Το βουλγαρικό διυλιστήριο της ρωσικής εταιρείας «Lukoil» δεν μπορεί να παρακάμψει την απαγόρευση πώλησης στο εξωτερικό πετρελαιοειδών που παράγονται από ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσε ο Ντάνιελ Φέρι, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στους Βούλγαρους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα.
Πριν από μία εβδομάδα, η υπηρεσιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρότασή της να ακυρώσει την απαγόρευση εξαγωγής των προϊόντων του διυλιστηρίου «Lukoil Neftokhim» κοντά στην πόλη Μπουργκάς της Μαύρης Θάλασσας που είχε εισαγάγει η προηγούμενη κυβέρνηση μετά τις 5 Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Ο Φέρι εξήγησε ότι η Βουλγαρία έλαβε το δικαίωμα να χρησιμοποιεί κατ’ εξαίρεση το ρωσικό πετρέλαιο μέχρι το 2024, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να το εξάγει και να κερδίζει από αυτό. «Ο σκοπός της εξαίρεσης είναι να μπορεί η Βουλγαρία να προμηθεύεται και να μην πωλεί εισαγόμενο ρωσικό πετρέλαιο σε άλλες χώρες – από την ΕΕ ή από ξένες χώρες», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Μόλις πριν από μία ημέρα, ο Βούλγαρος υπουργός Ενέργειας δήλωσε ότι η εξαγωγή ρωσικών πετρελαιοειδών είναι υπέρ ολόκληρης της ευρωπαϊκής αγοράς και εγγυάται την ασφάλεια της περιοχής. Είπε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει ουσιαστικά τη μεταπώληση καυσίμων ρωσικής προέλευσης.
Η απαγόρευση των εξαγωγών επιβλήθηκε από την κυβέρνηση του Κίριλ Πετκόφ στα τέλη Ιουνίου, προκειμένου να συμμορφωθεί με τις κοινές ευρωπαϊκές αποφάσεις και να μειώσει τις τιμές των καυσίμων στη Βουλγαρία. Η λογική είναι ότι όσο περισσότερο πετρέλαιο παραμένει στη Βουλγαρία, τόσο περισσότερο θα πέφτει η τιμή του, επειδή δεν μπορεί να πωληθεί αλλού.
Πριν από μία εβδομάδα, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός και τρεις υπουργοί του κατέθεσαν προτάσεις για την άρση της απαγόρευσης αυτής, υποστηρίζοντας ότι η απαγόρευση των εξαγωγών θα οδηγήσει σε έλλειμμα στην εγχώρια αγορά, καθώς η Lukoil θα σταματήσει και την παραγωγή του. Δεν είναι σαφές από την πρόταση από τι υποκινείται αυτή η περίεργη υπόθεση.
Η απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης θα ήταν ιδιαίτερα επωφελής τόσο για τη Lukoil Neftohim Burgas, η οποία εξάγει καύσιμα μέσω του εμπόρου του ομίλου – της Litasco με έδρα την Ελβετία, όσο και για τις βουλγαρικές εταιρείες που εισάγουν ρωσικά καύσιμα και μπορούν να έχουν καλά κέρδη από τις εξαγωγές τους.
Το διυλιστήριο του Μπουργκάς λειτουργεί σχεδόν κατά 90% με ρωσικό πετρέλαιο Ural, η τιμή του οποίου είναι περίπου 23-25 δολάρια ανά βαρέλι φθηνότερη από την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς Brent, η οποία έχει πέσει κάτω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι από τον Μάρτιο και διαπραγματεύεται στα επίπεδα των 93-97 δολαρίων. Η διαφορά των τιμών κατά 20-25% της επιτρέπει να παράγει σημαντικά έσοδα.
Η πρόταση της υπηρεσιακής κυβέρνησης, η οποία υπογράφεται από τον πρωθυπουργό Γκουλάμπ Ντόνεφ και τους υπουργούς Οικονομικών, Οικονομίας και Ενέργειας, έρχεται καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες προετοιμάζουν σχέδια δράσης μετά το κλείσιμο του ρωσικού πετρελαίου τον Δεκέμβριο – και αφού λήξει και η εισαγωγή πετρελαιοειδών από τη Ρωσία από τις 5 Φεβρουαρίου 2023.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, εθνικοποίησε τα διυλιστήρια της Rosneft, τα οποία κατέχουν σχεδόν το 12% της δυναμικότητας επεξεργασίας πετρελαίου. Και οι ιταλικές αρχές αναζητούν τρόπους για να μην κλείσουν το διυλιστήριο της Lukoil στη Σικελία – ISAB, το οποίο κατέχει το 20% της δυναμικότητας επεξεργασίας πετρελαίου και 1.000 θέσεις εργασίας στον φτωχό ιταλικό νότο.
Υπάρχουν πληροφορίες ότι το αμερικανικό επενδυτικό ταμείο Crossbridge Energy Partners βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την εξαγορά του, ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για το εργοστάσιο ώστε να αγοράσει μη ρωσικές πρώτες ύλες. Εάν η συμφωνία πραγματοποιηθεί, η Litasco, η οποία λειτουργεί 4 διυλιστήρια στη Ρωσία, τρία στην Ιταλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και κατέχει το 45% ενός διυλιστηρίου στην Ολλανδία, θα μείνει με ένα λιγότερο. Το Reuters ανέφερε πρόσφατα ότι η Litasco σχεδιάζει να μεταφέρει μέρος των εμπορικών της δραστηριοτήτων στο Ντουμπάι.
Οι δυσκολίες στις ευρωπαϊκές αγορές θα επιτρέψουν στο βουλγαρικό υποκατάστημα της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας στη Ρωσία, όπως η Lukoil, αλλά και τοπικές εταιρείες όπως η Insa Oil, να έχουν καλά κέρδη, μεταξύ άλλων και μέσω των πωλήσεων στην Ουκρανία, όπου η Βουλγαρία εξήγαγε μόνο φέτος πετρέλαιο αερίου αξίας άνω των 700 εκατομμυρίων ευρώ.