπλάνηση από έναν άνδρα". Ωστόσο, σύμφωνα με την Αγγλίδα εγκληματολόγο, η θεώρηση αυτή είναι άδικη γιατί "όχι μόνο μειώνει τη σοβαρότητα της εν λόγω συμπεριφοράς, αλλά και υποτιμά τις συνέπειές της για το θύμα. Εδώ πρόκειται για κατάχρηση εξουσίας και έτσι ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζεται".
Πόσο συχνό είναι το φαινόμενο στη Γερμανία; Η Ίλκα Χόφμαν, μέλος του συνδικάτου των εκπαιδευτικών (GEW), δηλώνει ότι "δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί ο πραγματικός αριθμός των κρουσμάτων" καθώς, για να καταγραφεί ένα ύποπτο περιστατικό, θα πρέπει να έχει προηγηθεί επώνυμη καταγγελία στο υπουργείο Παιδείας. Για παράδειγμα το 2016 ένας καθηγητής γυμνασίου είχε καταδικαστεί σε φυλάκιση τριών ετών και εννέα μηνών, γιατί είχε σεξουαλικές σχέσεις με μία ανήλικη μαθήτριά του. Το 2013 πρώην καθηγητής είχε παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη για άσεμνη χειρονομία σε μαθήτρια, αλλά τη γλύτωσε με χρηματικό πρόστιμο, χωρίς να του επιβληθεί ποινή φυλάκισης. Παλαιότερα, το 2007, ο ίδιος καθηγητής είχε ομολογήσει πως είχε σεξουαλικές επαφές με 14χρονη μαθήτριά του, αλλά αθωώθηκε. Η Ίλκα Χόφμαν υποστηρίζει ότι υπάρχει μία τεράστια "γκρίζα ζώνη" με περιστατικά που δεν γνωστοποιούνται και θεωρεί ότι "το να ερωτευθεί ένας 16χρονος μαθητής μία 25χρονη καθηγήτριά του είναι κάτι που μπορεί να συμβεί".
Έκκληση στις ευθύνες των εκπαιδευτικών
Αλλά και το αντίστροφο είναι θεωρητικά πιθανό, λέει η Ίλκα Χόφμαν, ιδιαίτερα σε σχολεία με καθηγητές μεγαλύτερης ηλικίας: "Όταν ξαφνικά εμφανιστεί ένας νεαρός και εμφανίσιμος καθηγητής μπροστά σε έφηβες μαθήτριες, δεν αποκλείεται να υπάρξουν ορμονικές αντιδράσεις". Το πρόβλημα είναι όμως ότι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, στη διάρκεια των σπουδών τους, δεν προετοιμάζονται για να χειριστούν κατάλληλα τέτοιες καταστάσεις. "Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα οι ίδιοι όπως πρέπει", λέει η Ίλκα Χόφμαν, "είναι να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη τους και τον ρόλο τους. Να συνειδητοποιήσουν δηλαδή ότι βρίσκονται στην άλλη πλευρά- στην πλευρά των ενηλίκων".