Η προ ημερών ανακοίνωση της πρόθεσης της διακυβέρνησης του Αμερικανού Προέδρου Μπάϊντεν, να φέρει στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ταυτόχρονα, τόσο το τουρκικό αίτημα για αγορά 40 μαχητικών F-16V (Viper) και το αντίστοιχο για την αγορά 79 «κιτ» για την αναβάθμιση ισάριθμων υπαρχόντων μαχητικών παλαιότερων εκδόσεων F-16 σε F-16V, όσο και το αντίστοιχο ελληνικό της απόκτησης 30 μαχητικών 5ηςγενιάς τύπου F-35A, ασφαλώς δεν ξένισε κανέναν στην Ελλάδα, που να είχε έστω και κατ’ ελάχιστο επαφή με τη διεθνή και ειδικότερα την αμυντική πραγματικότητα!
Αυτό γιατί το θέμα με την Τουρκία πέρα από την όποια πολιτική και διπλωματική του διάσταση, που είναι γνωστή, έχει και μία άλλη διάσταση καθαρά οικονομική, που δεν μπορεί να παραγνωριστεί γιατί έχει και οικονομικό αντίκτυπο. Και ως γνωστό, μπροστά στο χρήμα, τίθενται στην άκρη – έστω και προσωρινά – οι όποιες άλλες πολιτικές ή διπλωματικές παράμετροι!
Επισήμως λοιπόν, όπως έγινε αρχικά γνωστό με το δημοσίευμα της εφημερίδας “World Street Journal” αλλά και όπως προέκυψε αργότερα από το σχετικό ρεπορτάζ των εκεί ανταποκριτών το τουρκικό αίτημα σχετίζεται κατά την αμερικανική πλευρά, με το να ψηφίσει εκείνη θετικά στην είσοδο της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς παρουσιάζει πλήθος άσχετων προσκομμάτων, στο πλαίσιο της διπλωματικής πολιτικής, που ακολουθεί επί του θέματος.
Είναι γνωστό ότι παλαιότερα, πριν από ενάμιση χρόνο, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θέλοντας να ενισχύσει τα λόγια του ότι η χώρα του δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει στο θέμα της αποκτήσεως των S-400, η απόκτηση των οποίων, ως γνωστό, είχε προκαλέσει την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, όπου ήταν από τις αρχικές χώρες-συμμετόχους στο πρόγραμμα, τόνισε ότι «η Τουρκία έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στο πρόγραμμα που θα πρέπει να τα πάρει πίσω», όπως είχε πει τότε χαρακτηριστικά, προτείνοντας μάλιστα να τα «πατσίσει» παίρνοντας με τα χρήματα αυτά αντίστοιχα καινούργια F-16V ή/και «κιτ» αναβάθμισης των υπαρχόντων δικών της F-16 σε F-16V. Βέβαια, τότε άμεσα οι Αμερικανοί είχαν σπεύσει και είχαν ενημερώσει ιδιωτικά και δημόσια, σε όλους τους τόνους, ότι «άλλο θέμα είναι το ένα και τελείως διαφορετικό το άλλο» και δεν υπάρχει περίπτωση συμψηφισμών.
Φαίνεται ότι το «μήνυμα» έφτασε τελείως ξεκάθαρα στην Άγκυρα, που τροποποίησε ελαφρά την πολιτική της, αφού στο μεταξύ είχε προκύψει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η συνεπεία αυτής άμεση επιθυμία της Σουηδίας και της Φιλανδίας για ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, αποσυνδέοντας τα δύο θέματα και συνδέοντας πλέον το διπλό αίτημα για τα F-16 ως καθαρή αγορά πλέον, με την είσοδο των δύο Σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ.
Το τι θα γίνει με τα 100 F-35 αξίας περίπου 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων (μαζί με τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα αρχικής ανάπτυξης του αεροσκάφους, πακέτο εκπαίδευσης, οπλισμός, ανταλλακτικά), που έχει παραγγείλει και δώσει προκαταβολή η Άγκυρα, είναι ένα άλλο θέμα, που όμως δεν είναι του παρόντος, καθώς οι Αμερικανοί το συνδέουν ΑΜΕΣΑ και είναι ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΙ σε αυτό, με την απόκτηση των δύο ρωσικής σχεδίασης και κατασκευής συστημάτων S-400 από την Άγκυρα και την ένταξή τους στο οπλοστάσιό της. Επομένως, επειδή η Τουρκία δεν φαίνεται να κάνει πίσω αυτή τη στιγμή στο θέμα, για τους δικούς της πολιτικο/διπλωματικούς λόγους, όπως επίσης και οι ΗΠΑ, το θέμα αυτό δεν είναι του παρόντος. Θα μας απασχολήσει όμως ΣΙΓΟΥΡΑ κάποια στιγμή στο μέλλον γιατί η Άγκυρα έχει δώσει ήδη πολλά χρήματα στις ΗΠΑ και θα πρέπει είτε να πάρει τα χρήματά της πίσω είτε να πάρει τα αεροσκάφη. Σε ένα τέτοιο «δίλημμα» σχεδόν πάντα δίδονται αεροσκάφη και ποτέ «φρέσκο χρήμα»!
Πρακτικά και επιχειρησιακά τι γίνεται τώρα με το θέμα της προώθησης από τη διακυβέρνηση Μπάϊντεν προς το Κογκρέσο των δύο αιτημάτων, του τουρκικού για την αγορά 40 καινούργιων F-16V, «για αναπλήρωση απωλειών» είναι η επίσημη δικαιολογία, και 79 «κιτ» για την αναβάθμιση ισάριθμων παλαιότερων εκδόσεων F-16 σε F-16V (κόστους περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων) και του ελληνικού για την αγορά 30 F-35;
Σίγουρα με τη μέθοδο αυτή της ταυτόχρονης προώθησης του ελληνικού και του τουρκικού αιτημάτων εκτιμάται από την αμερικανική «γραφειοκρατία» ότι θα περάσουν πιο εύκολα από το Κογκρέσο, «κάμπτοντας» έτσι τις όποιες σοβαρές ενστάσεις του ελληνικού (και όχι μόνο) «λόμπυ»! Όμως ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και προσωπικός φίλος του Μπάιντεν από το Δημοκρατικό κόμμα, Μπομπ Μενέντεζ, δήλωσε ξανά προχθές ότι απορρίπτει κατηγορηματικά τη σχεδιαζόμενη συμφωνία.
Από την άλλη, αν αντιστραφεί το ζήτημα, είναι απίθανο το Κογκρέσο των ΗΠΑ να εγκρίνει την εξαγωγή των F-16 στην Τουρκία, εφόσον η τελευταία εμποδίζει τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, καθώς έτσι θα φανεί ότι οι ΗΠΑ «υπέκυψαν» στον τουρκικό εκβιασμό. Είναι αμφίβολο αν η διαδικασία πώλησης ολοκληρωθεί εάν ο Μενέντεζ διατηρήσει τις αντιρρήσεις του ως το τέλος.
Και βέβαια για όλα αυτά θα έχουμε σίγουρα περισσότερες λεπτομέρειες για την προσεχή επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Ταβούσογλου στην Ουάσινγκτων και των εκεί υψηλών επαφών που θα έχει με τον Αμερικανό ομόλογό του Μπλίνκεν, αλλά και την επίσης προσεχή επίσκεψη του τελευταίου σε λίγες εβδομάδες σε Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρο.
«Ιχνηλάτης»