Τα αραβικά έθνη θεωρούν ολοένα και περισσότερο τη Σαουδική Αραβία ως τον κύριο διπλωματικό τους δίαυλο για να μετριάσουν τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή, ιδίως όσον αφορά την παλαιστινιακή υπόθεση, η οποία έχει επανέλθει ως πρωταρχική ανησυχία της περιοχής εν μέσω του πολέμου στη Γάζα
Σύμφωνα με διπλωμάτες που επικαλούνται οι Financial Times, ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τοποθετείται ως ο «παίκτης-κλειδί» που θα επηρεάσει την προσέγγιση του Τραμπ στο παλαιστινιακό ζήτημα, μόλις ο πρώην πρόεδρος επιστρέψει στην εξουσία. «Ο παίκτης-κλειδί στην περιοχή είναι η Σαουδική Αραβία, λόγω των γνωστών σχέσεων που έχουν μαζί του, οπότε θα είναι ο άξονας των όποιων περιφερειακών ενεργειών αποφασίσουν να κάνουν οι ΗΠΑ», δήλωσε στους FT ένας Άραβας διπλωμάτης.
Το πολιτικό τοπίο έχει αλλάξει δραματικά από την πρώτη θητεία του Τραμπ. Η Σαουδική Αραβία αποκατέστησε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν και το βασίλειο, μαζί με άλλα αραβικά και μουσουλμανικά έθνη, αναγκάστηκαν να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Αυτή η αναπροσαρμογή φάνηκε στην πρόσφατη αραβική και ισλαμική σύνοδο κορυφής στο Ριάντ, όπου ο πρίγκιπας διάδοχος κατηγόρησε το Ισραήλ ότι διαπράττει «γενοκτονία» στη Γάζα, σηματοδοτώντας μια σημαντική σκλήρυνση της θέσης της Σαουδικής Αραβίας.
Η σύνοδος κορυφής, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 50 αραβικά και μουσουλμανικά έθνη, έστειλε ένα σαφές μήνυμα στον Τραμπ σχετικά με την ενιαία στάση της περιοχής για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων. «Ο Τραμπ είναι κάποιος που του αρέσει να του δίνουν έτοιμες συμφωνίες για τις οποίες μπορεί να πάρει τα εύσημα», ανέφερε ανώτερος διπλωμάτης στους FT, προσθέτοντας ότι ενώ ο MBS θα μπορούσε να παρουσιάσει στον Τραμπ πιθανές συμφωνίες, αυτές θα έπρεπε απαραιτήτως να αντιμετωπίζουν τις παλαιστινιακές φιλοδοξίες.
Η παλαιστινιακή υπόθεση είναι πλέον αδύνατο να παραμεριστεί, με τους Άραβες ηγέτες να ανησυχούν ιδιαίτερα για τη ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας τους. Όπως εξήγησε ένας Άραβας διπλωμάτης: «Ο Τραμπ θα πρέπει να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, και για να το κάνει αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίσει την επόμενη μέρα. Θα χρειαστεί κάποια εστίαση στο παλαιστινιακό κομμάτι, αλλιώς το περιφερειακό στοιχείο δεν θα λειτουργήσει. Η Σαουδική Αραβία έχει πει ευθέως ότι αν δεν υπάρξει παλαιστινιακό κράτος, η εξομάλυνση δεν αποτελεί επιλογή».
Ενώ ο Τραμπ και ο Μπιν Σαλμάν διατηρούσαν θερμές σχέσεις κατά τη διάρκεια της προεδρίας του πρώτου, οι οποίες σημαδεύτηκαν από σημαντικές οικονομικές συμφωνίες και πολιτική υποστήριξη, ο πρίγκιπας διάδοχος έχει πρόσφατα τοποθετήσει τη Σαουδική Αραβία ως τον αρχιτέκτονα μιας ευρύτερης αραβικής και μουσουλμανικής συναίνεσης για την Παλαιστίνη. «Η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο ο Τραμπ ασχολείται με τη Γάζα και την Παλαιστίνη», δήλωσε άλλος αξιωματούχος στους FT. «Πολλές από τις χώρες της περιοχής ανησυχούν για το τι θα επακολουθήσει».
Η στρατηγική τοποθέτηση του μπιν Σαλμάν θεωρείται ότι του έδωσε την ευκαιρία να προβάλει τον εαυτό του ως περιφερειακό ηγέτη. Ένας δεύτερος Άραβας διπλωμάτης δήλωσε ότι ο πρίγκιπας διάδοχος έχει βρει το «συνθηματικό» για τον ηγετικό ρόλο της Μέσης Ανατολής. «Το μόνο ζήτημα που ενώνει τον αραβικό κόσμο είναι το παλαιστινιακό ζήτημα», δήλωσε ο διπλωμάτης, προειδοποιώντας παράλληλα για τις προκλήσεις που έρχονται: «Το ερώτημα είναι πόσο η Σαουδική Αραβία μπορεί να επενδύσει σε αυτό … και πόσο ο Νετανιάχου θα έχει τη δυνατότητα να το τορπιλίσει».
Άραβες αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η επιτυχία του Τραμπ σε οποιεσδήποτε περιφερειακές συμφωνίες θα εξαρτηθεί από την ικανότητά του να πιέσει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να κάνει παραχωρήσεις όσον αφορά την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση - κάτι που ο Νετανιάχου επί του παρόντος «απορρίπτει έντονα».
Ο πόλεμος στη Γάζα έχει αναγκάσει τα αραβικά κράτη να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, με τις προσπάθειες εξομάλυνσης να είναι πλέον σταθερά συνδεδεμένες με την πρόοδο όσον αφορά την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση. Η ενιαία στάση των αραβικών και μουσουλμανικών κρατών υποδηλώνει ότι, παρά την προσωπική σχέση του Τραμπ με τον Μπιν Σαλμάν, οι όποιες μελλοντικές συναλλαγές θα πρέπει να εξυπηρετούν την ευρύτερη αραβική και μουσουλμανική συναίνεση για τα παλαιστινιακά δικαιώματα, σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με την πρώτη θητεία του.