Tου ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ*
Μεθοδικά βήματα αναβάθμισης και διεύρυνσης των διεκδικήσεων της εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου κάνει η Τουρκία, θεωρώντας πλέον ότι η ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων εις βάρος της Ελλάδας, η ενίσχυση του δικού της ρόλου ως περιφερειακής δύναμης και η ολοένα μεγαλύτερη αυτονόμησή της από τις ξένες εξαρτήσεις της προσφέρουν την ευκαιρία που ίσως δεν είχε το 1974, ούτε το 1986 ούτε το 1996…
Στο πλαίσιο της επιδίωξης να προωθηθεί το δόγμα της , η Τουρκία δεν αρκείται πλέον σε μια «δίκαιη» επίλυση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, αλλά θεωρεί ότι, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, θα διεκδικήσει τον μαξιμαλιστικό στόχο της για να γίνει ο διαμοιρασμός της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου μόνον μεταξύ των χωρών που έχουν ηπειρωτικές ακτές. Και τα νησιά (στα οποία συμπεριλαμβάνει και την Κύπρο, Κρήτη, Γαύδο, Κάρπαθο, Ρόδο, Καστελόριζο) θα περιορισθούν μόνον στα χωρικά ύδατά τους (6 ν.μ. για τα ελληνικά νησιά και 12 ν.μ. για την Κύπρο).
Οι ιδέες αυτές, που για πρώτη φορά άρχισαν να διατυπώνονται το 2011 με «πατέρα» τον αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού Τζιχάτ Γιαϊτζί, υποβαθμίστηκαν τα πρώτα χρόνια. Όμως, ο Τζιχάτ Γιαϊτζί είναι πλέον ναύαρχος υπαρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας και απολύτως έμπιστος του ερντογανικού κατεστημένου.
Ο πρώτος χάρτης που παρουσίασε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, στις 24 Οκτωβρίου, και άφηνε να εννοηθεί ότι η Τουρκία δικαιούται υφαλοκρηπίδα μέχρι και νότια της Ιεράπετρας, αποδόθηκε σε κάποιον χάρτη του Πανεπιστημίου της Σεβίλης, που παρουσίαζε τις «ελληνικές βλέψεις» στη Μεσόγειο…
Όμως, λίγες ημέρες αργότερα, ήρθε μια ακόμη αποκάλυψη με δύο χάρτες που παρουσίασε ο κ. στην επίσκεψή του στην , που ακριβώς αποτύπωναν τα οφέλη που θα έχουν τόσο η Τουρκία όσο και η Λιβύη εάν γίνει αποδεκτή η τουρκική θέση και εξαφανισθεί η υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και της Κύπρου στη Μεσόγειο.
Και οι τρεις αυτοί χάρτες αποτελούν μέρος των μελετών που είχε κάνει ο ναύαρχος Γιαϊτζί από το 2011-2012 και είναι πλέον σαφές ότι οι θεωρίες αυτές μετατρέπονται σταδιακά σε επίσημη τουρκική πολιτική, λόγω και των στενών σχέσεών του και με τον υπουργό Άμυνας, Χ. Ακάρ.
Από το 2011!
Οι παρουσιάσεις του ναυάρχου Τζιχάτ Γιαϊτζί έγιναν στο «Guvenlik Stratejileri Dergisi», που συνδέεται ευθέως με τη Στρατιωτική Ακαδημία (National Defense University), τo 2011, με τίτλο «Ο ρόλος της Λιβύης και η επίδρασή της στις προσπάθειες οριοθέτησης θαλασσίων αρμοδιοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο».
Το δεύτερο κείμενο δημοσιεύθηκε στην έκδοση Bilge Strateji, το 2012, με τίτλο «Το πρόβλημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο και η Τουρκία» και την ίδια χρονιά υπήρξε μια ακόμη δημοσίευση στο Geostrategic Pulse.
Η βασική αντίληψη που προωθεί ο Τούρκος ναύαρχος είναι ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο πρέπει να γίνει με τη μέση γραμμή μεταξύ των ακτών της Ανατολίας και της Αφρικής και καθώς στο βόρειο τμήμα ανατολικά είναι η Κύπρος και δυτικά τα ελληνικά νησιά, με «κίνδυνο να αποκλεισθεί η Τουρκία», θα πρέπει τα νησιά αυτά λόγω των «ειδικών περιστάσεων να περιορισθούν σε θαλάσσιες ζώνες που ταυτίζονται με τα χωρικά ύδατά τους».
Με τη θεωρία αυτή επιχειρείται επέκταση των διεκδικήσεων της Τουρκίας πέραν του 28ου μεσημβρινού, σημείο το οποίο επισήμως έχει καταθέσει μονομερώς η Τουρκία ως εξωτερικό σημείο της υφαλοκρηπίδας της, φθάνοντας ακόμη και πιο δυτικά του 26ου μεσημβρινού, κάτι που σημαίνει ότι φθάνει μέχρι και νότια της Κρήτης στο σημείο 34.34.41N, 25.27.24E, το ακρότατο σημείο δηλαδή μιας παντελώς αυθαίρετης και μονομερούς χάραξης της «μέσης γραμμής» μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Λιβύης.
Ο Τούρκος ναύαρχος έχει κάνει μάλιστα υπολογισμούς για το πώς με τη θεωρία του και την πλήρη εκμηδένιση της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας, η Τουρκία αποκτά θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, την Αίγυπτο, αλλά και αυτό ακόμη το Ισραήλ, καθώς χαράσσει αυθαίρετα τη μέση γραμμή, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την Κύπρο, την Κρήτη, το Καστελόριζο, τη Ρόδο και την Κάρπαθο!
Οι θαλάσσιες ζώνες
Αυτή η θεωρία στοχεύει κατ’ αρχήν στο να υπονομεύσει τις συνομιλίες της Ελλάδας με την Αίγυπτο και τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, μια και θα είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την κριτική ότι εάν εφαρμοσθεί το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως ζητά η Ελλάδα, οι δυο χώρες χάνουν σημαντικό μέρος της υφαλοκρηπίδας τους.
Όμως, το πιο σημαντικό πλέον είναι ότι η ίδια η Τουρκία διευρύνει τις διεκδικήσεις της εις βάρος της Ελλάδας ακόμη και σε περιοχές που ήταν αδιανόητο πριν μερικά χρόνια. Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που τίθεται θέμα για τις συνομιλίες της Ελλάδας με τη Λιβύη, καθώς ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αλί Μπαμπατσάν είχε διαμηνύσει στην Ντόρα Μπακογιάννη ότι η Τουρκία έχει λόγο σε κάθε οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε έναν από τους χάρτες του μάλιστα ο ναύαρχος Γιαϊτζί ξεπερνά όλα τα όρια, καθώς πλέον εμφανίζει ως «απώλεια» για την Τουρκία την ύπαρξη κυπριακής υφαλοκρηπίδας γύρω από το νησί πέραν των 12 ν.μ. όσο και την αποδοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στη νοτιοανατολική Κρήτη πέραν των 6 ν.μ., ανεβάζοντας έτσι την έκταση της τουρκικής υφαλοκρηπίδας από 41.000 τ.χλμ. (που είναι με βάση την πλήρη επήρεια του Καστελόριζου, της Κύπρου, της Ρόδου και της Κρήτης), στα… 189.000 τ.χλμ.
Η Τουρκία, ακόμη και με τη μονομερή κατάθεση στον ΟΗΕ των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της, είχε δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις, καθώς, αν και είχε αναφέρει το όριο του 28ου Μεσημβρινού, άφηνε ανοικτό το θέμα επέκτασης των διεκδικήσεών της προς τα δυτικά, με πλήρη διαγραφή των δικαιωμάτων των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
Διακοίνωση στον ΟΗΕ
Στη Ρηματική Διακοίνωση της 12ης Μαρτίου 2013 προς τον γ.γ. του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε ως επίσημο έγγραφο στο Law of the Sea Bulletin η Άγκυρα ρητά αναφέρει ότι «τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή ακολουθούν τη μέση γραμμή μεταξύ των ακτογραμμών της Τουρκίας και της Αιγύπτου, το δυτικό έσχατο σημείο της θα καθορισθεί σε συμφωνία με το αποτέλεσμα των μελλοντικών συμφωνιών οριοθέτησης του Αιγαίου και επίσης της Μεσογείου μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές και σχετικές συνθήκες».
Η ρηματική αυτή διακοίνωση είχε αποσταλεί σε απάντηση των ελληνικών διακοινώσεων σχετικά με τις παράνομες οριοθετήσεις τουρκικών Οικοπέδων που επικάλυπταν την ελληνική υφαλοκρηπίδα μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου και την παραχώρηση παράνομων αδειών ερευνών στην τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ.
Και πλέον, με την προώθηση των συγκεκριμένων χαρτών από τον Τούρκο υπουργό Άμυνας είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν θα διστάσει να διεκδικήσει, έστω και για διαπραγματευτικούς λόγους, υφαλοκρηπίδα ακόμη και νότια της Κρήτης.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Φιλελεύθερος της 15ης Νοεμβρίου
Πηγή: hellasjournal.com