Η δαιδαλώδης πολιτική δομή του Βελγίου περιέχει ένα πολυεπίπεδο σύστημα διακυβέρνησης, το καθένα με τις δικές του εξουσίες και συχνά κατακλύζεται από εσωτερικές διαμάχες. Όταν λειτουργούν, τα πράγματα μπορεί να είναι καλά, αλλά όταν δεν λειτουργούν, προκύπτει πραγματική παράλυση. Στις Βρυξέλλες, εννέα μήνες μετά τις εκλογές, οι πολιτικοί εξακολουθούν να διαφωνούν και καμία κυβέρνηση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κατασκευή κοινωνικών κατοικιών και τα μεγάλα έργα υποδομής καθυστερούν. Οι επιδοτήσεις — για φιλανθρωπικές οργανώσεις, ΜΚΟ και πολιτιστικά έργα— έχουν παγώσει. Η χρηματοδότηση των κέντρων κοινωνικής πρόνοιας, της αστυνομίας και των τοπικών αρχών καλύπτεται από αβεβαιότητα. Το δημόσιο χρέος συσσωρεύεται τόσο γρήγορα όσο οι σακούλες σκουπιδιών στους βρώμικους δρόμους.
«Πραγματικά είναι η επιβίωση των Βρυξελλών ως πόλης που διακυβεύεται», δήλωσε ανήσυχος ο κεντρώος βουλευτής Κριστόφ ντε Μπεκελέρ.
Μακριά από τη γεμάτη τουρίστες νεογοτθική πλατεία της Γκραν Πλας, τα χαριτωμένα καταστήματα σοκολάτας και τις φανταχτερές μπυραρίες, η πόλη βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού.
Το χρέος της βελγικής πρωτεύουσας ξεπερνά τα 14 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα 1,6 δισ. ευρώ που προβλέπεται να προστεθούν φέτος. Η βελγική εφημερίδα Bruzz υπολόγισε ότι το χρέος της πόλης αυξάνεται κατά 4 εκατομμύρια ευρώ κάθε μέρα.
Οι Βρυξέλλες είναι μία από τις τρεις διοικητικές περιφέρειες του Βελγίου, μαζί με τη γαλλόφωνη Βαλλονία στο νότο και την ολλανδόφωνη Φλάνδρα στα βόρεια, που περιβάλλουν την πόλη. Και οι τρεις περιφέρειες έχουν τις δικές τους κυβερνήσεις με αρμοδιότητες για θέματα όπως η στέγαση, οι μεταφορές και η οικονομική πολιτική.
Τα πράγματα θα μπορούσαν να χειροτερέψουν: η πιστοληπτική ικανότητα της περιφέρειας θα μπορούσε να υποβαθμιστεί μέχρι το καλοκαίρι, γεγονός που θα καθιστούσε πιο ακριβό τον δανεισμό, επιβαρύνοντας περαιτέρω το χρέος της περιοχής, προειδοποίησε ο υπηρεσιακός υπουργός Προϋπολογισμού Σβεν Γκατζ .
Προς το παρόν, ακόμη και η τελευταία λύση των διαπραγματεύσεων – μια κυβέρνηση μειοψηφίας – φαίνεται αμφίβολη, δεδομένου ότι θα χρειαζόταν ακόμα την έγκριση μιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για να πιάσει δουλειά, και για κάθε απόφαση που θα λαμβάνει στη συνέχεια.
«Αν και δεν θα ήταν η ιδανική διάταξη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, μια κυβέρνηση μειοψηφίας θα εξακολουθούσε να είναι καλύτερα από καμία κυβέρνηση», τονίζει ο ντε Μπεκελέρ.
Οι συσχετισμοί
Μπορεί οι Ολλανδόφωνοι υπερτερούν των Γαλλόφωνων Βαλλονών στη χώρα συνολικά, όμως στις Βρυξέλλες ισχύει το αντίστροφο. Έτσι, για να διασφαλιστεί η ολλανδόφωνη εκπροσώπηση, η κυβέρνηση των Βρυξελλών πρέπει να διαθέτει την πλειοψηφία μέσα και στις δύο γλωσσικές ομάδες. Όμως και στις δύο πλευρές ένα σύνολο κομμάτων πρέπει να συμφωνήσουν να συνεργαστούν μεταξύ τους προτού συνάψουν μια πλήρη συμφωνία συνασπισμού με την άλλη γλωσσική ομάδα.
Μετά τις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, μια συμφωνία στη γαλλόφωνη πλευρά ήταν σχετικά απλή. Το κεντροδεξιό MR έγινε το μεγαλύτερο γαλλόφωνο κόμμα των Βρυξελλών και γρήγορα έκλεισε συμφωνία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το κεντρώο των Les Engagés.
Από την άλλη πλευρά, οι Φλαμανδοί Πράσινοι κέρδισαν την ολλανδόφωνη ψήφο και τον Νοέμβριο έκλεισαν συμφωνία με το σοσιαλιστικό Vooruit, το φιλελεύθερο Open VLD και το Φλαμανδικό-εθνικιστικό N-VA, το κόμμα του νέου πρωθυπουργού του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Bart de Wever (AP Photo/Efrem Lukatsky)
Οι ιαχές της νίκης στις εκλογές ήταν βραχύβιες. Οι γαλλόφωνοι σοσιαλιστές αρνήθηκαν να κυβερνήσουν με τους Φλαμανδούς εθνικιστές. Οι φιλελεύθεροι του Open VLD με τη σειρά τους αρνήθηκαν να κυβερνήσουν χωρίς τους Φλαμανδούς εθνικιστές.
«Οι γαλλόφωνοι αστειεύονται αν πιστεύουν ότι μπορούν να λύσουν τα προβλήματα των Βρυξελλών χωρίς να συνεργαστούν με τους Φλαμανδούς εθνικιστές που ηγούνται της ομοσπονδιακής κυβέρνησης», δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Open VLD, Φρεντερίκ ντε Γκουχτ, ενώ ο ο πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος στις Βρυξέλλες, Αχμέντ Λαουέτζ, αποκάλεσε τους Φλαμανδούς εθνικιστές «αποσχιστικό κόμμα, κατά των Βρυξελλών και κατά της διαφορετικότητας» και είπε ότι εάν συμμετείχαν σε μια τοπική κυβέρνηση θα έδειχναν «περιφρόνηση για την περιοχή των Βρυξελλών και τα συμφέροντά της».
Ο κατακερματισμός του κατακερματισμού
Ενώ το Βέλγιο είναι χωρισμένο σε τρεις διοικητικές περιφέρειες, οι ίδιες οι Βρυξέλλες χωρίζονται σε 19 δήμους. Ο καθένας έχει τον δικό του δήμαρχο και διαχειρίζεται τις αστυνομικές δυνάμεις της περιοχής.
Καθώς παράλληλα το έγκλημα και η βία εκτινάσσονται στα ύψη, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θέλει να συγχωνεύσει αυτές τις ξεχωριστές δυνάμεις σε μια ενιαία οντότητα και όπως ήταν αναμενόμενο οι περιφερειακοί πολιτικοί των Βρυξελλών αντιδρούν στην πρόταση . Υποστηρίζουν ότι το πραγματικό πρόβλημα με την αστυνομία δεν είναι η περίπλοκη οργάνωσή της, αλλά η έλλειψη εθνικής χρηματοδότησης και ότι μια συγχώνευση κινδυνεύει να αποξενώσει την αστυνομία από τους πολίτες των Βρυξελλών.
Ο πρόεδρος του κόμματος MR, Ζορζ-Λουί Μπουσέ, έχει διατυπώσει την απειλή ότι οι Βρυξέλλες, εάν δεν συνεννοηθούν, θα πρέπει να τεθούν υπό ομοσπονδιακό κυβερνητικό έλεγχο.
Από νομική άποψη, η ιδέα είναι «μυθοπλασία», σύμφωνα με αναλυτές. Ωστόσο, θεωρητικά, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα μπορούσε να αναλάβει ορισμένες λειτουργίες υπό την προϋπόθεση ορισμένων μέτρων.
Αργά ή γρήγορα, το χάος των Βρυξελλών θα αναγκάσει κάποιον να δράσει. Όμως φαίνεται ότι ακόμη δεν έχει φτάσει αυτή η στιγμή.
Πηγή: Politico