«Σχίσμα» στην ορθοδοξία προκαλεί το θέμα της αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Εκκλησίας, η οποία παραχωρήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Μόσχας, που συνεδρίασε για περίπου πέντε ώρες, σήμερα Δευτέρα 15 Οκτωβρίου, για πρώτη φορά στην ιστορία της εκτός Ρωσίας, στο Μινσκ της Λευκορωσίας, υπό την προεδρία του Πατριάρχη κ. Κυρίλλου, αποφάσισε να διακόψει την κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως αντίδραση στην απόφαση του Φαναρίου για την Ουκρανική Εκκλησία.
Η απόφαση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κάνει λόγο για «παράλογες» και «με πολιτικό κίνητρο» αποφάσεις εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τονίζει ότι στηρίζει απόλυτα την Κανονική Ουκρανική Εκκλησία «σε ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς».
Στην ανακοίνωσή της η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Μόσχας και Πασών των Ρωσιών κάνει ακόμα λόγο για «επιβουλή» του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην κανονιστική επικράτεια της Ρωσικής Εκκλησίας.
«Η αποδοχή διαλόγου με σχισματικούς και πρόσωπα στα οποία έχει επιβληθεί ανάθεμα από εκκλησία άλλης δικαιοδοσίας, η επιβουλή σε ξένα κανονιστικά όρια, η προσπάθεια αποποίησης δικών της ιστορικών αποφάσεων και υποχρεώσεων, όλα αυτά θέτουν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπολεως έξω από τα όρια του κανονιστικού πεδίου και προς μεγάλη μας λύπη κάνει πλέον για εμάς αδύνατη την επαφή της ευχαριστίας με τους ιεράρχες, τους πνευματικούς και τους πιστούς..."
«Στο εξής και μέχρι την άρση των αντικανονικών αποφάσεων που πήρε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως οι ιερείς του Πατριαρχείου Μόσχας είναι αδύνατο να συλλειτουργούν με τους κληρικούς της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και για τους πιστούς (αδύνατη) η συμμετοχή σε πράξεις λατρείας σε ναούς αυτής», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίων μιλώντας σε δημοσιογράφους τόνισε ότι «στη σημερινή συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, λήφθηκε η απόφαση να σταματήσει εντελώς κάθε επικοινωνία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης. Ήταν μια επιβεβλημένη απόφαση όμως η Ιερά Σύνοδός μας δεν μπορούσε να λάβει άλλη απόφαση επειδή όλη η λογική των πρόσφατων ενεργειών του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης οδηγούσε σε αυτό».
O Ρώσος Πατριάρχης Κύριλλος, φτάνοντας στο Μινσκ, όπου πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος, είχε εκφράσει την ελπίδα του «η Ορθόδοξη Εκκλησία να βρει τη δύναμη να ξεπεράσει τις δυσκολίες…να μείνει ενωμένη».
Την Πέμπτη, Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από τακτική Ιερά Σύνοδο, έλαβε την απόφαση να χορηγήσει αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας και να επαναφέρει τον σχισματικό Πατριάρχη Φιλάρετο στην κανονικότητα της Εκκλησίας αλλά και τον σχισματικό Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Μαλέτιτς, της λεγόμενης «Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Τα Μόνιμα Μέλη της Ιεράς Συνόδου είναι: Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριος, Μητροπολίτης Κρουτίσης και Κολόμνας Ιουβενάλιος, Μητροπολίτης Κισινάου και πάσης Μολδαβίας Βλαδίμηρος, Μητροπολίτης Αστάνα και Καζακστάν Αλέξανδρος, Μητροπολίτης Τασκένδης Βικέντιος, Μητροπολίτης Αγίας Πετρουπόλεως Βαρσανούφιος, Μητροπολίτης Μινσκ Παύλος, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας.
Επίσης συμμετείχαν: Μητροπολίτης Ζαπορόζιε Λουκάς, Μητροπολίτης Αλτάι Σέργιος, Επίσκοπος Νάρβα Λάζαρος, Επίσκοπος Ρούμπινσκ Βενιαμίν και ο Επίσκοπος Νακχόντκα Νικόλαος.