Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου - με έκταση μεγαλύτερη από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Ελβετία και το Βέλγιο μαζί.
Όμως, παρά το μέγεθός της, η Γροιλανδία παραμένει αυτοδιοικούμενο έδαφος της Δανίας. Οι αποφάσεις για θέματα εξωτερικής, αμυντικής και νομισματικής πολιτικής λαμβάνονται στην Κοπεγχάγη.
Από το 1979, η Γροιλανδία έχει τον δικό της πρωθυπουργό και άλλα θεσμικά όργανα, αλλά οι στρατηγικοί τομείς πολιτικής παραμένουν υπό τον έλεγχο της Δανίας.
Δεδομένου ότι το 80% της Γροιλανδίας καλύπτεται μόνιμα από πάγο, μεγάλο μέρος της χώρας παραμένει μη κατοικήσιμο. Έχει πληθυσμό μόλις 56.000 κατοίκων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ιθαγενείς Ινουίτ.
Εδώ και πολύ καιρό είναι υπερήφανοι για τον πολιτισμό και τις παραδόσεις που τους βοήθησαν να επιβιώνουν επί αιώνες στις πιο αντίξοες συνθήκες στη Γη. Έχουν στενή σχέση με τη φύση και ανήκουν σε ένα από τα πιο όμορφα, απομακρυσμένα, ανέγγιχτα μέρη του πλανήτη.
Όμως οι κάτοικοι της Γροιλανδίας βλέπουν τώρα τη φωνή τους να ενισχύεται σε μεγάλο βαθμό στην παγκόσμια σκηνή μετά τον εξωφρενικό ισχυρισμό του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα καταλάβουν το νησί τους.
Οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι δεν θέλουν να γίνουν Αμερικανοί και πολλοί ανησυχούν από τις διαστάσεις που έχουν λάβει τα σχόλια του Ντόναλντ Τραμπ.
Άλλοι ωστόσο εκτιμούν ότι τα φώτα της δημοσιότητας που πέφτουν πάνω τους αποτελούν ευκαιρία να προωθήσουν τη μακροχρόνια προσπάθειά τους για ανεξαρτησία από τη Δανία, η οποία αποτελεί βασικό ζήτημα στις βουλευτικές εκλογές της Τρίτης.
Οι βουλευτικές εκλογές
Το κοινοβούλιο - το Inatsisartut - έχει μόλις 31 βουλευτές, οι οποίοι θα επιλεγούν από τις λίστες έξι πολιτικών κομμάτων, δύο εκ των οποίων συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.
Δεδομένου ότι στο νησί της Αρκτικής πραγματοποιούνται ελάχιστες δημοσκοπήσεις, είναι λιγότερο σαφές από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα.
Ωστόσο, μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από τη Verian τον Ιανουάριο ρώτησε 497 Γροιλανδούς ποιον θα ψήφιζαν. Η έρευνα έδειξε ότι το αριστερό κόμμα Inuit Ataqatigiit είναι πρώτο με ποσοστό σχεδόν 31% και προηγείται από το κυβερνών κόμμα Siumut κατά 9%.
Το κόμμα Inuit Ataqatigiit και το κόμμα Simiut μπορεί να συνεχίσουν να κυβερνούν σε συνασπισμό.
Ο πρωθυπουργός προέρχεται από το κόμμα με τις περισσότερες έδρες, που σήμερα είναι ο Múte Egede του κόμματος Inuit Ataqatigiit.
Το Simiut έχει υποσχεθεί δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία μετά τις εκλογές, κάτι που ενδεχομένως να το βοηθήσει να προσελκύσει περισσότερους ψηφοφόρους και ίσως του επιτρέψει να επιλέξει τον επόμενο πρωθυπουργό.
Όμως το Naleraq, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, αυξάνει τη δημοτικότητά του με την στάση του υπέρ της ανεξαρτησίας και την εμφανή προθυμία του να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Qupanuk Olsen, η οποία είναι η πιο δημοφιλής influencer της Γροιλανδίας, κατεβαίνει υποψήφια για το Naleraq και με περισσότερους από 500.000 followers στο TikTok και 300.000 στο Instagram, έχει την καλύτερη διαδικτυακή πλατφόρμα για να κάνει εκστρατεία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει ότι θα καταλάβει τη Γροιλανδία "με τον έναν ή τον άλλο τρόπο"
Όπως είναι φυσικό, οι κάτοικοι της Γροιλανδίας δεν επιθυμούν να καταληφθούν από τις ΗΠΑ. Λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ δήλωσε στην ομιλία του σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου ότι σκοπεύει να αποκτήσει τον έλεγχο του νησιού "με τον ένα ή τον άλλο τρόπο", ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Múte Bourup Egedeposted πόσταρε ένα σαφές μήνυμα στο Facebook : "Η Γροιλανδία είναι δική μας".
"Το Kalaallit Nunaat είναι δικό μας", ανέφερε στην ανάρτηση ο Έγκεντε, χρησιμοποιώντας το γροιλανδικό όνομα της χώρας του.
"Δεν θέλουμε να είμαστε ούτε Αμερικανοί, ούτε Δανοί, είμαστε Kalaallit. Οι Αμερικανοί και ο ηγέτης τους πρέπει να το καταλάβουν αυτό. Δεν είμαστε προς πώληση και δεν μπορούμε απλά να μας πάρουν. Το μέλλον μας θα αποφασιστεί από εμάς στη Γροιλανδία", δήλωσε. Η ανάρτηση έκλεισε με ένα emoji με σφιγμένη γροθιά και μια σημαία της Γροιλανδίας.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του πριν από έξι εβδομάδες, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει το ενδιαφέρον του για την πλούσια σε ορυκτά Γροιλανδία, η οποία βρίσκεται κατά μήκος στρατηγικών θαλάσσιων οδών στον Βόρειο Ατλαντικό. Η Γροιλανδία, αυτοδιοικούμενο έδαφος της Δανίας, με πληθυσμό περίπου 56.000 ανθρώπων, βρίσκεται στα ανοικτά των βορειοανατολικών ακτών του Καναδά, πιο κοντά στην Ουάσινγκτον παρά στην Κοπεγχάγη.
Ο Τραμπ απηύθυνε άμεση έκκληση στους κατοίκους της Γροιλανδίας στην ομιλία του στο Κογκρέσο, μόλις μια εβδομάδα πριν οι ψηφοφόροι της χώρας ψηφίσουν στις βουλευτικές εκλογές.
"Υποστηρίζουμε σθεναρά το δικαίωμά σας να καθορίσετε μόνοι σας το μέλλον σας, και αν το επιλέξετε, σας καλωσορίζουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής", είπε ο Τραμπ.
"Θα σας κρατήσουμε ασφαλείς. Θα σας κάνουμε πλούσιους. Και μαζί θα οδηγήσουμε τη Γροιλανδία σε ύψη που δεν είχατε φανταστεί ποτέ πριν", πρόσθεσε.
Το κίνημα ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας
Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της αυτοδιοίκησης σε δημοψήφισμα του 2009, το οποίο καθιέρωσε επίσης έναν οδικό χάρτη για την ανεξαρτησία όποτε ο λαός του νησιού υποστηρίξει μια τέτοια κίνηση. Σύμφωνα με τους όρους του δημοψηφίσματος, η Δανία παραμένει υπεύθυνη για την άμυνα και τις εξωτερικές υποθέσεις της Γροιλανδίας, με την τοπική κυβέρνηση να ελέγχει τα υπόλοιπα θέματα.
Ερωτηθείς σχετικά με τα σχόλια του Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι οι κάτοικοι της Γροιλανδίας θέλουν να αποσχιστούν από τη Δανία μόνο και μόνο για να γίνουν "ενσωματωμένο τμήμα της Αμερικής".
Ο Lars Løkke Rasmussen δήλωσε ότι πιστεύει πως η αναφορά του Τραμπ στο σεβασμό του δικαιώματος των Γροιλανδών στην αυτοδιάθεση ήταν το πιο σημαντικό μέρος της ομιλίας του.
"Είμαι πολύ αισιόδοξος για το ποια θα είναι η απόφαση των Γροιλανδών σχετικά με αυτό", δήλωσε κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Φινλανδία. "Θέλουν να χαλαρώσουν τους δεσμούς τους με τη Δανία. Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό, για να έχουμε μια πιο ισότιμη σχέση".
Ο Løkke πρόσθεσε ότι είναι σημαντικό οι εκλογές της επόμενης εβδομάδας να είναι ελεύθερες και δίκαιες "χωρίς κανενός είδους διεθνή παρέμβαση".
Γεωπολιτική και οικονομική σημασία της Γροιλανδίας
Η Γροιλανδία είναι ζωτικής σημασίας για τον κόσμο, αν και ελάχιστοι το αντιλαμβάνεται. Οι ΗΠΑ και άλλες παγκόσμιες δυνάμεις εποφθαλμιούν τη στρατηγική της θέση στην Αρκτική, τις πολύτιμες σπάνιες γαίες που βρίσκονται παγιδευμένες κάτω από τον πάγο και είναι απαραίτητες για τις τηλεπικοινωνίες καθώς και τα δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου που διαθέτει.
Υπάρχουν επίσης δυνατότητες για ναυτιλιακές και εμπορικές διαδρομές, καθώς οι πάγοι που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της Γροιλανδίας συνεχίζουν να υποχωρούν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αν ο πάγος λιώσει, θα αναδιαμορφώσει τις ακτογραμμές σε όλο τον κόσμο και ενδεχομένως θα αλλάξει τα κλιματικά δεδομένα.
Αποικιοκρατική Δανία
Η Δανία αποίκησε τη Γροιλανδία πριν από 300 χρόνια και εξακολουθεί να ασκεί τον έλεγχο της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, αν και η Γροιλανδία απέκτησε αυτοδιοίκηση το 1979 και αυτοδιοικείται μέσω του κοινοβουλίου της.
Τα σχόλια του Τραμπ για τη Γροιλανδία προκάλεσαν πολιτική κρίση στη Δανία. Η πρωθυπουργός πραγματοποίησε περιοδεία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να συγκεντρώσει υποστήριξη, λέγοντας ότι η ήπειρος αντιμετωπίζει "μια πιο αβέβαιη πραγματικότητα", ενώ η χώρα της προχώρησε σε ενίσχυση της στρατιωτικής της παρουσίας γύρω από τη Γροιλανδία.
Η οικονομία της Γροιλανδίας εξαρτάται από την αλιεία, καθώς και από μια ετήσια επιχορήγηση ύψους περίπου 554 εκατομμυρίων ευρώ από τη Δανία.
Η Aka Hansen, ντόπια σκηνοθέτης και συγγραφέας, είναι καχύποπτη σχετικά με τις προθέσεις Τραμπ - αλλά εξακολουθεί να τον ευχαριστεί που έστρεψε την προσοχή του κόσμου στην πατρίδα της.
Όπως και πολλοί άλλοι κάτοικοι της Γροιλανδίας, θέλει να γίνει σεβαστή η πατρίδα της και ο λαός της και δεν επιθυμεί να κυβερνάται από άλλη μια αποικιοκρατική δύναμη. Αλλά αισθάνεται ότι η ρητορική του Τραμπ έχει αυξήσει τη δυναμική για την ανεξαρτησία από τη Δανία.
Η Δανία έχει κατηγορηθεί για παραβιάσεις δικαιωμάτων των Ινουίτ της Γροιλανδίας, όπως η απομάκρυνση των παιδιών από τις οικογένειές τους τη δεκαετία του 1950 με τη δικαιολογία της ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία της Δανίας και η τοποθέτηση ενδομήτριων αντισυλληπτικών συσκευών στις γυναίκες τις δεκαετίες του 1960 και 1970, δήθεν για να περιοριστεί η αύξηση του πληθυσμού στη Γροιλανδία.