Ο κύκλος των εσωτερικών συγκρούσεων στην πΓΔΜ δεν έχει κλείσει. Το σύνταγμα του 1991 ευρίσκεται στην καρδιά του προβλήματος. Προκάλεσε την αντίδραση των γειτόνων (Ελλάδα) καθώς και του αλβανικού πληθυσμού της χώρας. Περιείχε αλυτρωτικές πρόνοιες και άρθρα. Προσδιόριζε την χώρα ως «εθνικό κράτος του μακεδονικού έθνους (λαού)» θέτοντας τους αυτόχθονες αλβανικούς πληθυσμούς σε ήσσονα μοίρα.
Έγκαιρες προειδοποιήσεις ΟΑΣΕ και Συμβουλίου Ευρώπης για παραχώρηση εκπαιδευτικών δικαιωμάτων στην αλβανική γλώσσα απορρίφθηκαν . Καίτοι τα αλβανικά κόμματα μετείχαν κατά κανόνα κυβερνητικών συνασπισμών, οι αλβανοί της πΓΔΜ παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό αποκλεισμένοι από την γραφειοκρατία.
Ο πρόεδρος Κίρο Γλιγκόρωφ δεν έδειξε να αντιλαμβάνεται εγκαίρως την δυναμική του αλβανικού παράγοντα. Η καταστολή επικράτησε της πρόληψης. Οι εθνοτικές συγκρούσεις του 2001, κατέληξαν στην Συμφωνία της Αχρίδας και στην αναθεώρηση του Συντάγματος του 1991, η οποία επεβλήθη από την Διεθνή Κοινότητα (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση).
Η Ελλάδα, προωθώντας συμφέροντα της, είχε διαδραματίσει θετικό ρόλο. Θέσεις Αθηνών ακολούθησαν γειτονικές χώρες αποτελώντας πρόπλασμα για διαμόρφωση πολιτικής Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ . Δυνατότητες, προστιθέμενη αξία και κύρος Ελλάδος ήταν τότε αναμφίβολα διαφορετικού επιπέδου σε σύγκριση με τελευταία οκταετία.
Η Ελλάδα βρέθηκε συχνά στο «μάτι του κυκλώνα». Σλαβομακεδονικό κατεστημένο, σε διαφορετικές αποχρώσεις και βαθμό έντασης, παρέμεινε προσηλωμένο στην εκμετάλλευση της «θεωρίας της αδύναμης χώρας» που απειλείται από γειτονική Ελλάδα.
Καλόν όμως είναι να θυμηθούμε ότι όταν είχαμε την δυνατότητα, η υπαρκτή πολιτική βούληση για εξεύρεση λύσης στο όνομα εμποδίστηκε ενίοτε από εσωτερικές πολιτικές-κομματικές ισορροπίες. Ευθύνη όμως έχουν τόσο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και η Ουάσιγκτον.
Επί σειρά ετών καλλιέργησαν ψευδαισθήσεις αντί του αναγκαίου και απαραίτητου για μια νεοπαγή δημοκρατία πνεύματος συνδιαλλαγής και συμβιβασμού τόσο στο εσωτερικό όσο και με τους γείτονες.
Η εκ μέρους της Ουάσιγκτον αναγνώριση της χώρας με την συνταγματική της ονομασία στις 4 Νοεμβρίου 2004 ήταν άδικη για την Ελλάδα. Ανέτρεψε την ισορροπία των συνομιλιών σε βάρος της Ελλάδας και κατέδειξε επιλεκτική χρησιμότητα συμμαχικών δεσμών χωρών ΝΑΤΟ, ενισχύοντας αλαζονεία Σλαβομακεδόνων .
Στάση ευθύνης και αξιοπρέπειας Ελλάδος στο Βουκουρέστι αποκατέστησε κάπως ισορροπία καθιστώντας σαφές ότι επίλυση ονομασίας συνιστά προϋπόθεση ένταξης στο ΝΑΤΟ. «Αλβανική πλατφόρμα» -θα ήταν προτιμότερο υπογραφεί στα Σκόπια -επιμένει δέσμευση κυβέρνησης (Σλαβομακεδόνων) επιλύσει πρόβλημα ονομασίας ώστε αρθούν εμπόδια για ένταξη ΝΑΤΟ και αργότερα σε Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ιός συγκρούσεων είναι ενδημικός. Δεν θα αργήσει η στιγμή νέας αναθεώρησης Συντάγματος 1991. Μέχρι στιγμής έχει υποστεί τριάντα τροποποιήσεις. Πρόβλημα δεν αποτελούν τροποποιήσεις αλλά το Σύνταγμα.
Κύρια ευθύνη παρούσα φάση έχουν πρόεδρος κύριος Γκεόργκι Ιβάνωφ και κύριος Νίκολα Γκρουέφσκι. Ενέργειες τους επιβεβαιώνουν θέσεις και εκτιμήσεις Ελλάδος, ήδη από 2007. Η αρχική δήλωση του ΥΠΕΞ περί αποφυγής μονομερών ενεργειών και σεβασμού κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της γείτονος είναι ορθή.
Χρήσιμο θα ήταν το σύνολο γειτονικών με τη πΓΔΜ χωρών ακολουθήσουν ίδια γραμμή.
*Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς είναι Πρέσβης Επί Τιμή
ΠΗΓΗ: mignatiou.com