«Οι Πλούσιοι έχουν γίνει πλουσιότεροι από ποτέ, στη διάρκεια της πανδημίας». Όχι δεν είναι τίτλος άρθρου σε κάποιο ακροαριστερό έντυπο, αλλά στο πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg.
«Είναι δύσκολο να καταλάβουμε το μέγεθος της οικονομικής κατάρρευσης στις τάξεις των ανέργων, των άστεγων και των πεινασμένων. Αλλά υπάρχει μια ολόκληρη τάξη ανθρώπων- τουλάχιστον το 20%- που κερδίζουν πάρα πολλά και δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τέτοια θέματα» γράφει το Bloomberg, που φυσικά δεν ανακάλυψε ξαφνικά ούτε τον Μάρξ, ούτε τον Λένιν και τον Τρότσκι.
Απλά το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως η ναυαρχίδα της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ, εκφράζει την αγωνία του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος για την απρόσκοπτη λειτουργία του. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ενδεχόμενες και ανεξέλεγκτες κοινωνικές εκρήξεις ακόμη και στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Με ότι αυτό θα σημάνει για το ίδιο το σύστημα.
«Η εισοδηματική ανισότητα έχει ήδη φτάσει κοντά στο υψηλότερο σημείο εδώ και τουλάχιστον μισό αιώνα και η πανδημία εγείρει πλέον ερωτήματα σχετικά με το ποια μέτρα έκτακτης ανάγκης έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και ποιοι θα μείνουν πίσω» προειδοποιεί το Bloomberg.
Στην Αμερική, για παράδειγμα, «πιθανότατα δεν υπήρξε καλύτερη στιγμή από ότι σήμερα για να είσαι πλούσιος» λέει ο Πήτερ Ατγουότερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο «William & Mary», στη Βιρτζίνια. Και δυστυχώς αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι «αυτό που κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι να επιτρέψουν στους πλουσιότερους να ανακάμψουν γρηγορότερα από την πανδημία», προσθέτει ο Αμερικανός καθηγητής.
Πολλοί οικονομολόγοι άλλωστε εκπέμπουν σήμα κινδύνου για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες από την συνεχιζόμενη διεύρυνση της εισοδηματικής ανισότητας, η οποία -ιστορικά- οδηγεί σε χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, αύξηση της εγκληματικότητας και της κοινωνικής αναταραχής .
«Δεν μπορείς να έχεις βιώσιμη οικονομία και σταθερό πολιτικό σύστημα, όταν από τη μία πλευρά υπάρχει ένα μικρό ποσοστό πλουσίων στον πληθυσμό που πιστεύουν ότι είναι ανίκητοι και από την άλλη έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων που αισθάνονται ηττημένοι» προειδοποιεί ο καθηγητής Ατγουότερ και προσθέτει: «Είναι προς το συμφέρον του καπιταλισμού να κλείσει αυτό το κενό»!
Θερίζει η πείνα στην Ιαπωνία
Την εικόνα περιγράφει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) : «Ο Γιουσιχίρο με δάκρυα στα μάτια στέκεται στην ουρά για να πάρει ένα πακέτο με τρόφιμα στο συσσίτιο μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης στο Τόκιο, που προσπαθεί να βοηθήσει έναν όλο και αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων που αγωνίζονται να επιβιώσουν λόγω της πανδημίας στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου» μεταδίδει το AFP.
«Δεν υπάρχει δουλειά. Τίποτα!» λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο 46χρονος Ιάπωνας που εργαζόταν στις οικοδομές. «Στην Ιαπωνία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν μιλούν συχνά για αυτό, αλλά πολλοί άνθρωποι κοιμούνται σε σταθμούς και σε χαρτόκουτα .Μερικοί λιμοκτονούν» λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο. Και να φανταστείτε ότι σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες, η Ιαπωνία δεν έχει πληγεί σκληρά από την πανδημία καθώς έχει μέχρι τώρα περίπου 4.500 νεκρούς σε έναν πληθυσμό 100 εκατομμυρίων κατοίκων.
«Η πανδημία, η αυξανόμενη ανεργία και οι μειωμένοι μισθοί έχουν επηρεάσει άμεσα τους φτωχούς εργαζόμενους που μόλις κατορθώνουν να επιβιώσουν» λέει o Ρεν Ονίσι, πρόεδρος της φιλανθρωπικής οργάνωσης Moyai, που αγωνίζεται κατά της φτώχειας. Το 40% των εργαζομένων δουλεύουν σε ευάλωτες θέσεις εργασίας με επισφαλείς συμβάσεις. Ο ένας στους έξι Ιάπωνες ζει σε καθεστώς «σχετικής φτώχειας», έχοντας εισόδημα μικρότερο από το μισό του μέσου μισθού, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
«Μισό εκατομμύριο άνθρωπο έχασαν τη δουλειά τους τους τελευταίους έξι μήνες» λέει ο Κένζι Σέινο, επικεφαλής άλλης φιλανθρωπικής ΜΚΟ. «Δεν επηρεάζονται μόνο οι ηλικιωμένοι, αλλά και οι γυναίκες και οι νέοι» προσθέτει.
Εσπασε το «σχοινί» της μεσαίας τάξης
«Η μεσαία τάξη καταρρέει» και «όσοι περπατούσαν ήδη σε ένα τεντωμένο σχοινί ,το είδαν να σπάει κάτω από τα πόδια τους», λέει ο Κένζι Σέινο. Μια κατάσταση που μερικές φορές οδηγεί σε απελπισμένες ενέργειες: «Η αύξηση του ποσοστού ανεργίας κατά 1% μεταφράζεται σε 3.000 επιπλέον αυτοκτονίες ετησίως» τονίζει ο Τάρο Σάιτο, στέλεχος του ερευνητικού ιδρύματος NLI. Ο αριθμός των αυτοκτονιών στην Ιαπωνία ενώ είχε μειωθεί το 2019 σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο , έχει αρχίσει να αυξάνεται ξανά από τον περασμένο Ιούλιο.
Σε όποια χώρα της λεγόμενης Δύσης και αν κοιτάξεις, αντικρύζεις τις βαριές συνέπειες της πανδημίας.
Στην Ισπανία για παράδειγμα , όπου ειδικά η μεσαία τάξη έχει μια «ερωτική σχέση» με την αγορά κατοικίας, οι οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία έχουν αρχίσει να κάνουν δραματικά την εμφάνισή τους. Με 76% των οικογενειών να έχουν το δικό τους σπίτι, η Ισπανία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιόκτητων κατοικιών στην Ευρώπη μετά την Μάλτα, γράφει το Bloomberg. Με την πανδημία όμως τα πράγματα επιδεινώθηκαν.
«Ειδικά για τους νέους μάλιστα θα υπάρξει πλέον μια γενιά που δεν θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ιδιόκτητη κατοικία» τονίζει το Πρακτορείο.
Στη Βρετανία επίσης, μεταδίδει το Bloomberg, διευρύνεται το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ακόμη και στη νέα γενιά.
Για παράδειγμα, οι τιμές των κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνονται συνεχώς, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο για τους περισσότερους νέους να εξασφαλίσουν δική τους στέγη. «Οι ιδιοκτήτες κατοικιών έχουν επωφεληθεί από την υγειονομική κρίση, αυξάνοντας κατά 6% το κόστος αγοράς κατοικίας» γράφει το Bloomberg. Στο Λονδίνο βέβαια, οι τιμές αγοράς κατοικίας έχουν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.
«Πρόκειται για την ανισορροπία της οικονομικής δύναμης», λέει ο Ρόμπερτ Τζόις, υποδιευθυντής του Ινστιτούτου Φορολογικών Σπουδών. «Όλο και περισσότερα σπίτια ανήκουν στα ίδια άτομα, ένα μικρό τμήμα της κοινωνίας ,που τα νοικιάζει στους νεότερους ανθρώπους».
O οικονομολόγος Γκάρι Στίβενσον, πρώην αναλυτής της Citibank, προειδοποιεί μάλιστα ότι υπάρχει κίνδυνος οι τιμές των κατοικιών στο Λονδίνο να διπλασιαστούν και πάλι. «Αυτό καθιστά την κοινωνική κινητικότητα εντελώς αδύνατη και την εξασφάλιση κατοικίας εντελώς απρόσιτη για το 50-60% της κοινωνίας » λέει ο Στίβενσον .«Είναι σαν να πετάς στον γκρεμό το κατώτερο εισοδηματικά 50% του πληθυσμού και να τους λες: Με τον καπιταλισμό χάσατε, είστε απόβλητοι της κοινωνίας»!
Να φορολογηθούν οι πλούσιοι
Στη Βρετανία έχει ξεκινήσει άλλωστε μια μεγάλη συζήτηση για την αύξηση της φορολογίας στους πολύ πλούσιους με ετήσιο εισόδημα πάνω από πέντε εκατομμύρια λίρες, «προκειμένου να βρεθούν χρήματα για να ενισχυθούν οι μικρομεσαίοι και τα φτωχότερα στρώματα ,που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία. Κάτι που έχει γίνει ήδη στην Αργεντινή» γράφει το Bloomberg.
Στην Αμερική, αναφέρει το διεθνές Πρακτορείο, «εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι επιχειρήσεις που έχουν κλείσει οριστικά, πάνω από 10 εκατομμύρια Αμερικανοί παραμένουν άνεργοι και σχεδόν τρεις φορές περισσότεροι …πεινάνε». Ολο και περισσότεροι οικονομολόγοι προειδοποιούν για τρομερή κοινωνική έκρηξη και σοβαρές πολιτικές συνέπειες από τη δραματική διεύρυνση του χάσματος πλουσίων-φτωχών, αν δεν ενισχυθούν αποφασιστικά τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα.
Ο νέος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί βέβαια να αυξήσει στα 15 δολάρια το ωρομίσθιο και να φορολογήσει τους πλούσιους, αλλά οι πιέσεις που θα δεχτεί από τη Γουόλ Στρητ για να υποχωρήσει θα είναι μεγάλες. Εκατομμύρια Αμερικανοί θα δουν τα επιδόματα ανεργίας λόγω του Covid να λήγουν στα μέσα Μαρτίου, εάν δεν υλοποιηθούν τα μέτρα που εγκρίθηκαν από το Κογκρέσο.
Αν και όπως ειχε πει κάποτε γλαφυρά ο Στίβεν Ρέζνικ καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αμχερστ της Μασαχουσέτης «σε μια κρίση, οι καπιταλιστές πεθαίνουν σαν βαμπίρ που δεν μπορούν να βρουν αίμα. Μόνο που οι κυβερνήσεις τους προσφέρουν… αίμα αφειδώς»!
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»